Doanh nhân Dominic Scriven: Con đường độc bản và hành trình gắn bó với thị trường vốn Việt Nam

Ông Dominic Scriven, Nhà sáng lập, kiêm Chủ tịch điều hành Dragon Capital.

Chúng tôi gặp Dominic Scriven - người đàn ông quốc tịch Anh nổi tiếng trên thị trường chứng khoán Việt Nam, được mệnh danh là “người bắc cầu đưa vốn ngoại vào Việt Nam”, tại văn phòng của ông ở một trong những tòa nhà đẹp nhất trung tâm quận 1 (TP.HCM). Vẫn phong cách rất “nghệ sĩ”, với chiếc áo sơ mi hoa văn nền nã, tóc “đuôi ngựa” túm cao, ông chia sẻ những nhận định, kỳ vọng về thị trường và cả những cuốn sách đang đọc...

Đánh dấu kỷ niệm 30 năm thành lập, năm Giáp Thìn 2024 chắc chắn có ý nghĩa rất quan trọng đối với Dragon Capital, thưa ông?

Năm Giáp Thìn có ý nghĩa rất quan trọng với chúng tôi, vì Quỹ được đặt tên là Dragon Capital (“Dragon” trong tiếng Anh có nghĩa là con rồng - PV) và năm nay là sinh nhật tuổi 30 của Dragon Capital.

Hiện tại, Dragon Capital có 200 nhân viên, trong đó có những bạn sinh ra sau khi Công ty được thành lập. Điều này khiến tôi chợt nhận ra, mình cần nghĩ về tương lai, về những khái niệm như “di sản”, “kế thừa”, “trách nhiệm”, hay “dấu ấn”. Năm mới cũng là lúc chúng ta suy ngẫm nhiều nhất về những điều này.

2022 là một năm vô cùng khó khăn đối với chúng tôi. Năm 2023 khả quan hơn, nhưng thách thức vẫn còn nhiều. Trong lĩnh vực kinh doanh của chúng tôi, mục tiêu chính là giữ chân các nhà đầu tư, thuyết phục họ ở lại, đồng thời tìm kiếm các nhà đầu tư mới. Năm ngoái, chúng tôi có được một số nhà đầu tư mới, nhưng một số cũng rời đi. Vì vậy, có thể nói, 2024 là một năm đầy thử thách, nhưng nhìn chung, Dragon Capital vẫn khá ổn về hiệu quả kinh doanh.

Mọi người đều hy vọng, năm nay sẽ là một năm phục hồi.

Trong suốt 30 năm hoạt động, điều gì khiến Dragon Capital khác biệt so với các quỹ đầu tư khác trên thị trường?

Một quỹ đầu tư được gọi là thành công hay không phụ thuộc vào việc có đạt được mục tiêu hay không. Mục tiêu này được đo lường thông qua các chỉ số. Nhiệm vụ của chúng tôi là làm tốt hơn tất cả những chỉ số mà khách hàng đặt ra.

Điểm đáng quan tâm nữa trong lĩnh vực đầu tư là tính lâu dài. Nếu ai đó muốn đầu tư trong 1 tuần hay 1 hoặc 2 tháng, thì họ không cần đến chúng tôi. Họ có thể tự làm điều đó. Những người muốn hướng đến mục tiêu đầu tư cho tương lai của con cái, cho giáo dục, đầu tư lương hưu cho cha mẹ hoặc quản lý tiền tiết kiệm của họ - đó là những khách hàng mà chúng tôi tập trung hỗ trợ. Và vì thế, chúng tôi cũng phải chịu những trách nhiệm rất cao.

Trách nhiệm lâu dài cũng có nghĩa là không chạy theo lợi nhuận hôm nay. Thật tuyệt nếu bạn có lợi nhuận ngày hôm nay, nhưng thực sự thì việc tránh được rủi ro, thảm họa vào ngày mai còn quan trọng hơn nhiều.

Trong giai đoạn Covid-19, có rất nhiều nhà đầu tư tư nhân tham gia thị trường chứng khoán. Tuy nhiên, số lượng nhà đầu tư tổ chức lại giảm dần, không chỉ ở Việt Nam, mà còn ở các nền kinh tế mới nổi. Dragon Capital ứng phó thế nào trước những thách thức và tận dụng cơ hội từ xu hướng này?

Giai đoạn đại dịch, vì người dân ở nhà để tránh dịch, tạm ngưng công việc; mọi người đều có điện thoại thông minh cùng với chính sách hỗ trợ của chính phủ từ khắp nơi. Những yếu tố này thúc đẩy xu hướng đầu tư, khiến số lượng nhà đầu tư cá nhân tham gia thị trường tăng mạnh.

Công nghệ khiến các nhà đầu tư cá nhân có nhiều quyền kiểm soát hơn đối với tương lai của mình. Khi có nhiều thông tin, họ sẽ có nhiều sự lựa chọn hơn và những người như chúng tôi sẽ phải cung cấp thêm nhiều thông tin cho nhà đầu tư.

Tương tự, mọi người đều có thể nấu ăn tại nhà, nhưng đôi khi chúng ta cũng cần đi ăn ở nhà hàng để được phục vụ bởi các đầu bếp chuyên nghiệp. Chúng ta có thể tự mua thuốc tại hiệu thuốc, nhưng có lúc buộc phải đến gặp bác sỹ chuyên khoa. Điều này cho thấy, việc sử dụng dịch vụ từ những người chuyên nghiệp mang lại nhiều lợi ích, vì họ được đào tạo, có kinh nghiệm, dành thời gian và chịu trách nhiệm. Và việc đầu tư cũng vậy, không phải ai cũng có thể tự quản lý và đầu tư tiền của chính mình.

Chúng ta không thể ép buộc mọi người đến với mình, mà chỉ có thể cung cấp dịch vụ thật tốt. Năm nay, Dragon Capital 30 tuổi. Trong khoảng 25 năm, chúng tôi chủ yếu hỗ trợ các nhà đầu tư nước ngoài. Các nhà đầu tư lớn nhất của Dragon Capital là chính phủ các nước châu Âu, châu Á và các tổ chức lớn.

Vài năm trở lại đây, chúng tôi bắt đầu chuẩn bị để có thể hỗ trợ các nhà đầu tư Việt Nam. Dragon Capital có 4 quỹ dành cho nhà đầu tư Việt Nam, đó là 4 quỹ cơ bản: Quỹ đầu tư chứng khoán năng động DC (DCDS), Quỹ đầu tư cổ phiếu tập trung cổ tức DC (DCDE), Quỹ đầu tư trái phiếu DC (DCBF), Quỹ đầu tư trái phiếu gia tăng thu nhập cố định DC (DCIP).

Ngoài ra, chúng tôi còn có một loại hình thú vị khác là ETF (quỹ hoán đổi danh mục) - một loại công cụ hiện đại hơn. Loại hình đầu tư này rất phổ biến ở Mỹ, châu Âu, Trung Quốc... Dragon Capital có 3 quỹ ETF, mang đến cho nhà đầu tư sự linh hoạt và đa dạng hóa việc quản lý danh mục.

Cùng với đó, chúng tôi có một nền tảng dài hạn là quỹ hưu trí, dành cho các cá nhân và cả các doanh nghiệp. Điều này giúp khách hàng của chúng tôi có các lựa chọn phù hợp với mục tiêu và kế hoạch tài chính dài hạn của họ.

Ông có thể chia sẻ thêm về Quỹ hưu trí của Dragon Capital?

Việc triển khai quỹ hưu trí đầu tiên tại Việt Nam vừa là cơ hội, vừa là thách thức đối với Dragon Capital. Quỹ hưu trí là một cam kết lâu dài, thường kéo dài khoảng 20 năm, vì vậy, trọng tâm của chúng tôi là xây dựng dịch vụ khách hàng bền vững.

Hiện nay, quỹ của chúng tôi có khoảng 100.000 chủ tài khoản, trong đó có 50.000 tài khoản đang hoạt động. Tuy nhiên, con số này chỉ là một phần nhỏ so với dân số khoảng 100 triệu người của Việt Nam.

Mục tiêu của chúng tôi là cải thiện khả năng truy cập thông qua các ứng dụng của Dragon Capital dành cho nhà đầu tư cá nhân và doanh nghiệp; quản lý minh bạch để nhà đầu tư biết rõ trạng thái đầu tư của họ. Dragon Capital đã đầu tư mạnh vào nền tảng công nghệ để phục vụ nhà đầu tư Việt Nam. Tôi tin rằng, công nghệ sẽ là chìa khóa cho tương lai.

Gắn bó với Việt Nam hơn 30 năm, được mệnh danh là “người bắc cầu đưa vốn ngoại vào Việt Nam”, ông nhận xét gì về sự phát triển của thị trường vốn Việt Nam trong thời gian qua và triển vọng trong những năm tới?

30 năm qua là giai đoạn hình thành và xây dựng thị trường vốn của Việt Nam. Việt Nam đã tập trung giới thiệu tiềm năng, cơ hội đầu tư tới các nhà đầu tư ngoại, những người có kinh nghiệm, hiểu biết về cổ phiếu, trái phiếu và các quy định thị trường.

Nhìn về phía trước, chúng tôi kỳ vọng, thị trường vốn Việt Nam sẽ trưởng thành và trở thành một “tay chơi” chuyên nghiệp.

Việt Nam đã sẵn sàng để trở thành một thành viên trưởng thành trên thị trường vốn toàn cầu, rũ bỏ hình ảnh một thị trường “cận biên”. Nói một cách hình ảnh, thị trường vốn Việt Nam không còn chập chững trên chiếc xe đạp, mà sẽ trưởng thành mạnh mẽ hơn, sẽ đi xe máy hoặc ô tô.

Sự phát triển này thể hiện khát vọng của Việt Nam được công nhận là thành viên bình đẳng, tự tin và được tôn trọng trên thị trường tài chính quốc tế.

Trên thực tế, khi lãi suất tiền gửi giảm, người dân sẽ tìm kiếm các kênh đầu tư thay thế, như bất động sản, trái phiếu, cổ phiếu, bảo hiểm nhân thọ, quỹ hưu trí… Đây là xu hướng tự nhiên, không chỉ ở Việt Nam, mà ở tất cả các nước.

Thị trường chứng khoán Việt Nam hiện có 7 triệu tài khoản, trong đó có khoảng 3 triệu tài khoản đang hoạt động. Đây vẫn là con số nhỏ so với dân số đô thị khoảng 40 triệu người và tổng dân số khoảng 100 triệu người của Việt Nam. Dragon Capital dự báo, số lượng nhà đầu tư tích cực sẽ tăng đáng kể trong những năm tới.

Điều hành Dragon Capital trong nhiều năm, ông có học hỏi kinh nghiệm hay lấy cảm hứng điều hành từ nhà quản lý hay một quỹ cụ thể nào không?

Tại Dragon Capital, chúng tôi xác định, con đường của mình là độc bản, là duy nhất. Chúng tôi không theo một hình mẫu đơn lẻ của một quỹ nào. Thay vào đó, chúng tôi coi trọng việc học hỏi từ nhiều ví dụ thành công khác nhau, vì mỗi quỹ lại có những điểm mạnh riêng.

Ví dụ, BlackRock là quỹ quản lý tài sản lớn nhất thế giới, đang quản lý danh mục đầu tư khoảng 10.000 tỷ USD tài sản (khoảng 5% GDP toàn cầu.) Họ có nhiều chiến lược đáng học hỏi, từ việc quản lý rủi ro, mở rộng quy mô hoạt động, đến cung cấp nhiều loại sản phẩm đa dạng.

Tuy nhiên, trọng tâm của chúng tôi vẫn là khai thác các ý tưởng tập thể từ đội ngũ để tạo ra con đường độc đáo trong bối cảnh thị trường vốn đang phát triển tại Việt Nam.

Được biết, ông rất thích đọc sách. Ông có thể chia sẻ về những cuốn sách đã ảnh hưởng đến suy nghĩ và quan điểm sống của mình?

Tôi đọc rất nhiều sách và đặc biệt bị thu hút bởi 3 lĩnh vực: lịch sử, triết học - tâm linh và thế giới tự nhiên.

Càng lớn tuổi, niềm đam mê của tôi với triết học châu Á càng tăng lên. Những lĩnh vực này mang đến hiểu biết sâu sắc về sự tồn tại và mục đích của chúng ta. Trong khi lịch sử giải thích những hành động và sự kiện trong quá khứ của chúng ta, thì triết học lại tìm hiểu sâu hơn, đặt câu hỏi về bản chất con người chúng ta và bản chất của thực tại. Đối với tôi, thế giới tự nhiên là nguồn gốc của niềm đam mê vô tận.

Một số cuốn sách gần đây tôi đọc, như mạng lưới liên lạc phức tạp giữa cây cối, hay tầm quan trọng sinh thái của nấm, mang đến những hiểu biết thật đáng kinh ngạc. Chúng nhắc nhở rằng, còn nhiều điều chúng ta chưa biết về hành tinh và vũ trụ.

Khi trưởng thành, chúng ta thường nhận ra, những cuốn sách phi hư cấu mang lại nhiều điều hơn là hư cấu hay tiểu thuyết diễm tình. Bởi vì, sự thật, với sự sâu sắc không hề tô vẽ, luôn hấp dẫn và đẹp đẽ hơn bất kỳ tác phẩm hư cấu hay tiểu thuyết nào trên đời!

Lưu Hương