Doanh thu vũ khí toàn cầu lập kỷ lục lịch sử

Doanh thu 100 tập đoàn vũ khí lớn nhất thế giới tăng gần 6% trong năm 2024, đạt mức cao nhất từng ghi nhận. Ảnh: Ukrainian Armed Forces.

Do nhu cầu tăng vọt trong bối cảnh chiến sự leo thang và chi tiêu quốc phòng gia tăng, doanh thu của 100 tập đoàn sản xuất vũ khí lớn nhất thế giới đã đạt mức kỷ lục 679 tỷ USD trong năm 2024, tăng 5,9% so với năm trước, theo báo cáo công bố ngày 1/12 của Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI), theo AFP.

SIPRI cho biết mức doanh thu này cũng đánh dấu mức tăng 26% trong giai đoạn 2015 - 2024, cho thấy nhu cầu vũ khí toàn cầu không ngừng mở rộng dù nhiều chương trình sản xuất bị chậm tiến độ và đội chi phí.

Trong 100 tập đoàn vũ khí lớn nhất, có tới 39 doanh nghiệp của Mỹ, trong đó dẫn đầu là Lockheed Martin, RTX và Northrop Grumman. Doanh thu nhóm này đạt 334 tỷ USD, chiếm gần một nửa toàn cầu và tăng 3,8% so với năm trước.

Tuy nhiên, SIPRI lưu ý nhiều dự án trọng điểm do Mỹ dẫn dắt, như tiêm kích F-35 hay tàu ngầm lớp Columbia, tiếp tục gặp tình trạng đội chi phí và chậm giao hàng.

Châu Âu ghi nhận mức tăng mạnh nhất. Doanh thu của 26 tập đoàn trong khu vực (không gồm Nga) tăng 13% lên 151 tỷ USD, chủ yếu do nhu cầu bổ sung kho dự trữ và nâng cấp năng lực phòng thủ sau xung đột ở Ukraine.

Điển hình, tập đoàn Czechoslovak Group của CH Séc tăng trưởng tới 193% - mức cao nhất trong top 100 - nhờ tham gia sáng kiến cung cấp đạn pháo cho Ukraine. Tập đoàn quốc phòng JSC Ukrainian Defense Industry của Ukraine cũng tăng 41%.

Tuy nhiên, SIPRI cảnh báo các doanh nghiệp châu Âu sẽ đối mặt khó khăn về chuỗi cung ứng, đặc biệt trong bối cảnh khoáng sản chiến lược bị ảnh hưởng bởi các hạn chế xuất khẩu từ Trung Quốc. Những tập đoàn lớn như Airbus, Safran, Thales hay Rheinmetall đều đang phải tái cấu trúc nguồn cung.

Hai doanh nghiệp Nga trong danh sách là Rostec và Tập đoàn Đóng tàu Thống nhất ghi nhận doanh thu tăng 23%, đạt 31,2 tỷ USD, dù chịu tác động mạnh từ trừng phạt quốc tế. SIPRI cho biết nhu cầu trong nước bù đắp hoàn toàn sự sụt giảm xuất khẩu, nhưng ngành công nghiệp quốc phòng Nga vẫn thiếu hụt lao động tay nghề cao.

Doanh thu vũ khí ở Trung Đông cũng tăng mạnh. Ba tập đoàn Israel trong top 100 tăng 16%, đạt 16,2 tỷ USD. SIPRI nhận định những phản ứng quốc tế về chiến dịch quân sự của Israel ở Gaza “gần như không ảnh hưởng” đến nhu cầu mua vũ khí từ nước này.

Trong khi đó, doanh thu của 23 tập đoàn vũ khí tại châu Á - Thái Bình Dương giảm 1,2% xuống 130 tỷ USD. Nguyên nhân chính đến từ việc doanh thu của 8 tập đoàn Trung Quốc giảm tới 10% sau hàng loạt cáo buộc tham nhũng trong lĩnh vực mua sắm quốc phòng, dẫn tới nhiều hợp đồng bị hoãn hoặc hủy.

SIPRI cảnh báo điều này làm gia tăng “bất định” trong tham vọng hiện đại hóa quân đội Trung Quốc.

Ngược lại, các tập đoàn Nhật Bản và Hàn Quốc lại tăng trưởng nhờ nhu cầu từ châu Âu và bối cảnh an ninh khu vực ngày càng phức tạp.

Phương Linh