Độc đáo lễ cúng máng nước của người Ca Dong

Trong khuôn khổ các hoạt động của Tuần “Đại đoàn kết các dân tộc - Di sản văn hóa Việt Nam” năm 2023 tại Làng Văn hóa Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội), đoàn nghệ nhân huyện Nam Trà My, đại diện cho tỉnh Quảng Nam đã có hoạt động trình diễn tái hiện lễ cúng máng nước.

Cộng đồng người Ca Dong xưa nay luôn coi trọng nguồn nước, xem nước là mạch nguồn của sự sống. Vì vậy, lễ cúng máng nước là lễ hội lớn nhất trong năm của đồng bào Ca Dong.

Đồng bào Ca Dong tái hiện lễ cúng máng nước tại Làng Văn hóa. Ảnh: Phú Thiện

Lễ cúng máng nước thường được tổ chức vào tháng 11 hàng năm. Lễ cúng mang ý nghĩa cầu mong thần rừng, thần nước phù hộ, đưa nước về cho bà con quanh năm để sản xuất, sinh hoạt, đảm bảo tưới tiêu mùa màng, mưa thuận gió hòa, dân làng khỏe mạnh.

Để chuẩn bị cho lễ cúng máng nước, thanh niên trong làng sẽ được giao nhiệm vụ làm cây nêu, phát dọn lối đi sạch sẽ vào khu vực dòng suối lấy nước.

Lễ vật trong lễ tế là gà trống và heo. Sau khi cây nêu dựng xong, tất cả đàn ông trong làng sẽ mang lễ vật vào địa điểm lấy nước trên dòng suối.

Khi già làng thực hiện xong nghi lễ tế thần, từng hộ gia đình sẽ dùng một ống nứa rừng múc nguồn nước dưới suối đã được hòa với tiết gà, tiết heo mang về nhà nhóm bếp nấu cơm. Các thanh niên trong làng sẽ đặt ống dẫn nước xuống khe suối để đưa nước về làng.

Sau khi thực hiện xong các nghi lễ cúng máng nước, cả làng sẽ mở hội ăn mừng nguồn nước mới.

Một số hình ảnh lễ cúng máng nước của người Ca Dong. Ảnh: Phú Thiện

Người lớn tuổi làm nghi thức đón nhận nước từ núi chảy về làng

Già làng dặn dò các chàng trai, cô gái Ca Dong về các nghi lễ

Con heo được khiêng vào phục vụ lễ cúng

Già làng đọc lời cúng tại Lễ cúng máng nước

Tham gia tái hiện lễ cúng máng nước của người Ca Dong tại Làng Văn hóa, ông Nguyễn Văn Quyết ở xã Trà Mai, huyện Nam Trà My cho biết, việc tập luyện được chuẩn bị khá kỹ lưỡng, hầu hết dựa theo nguyên bản và do chính người Ca Dong thể hiện nên phần trình diễn rất suôn sẻ.

Ông Quyết bày tỏ mong muốn mang đến ngày hội hình ảnh chân thực, sống động nhất về cuộc sống cũng như văn hóa của người Ca Dong ở Nam Trà My nói riêng và Quảng Nam để lan tỏa nét đẹp văn hóa của dân tộc mình giữa lòng thủ đô.

Hiện nay đời sống đồng bào Ca Dong đã có nhiều thay đổi. Nhiều tập quán phong tục ít nhiều bị mai một, vì vậy lễ cúng máng nước là một phong tục tốt đẹp của đồng bào Ca Dong cần được bảo tồn, truyền lại cho nhiều thế hệ.

Thế Vũ