Độc đáo triển lãm nghệ thuật thiết kế bìa sách, báo và tạp chí

Họa sĩ Lê Tiến Vượng chia sẻ tại khai mạc triển lãm.

Triển lãm do Chi hội Đồ họa 2 Hà Nội thuộc tổ chức, đánh dấu bước khởi đầu cho chuỗi hoạt động thường niên tôn vinh những người đứng sau "tấm áo" của tri thức và cảm xúc: các họa sĩ thiết kế bìa.

Tại không gian triển lãm, công chúng được dịp chiêm ngưỡng hàng trăm tác phẩm tiêu biểu trong lĩnh vực thiết kế xuất bản đương đại, thể hiện sự giao thoa giữa tư duy nghệ thuật và kỹ thuật hiện đại.

Trong phát biểu khai mạc, họa sĩ Lê Tiến Vượng, Chi hội trưởng Chi hội Đồ họa 2 Hà Nội, nhấn mạnh: Mỗi thiết kế, mỗi sản phẩm là tiếng nói của tri thức, văn hóa dân tộc. Nhiều nghệ sĩ đã sáng tác trong lặng lẽ với đôi mắt của họa sĩ, đôi tay của kỹ thuật viên, cái đầu của nhà doanh nghiệp và trái tim đầy cảm xúc.

Điểm sáng của triển lãm năm nay là việc vinh danh những gương mặt trẻ tài năng, trong đó có thể kể tới những họa sĩ trẻ như Mạc Phương đến từ Nhà xuất bản Hội Nhà văn. Với chuỗi thiết kế được đánh giá cao, như: Trường ca "Lò mổ" của , "Album trắng" - di cảo của nhà thơ Lê Đạt, "Những khoảnh khắc sống" của Lê Kiên Thành... Mạc Phương đã được Ban tổ chức trao tặng biểu trưng "nơ đỏ" ghi nhận những nỗ lực đổi mới, sáng tạo và bản sắc cá nhân trong thiết kế bìa.

Họa sĩ Đỗ Ngọc Dũng, một trong những thành viên Hội đồng chuyên môn, nhận xét: Những thiết kế gần đây của Mạc Phương rất "lên tay", có chiều sâu tư duy và cảm xúc, điều mà không phải họa sĩ trẻ nào cũng đạt được.

Triển lãm mở ra không gian trưng bày nghệ thuật sinh động, cũng là cơ hội kết nối, chia sẻ giữa các thế hệ họa sĩ, từ những tên tuổi kỳ cựu cho đến các sinh viên, những người trẻ đang dấn thân vào lĩnh vực thiết kế đồ họa xuất bản. Đây là dịp để nhìn lại hành trình sáng tác, lan tỏa cảm hứng và tìm kiếm những nhân tố mới cho thị trường sách, báo đang ngày càng yêu cầu cao về mặt thị giác.

Đặc biệt, vào lúc 9 giờ sáng ngày 22/6, tại không gian triển lãm sẽ diễn ra buổi tọa đàm với chủ đề "Thiết kế bìa - Từ cảm hứng đến thực hành" hứa hẹn mang đến nhiều cơ hội chia sẻ những câu chuyện hậu trường, kinh nghiệm quý báu và xu hướng thiết kế tương lai giữa các họa sĩ và bạn đọc yêu mến nghệ thuật xuất bản.

Theo đánh giá từ giới chuyên môn, có lẽ chưa khi nào thiết kế bìa sách, báo, tạp chí lại trở thành một lĩnh vực được đầu tư kỹ lưỡng và nghiêm túc như giai đoạn hiện nay.

Khi công nghệ in ấn, mỹ thuật thị giác và tư duy sáng tạo phát triển vượt bậc, bìa sách, báo, tạp chí vốn từng là "lớp vỏ" bảo vệ đơn thuần nay đã trở thành "poster tinh thần" đầy sức hút, truyền tải nội dung, cảm xúc và giá trị thẩm mỹ của cả tác phẩm.

Các họa sĩ nhấn mạnh: Ngày nay, lớp bìa là yếu tố định hình ấn tượng ban đầu, dẫn dắt cảm quan và khơi gợi cảm xúc nơi bạn đọc. Khi xưa, thiết kế bìa đơn sơ do công nghệ in ấn còn sơ sài, người họa sĩ phải "toan tính" rất kỹ để đạt hiệu quả cao nhất với tối thiểu chi tiết. Ngày nay, bìa sách đã trở thành "thời trang đủ cấp độ", vừa là sản phẩm thẩm mỹ, cũng là kênh giao tiếp ngắn gọn, mạnh mẽ giữa tác phẩm và người đọc.

Với nhiều đơn vị xuất bản, bìa giờ đây là chiến lược thị giác không thể thiếu. Một thiết kế tốt có thể quyết định đến sức bán, định vị thương hiệu, độ phủ truyền thông... thậm chí tăng khả năng cạnh tranh với sách dịch hoặc sách quốc tế.

Thị trường thiết kế bìa hiện nay chứng kiến sự chuyển mình mạnh mẽ. Bên cạnh các họa sĩ "vẽ chơi", "cộng tác vui vui" là một lực lượng họa sĩ thiết kế bìa chuyên nghiệp đã và đang được định hình rõ ràng, với trình độ chuyên môn cao và tư duy mỹ học cập nhật.

Các họa sĩ trẻ có cơ hội giới thiệu thiết kế bìa.

Từ những tên tuổi nổi tiếng đến thế hệ họa sĩ trẻ đều đang làm nên một diện mạo mới cho xuất bản Việt Nam, khi mỗi bìa sách được nhìn nhận đúng nghĩa như tác phẩm nghệ thuật độc lập.

Bước vào giai đoạn chuyển mình, thiết kế bìa đang đi theo các hướng nổi bật. Đầu tiên là việc cá nhân hóa và thủ công hóa. Khi đó, tác phẩm mang dấu ấn cá nhân sâu sắc, thể hiện gu thẩm mỹ riêng biệt của từng họa sĩ, không đi theo lối mòn.

Tiếp đến là "Văn hóa hóa thiết kế" với quan niệm bìa không đơn thuần là hình ảnh minh họa, mà là diễn ngôn văn hóa, tích hợp biểu tượng, ngôn ngữ nghệ thuật và tâm lý công chúng.

Và cuối cùng là công cuộc số hóa và công nghệ cao thể hiện qua việc ứng dụng công cụ thiết kế 3D, chất liệu mô phỏng, typography sáng tạo và hiệu ứng thị giác đương đại tạo nên sức hấp dẫn mới.

Họa sĩ Mạc Phương (bên trái) nhận được đánh giá cao từ giới chuyên môn.

Với vị trí ngày càng quan trọng trong đời sống xuất bản, thiết kế bìa sách, báo, tạp chí rất cần được thừa nhận như một lĩnh vực nghệ thuật độc lập; cần có sân chơi, giải thưởng, hội thảo và cả mạng lưới đào tạo bài bản.

Chính vì vậy, các hoạt động như triển lãm thường niên, tọa đàm nghề nghiệp hay các lớp học thực hành thiết kế là điều không thể thiếu nếu Việt Nam muốn có một nền xuất bản không chỉ mạnh về nội dung, mà còn giàu bản sắc thị giác, đủ sức cạnh tranh trên trường quốc tế.

MAI LỮ