Đội bay của tổng thống Mỹ có gì?

Tổng thống Mỹ Donald Trump được cho là đang cân nhắc sử dụng một chiếc Boeing 747-8 do Qatar tặng làm chuyên cơ Air Force One trong bối cảnh hãng Boeing đã chậm trễ bàn giao các máy bay dành cho tổng thống mà ông Trump từng đặt hàng trong nhiệm kỳ đầu tiên.

Tuy nhiên, kế hoạch sử dụng máy bay của Qatar đã vấp phải sự phản đối từ các nhà phê bình do lo ngại về an ninh cũng như các vấn đề pháp lý và đạo đức liên quan việc sử dụng máy bay có nguồn gốc nước ngoài làm Air Force One.

Ngoài Air Force One, đội bay của tổng thống Mỹ còn bao gồm các máy bay cánh cố định và cánh quay tùy theo nhiệm vụ. Dưới đây là những máy bay đang phục vụ tổng thống Mỹ, theo tờ Business Insider.

Tổng thống Donald Trump bước xuống từ Air Force One. Ảnh: GETTY IMAGES

Đội bay tổng thống

“Air Force One” là mật danh dùng để chỉ bất kỳ máy bay nào của Không quân Mỹ chở tổng thống, dù thường nhận diện nó qua lớp sơn xanh – trắng đặc trưng.

Không quân Mỹ hiện sở hữu hai chiếc Boeing 747-200B được “thiết kế đặc biệt” và chủ yếu sử dụng làm Air Force One, được định danh là VC-25A.

Một chiếc VC-25A trong đội bay của tổng thống Mỹ. Ảnh: KHÔNG QUÂN MỸ

VC-25A đã được cải tiến riêng để trở thành trung tâm chỉ huy và điều hành trên không cho tổng thống, đội ngũ nhân viên và khách mời, với mức độ an ninh và an toàn tương đương Nhà Trắng.

Ngoài sức chứa hành khách, sự khác biệt chính giữa VC-25 và mẫu Boeing 747 thông thường nằm ở hệ thống điện tử và liên lạc tiên tiến hơn, thiết bị bốc dỡ hành lý tích hợp, và khả năng tiếp nhiên liệu khi đang bay.

VC-25 còn được trang bị khu nghỉ ngơi và bếp nhỏ cho phi hành đoàn, sáu nhà vệ sinh dành cho hành khách, cùng một khoang y tế với dụng cụ và thiết bị cần thiết để xử lý các tình huống khẩn cấp nhẹ khi đang bay.

Marine One

Trong những chuyến đi ngắn, nhất là khi di chuyển giữa Nhà Trắng và các địa điểm lân cận, tổng thống sử dụng trực thăng Marine One, bao gồm các mẫu trực thăng quân sự như VH-3D Sea King và VH-60N White Hawk.

Trực thăng VH-60N White Hawk. Ảnh: VERTIPEDIA

Sau gần nửa thế kỷ hoạt động, cả hai mẫu trực thăng này dự kiến sẽ được thay thế hoàn toàn bằng dòng máy bay cánh quay hiện đại hơn là VH-92A.

Phiên bản Marine One thế hệ mới được thiết kế dựa trên mẫu trực thăng dân sự Sikorsky VH-92 Patriot nhưng được cải tiến theo tiêu chuẩn quân sự.

Các loại máy bay khác

Ngoài chiếc Boeing 747-200B, đội bay tổng thống còn các máy bay cánh cố định khác có thể kể đến như chiếc C-32A, một phiên bản cải tiến của Boeing 757-200, phù hợp hơn với các sân bay nhỏ hoặc nhiệm vụ cần giữ mức độ chú ý thấp.

Máy bay C-40, dựa trên khung thân Boeing 737, có thể được dùng để chở tổng thống nhưng thường được sử dụng cho các thành viên nội các hoặc các nhân vật cấp cao.

Máy bay C-37, phát triển từ dòng máy bay doanh nhân tầm xa Gulfstream của hãng General Dynamics, được dùng để chuyên chở các quan chức cấp cao của chính phủ và Bộ Quốc phòng trong các nhiệm vụ quốc tế.

“Chuyên cơ Air Force One thế hệ tiếp theo”

Hai chiếc máy bay hiện đang được sử dụng làm Air Force One đã phục vụ gần bốn thập niên và dự kiến sẽ được thay thế bằng phiên bản hiện đại hơn, được gọi là “Chuyên cơ Air Force One thế hệ tiếp theo”.

Theo thông báo của Không quân Mỹ, mẫu máy bay tổng thống mới – tên chính thức là VC-25B – sẽ được trang bị “hệ thống điện cải tiến, hệ thống liên lạc cho nhiệm vụ đặc biệt, cơ sở y tế, nội thất dành riêng cho nguyên thủ, hệ thống phòng vệ, và khả năng tự vận hành dưới mặt đất”.

Bản vẽ kỹ thuật của VC-25B. Ảnh: KHÔNG QUÂN MỸ

Hai chiếc VC-25B này ban đầu dự kiến đưa vào hoạt động năm 2024, nhưng các vấn đề chuỗi cung ứng và thay đổi yêu cầu kỹ thuật có thể khiến thời điểm bàn giao bị dời đến năm 2029.

Tuy vậy, trước áp lực từ Nhà Trắng yêu cầu hoàn tất máy bay trước khi ông Trump rời nhiệm sở vào tháng 1-2029, Không quân và Boeing đang nỗ lực đẩy nhanh tiến độ để bàn giao vào năm 2027, theo bà Darlene Costello, Phó trợ lý Bộ trưởng Không quân phụ trách mua sắm, công nghệ và hậu cần.

Thách thức nếu sử dụng máy bay Qatar

Một quan chức Không quân nói với tạp chí Air and Space Forces rằng lực lượng này đang phối hợp cùng Nhà Trắng và Boeing “để tiếp tục làm rõ các yêu cầu cũng như phương án đẩy nhanh tiến độ, đồng thời đảm bảo cung cấp một máy bay an toàn, bảo mật và đáng tin cậy cho tổng thống”.

Ông Trump trước đó từng bày tỏ sự bức xúc về tiến độ bàn giao chuyên cơ Air Force One thế hệ mới, thậm chí đầu năm nay ông còn gợi ý rằng có thể tìm “phương án thay thế vì Boeing mất quá nhiều thời gian”.

Bất chấp những chỉ trích, tổng thống vẫn tiếp tục ủng hộ đề xuất dùng máy bay mà Qatar tặng làm Air Force One, nói rằng ông không có ý định sử dụng nó sau nhiệm kỳ và sẽ tặng lại cho thư viện tổng thống.

“Kẻ ngốc mới nói: Không, chúng tôi không cần một chiếc máy bay miễn phí, siêu đắt đỏ này” - ông Trump nói hôm 12-5.

Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo rằng dù không tốn tiền mua, nhưng việc cải tạo và nâng cấp chiếc máy bay của Qatar để đáp ứng những tiêu chuẩn an ninh nghiêm ngặt của một chuyên cơ tổng thống vẫn sẽ tiêu tốn một khoản khổng lồ.

“Bên cạnh những vấn đề đạo đức và pháp lý rõ ràng, một chiếc máy bay xa xỉ trị giá 400 triệu USD được tặng không thể là Air Force One. Việc cải tạo một máy bay từ Qatar sẽ gây tốn kém cực lớn và là một cơn ác mộng an ninh, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tiến độ bàn giao Air Force One thực sự vào năm 2027” - Hạ nghị sĩ Joe Courtney viết trên mạng xã hội X.

THẢO VY