Đổi chỗ ngồi trên máy bay, khi nào bị phạt?

Ngày 16/3, trên chuyến bay từ Cần Thơ đi Đà Nẵng, một nam hành khách đã tự ý đổi chỗ ngồi và bị xử phạt hành chính theo quy định của ngành hàng không.

Tình huống này khiến nhiều người băn khoăn: Ghế trống trên máy bay nếu ngồi vào thì có được không?.

Trao đổi với PV VietNamNet, ông Phạm Ngọc Sáu - nguyên Giám đốc sân bay Vân Đồn, cho biết, máy bay không phải xe khách và việc phân bổ chỗ ngồi trên máy bay không phải là chuyện ngẫu nhiên.

“Trọng lượng hành khách và hành lý đều được tính toán để đảm bảo cân bằng trọng tải. Khi nhiều hành khách cùng di chuyển sang một bên để tránh nắng hay tìm chỗ rộng rãi hơn, điều này có thể ảnh hưởng đến sự ổn định của máy bay, đặc biệt trong lúc cất cánh và hạ cánh.

Ngoài ra, có những vị trí ngồi đặc biệt, như ghế gần cửa thoát hiểm, chỉ dành cho những hành khách đáp ứng các tiêu chí nhất định. Không phải ai cũng có thể ngồi ở đó, bởi nếu xảy ra sự cố, người ngồi ở ghế này phải có khả năng hỗ trợ sơ tán. Một hành khách vô tình đổi sang ghế thoát hiểm mà không đủ điều kiện có thể làm chậm trễ quy trình an toàn khi có tình huống khẩn cấp”, ông Sáu phân tích.

Chuyên gia này cũng nhấn mạnh không chỉ liên quan đến an toàn bay, việc đổi chỗ tùy tiện còn ảnh hưởng đến an ninh hàng không. Trong giai đoạn dịch Covid-19, hành khách phải ngồi đúng vị trí để đảm bảo việc truy vết khi cần thiết. Dù hiện tại dịch bệnh không còn là mối lo lớn, nhưng việc xác định danh tính hành khách theo ghế ngồi vẫn rất quan trọng.

Hành khách bị xử phạt vì cự cãi khi tự ý đổi chỗ trên máy bay. Ảnh: Chụp màn hình

Do đó, việc thay đổi chỗ cũng có thể gây ra tình huống khó xử. Trên nhiều chuyến bay, ghế được sắp xếp theo nhóm gia đình, hành khách cần trợ giúp hay trẻ nhỏ. Một số hãng hàng không còn có quy tắc hạn chế nam và nữ không cùng nhóm ngồi cạnh nhau để tránh phiền phức.

“Nếu tự ý đổi chỗ, hành khách có thể vô tình gây ra bất tiện cho người khác”, ông Sáu nói.

Trên thực tế, nhiều hãng bay áp dụng nguyên tắc có những chỗ ngồi rộng rãi hơn hoặc có vị trí thuận lợi hơn thì hành khách phải trả thêm phí để chọn. Nếu hành khách tự ý ngồi vào một chỗ tốt hơn mà không bỏ thêm tiền, liệu có công bằng với những người đã trả tiền để có được chỗ ngồi đó không?

“Trên một chuyến bay gần đây của một hãng hàng không nước ngoài, tôi thấy họ có chính sách cho phép hành khách đổi chỗ trống, nhưng phải trả thêm phí. Nếu muốn ghế bên cạnh để trống, bạn có thể đăng ký trước với hãng. Cách làm này vừa đảm bảo công bằng, vừa tránh những tranh cãi không đáng có.

Một tình huống phổ biến khác là khi hành khách đã quen với suy nghĩ "ghế trống thì ngồi", nhưng khi người có vé chính thức xuất hiện và yêu cầu người ngồi nhờ về lại ghế của mình, không khí trên chuyến bay có thể trở nên căng thẳng. Điều này chẳng khác nào chen ngang khi xếp hàng – một hành động tuy nhỏ nhưng lại gây khó chịu”, ông Sáu dẫn chứng.

Một lần nữa, ông Sáu nhấn mạnh, nhiều người vẫn nghĩ rằng việc tự ý đổi chỗ trên máy bay là chuyện nhỏ, không gây ảnh hưởng gì nghiêm trọng. Nhưng thực tế, điều này có thể tác động đến an toàn, an ninh và trải nghiệm dịch vụ chung.

“Không chỉ ở Việt Nam, tại nhiều quốc gia khác, hành khách đổi chỗ mà không có sự cho phép đều có thể bị nhắc nhở hoặc xử phạt.

Do đó, thay vì tự ý đổi chỗ, nếu có lý do chính đáng như cảm thấy không thoải mái với người ngồi cạnh, hành khách hoàn toàn có thể hỏi tiếp viên hàng không để được hỗ trợ một cách hợp lý. Việc tuân thủ quy định không chỉ giúp chuyến bay diễn ra suôn sẻ mà còn thể hiện sự tôn trọng lẫn nhau giữa những người cùng đi chung một hành trình”, ông Sáu nói.

Luật sư Nguyễn Doãn Hùng, Đoàn Luật sư TP Hà Nội thông tin thêm, hiện chưa quy định xử phạt về việc hành khách tự ý đổi chỗ. Tuy nhiên, nếu tiếp viên hàng không phát hiện nhắc nhở nhưng hành khách không trở lại đúng số ghế trên vé máy bay mà còn cự cãi thì sẽ bị xử phạt.

Điều này được áp dụng đối với trường hợp hành khách trên chuyến bay từ Cần Thơ đi Đà Nẵng hôm 16/3 vừa qua.

Cụ thể tại Điều 8, Nghị định 162/2018/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hàng không dân dụng nêu rõ: Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng nếu hành khách: “Không tuân theo hướng dẫn về bảo đảm trật tự, an ninh, an toàn hàng không, phòng chống dịch bệnh của thành viên tổ bay”.

N. Huyền