Đổi mới công tác tiếp dân qua hình thức trực tuyến

Bổ sung hình thức tiếp công dân trực tuyến

Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo bổ sung Điều 3a quy định rõ: Cơ quan, tổ chức, đơn vị tổ chức tiếp công dân theo hình thức trực tiếp hoặc trực tuyến. Chính phủ quy định chi tiết về hình thức tiếp công dân trực tuyến.

Theo Thanh tra Chính phủ, hình thức tiếp công dân trực tuyến được bổ sung mới để thể chế hóa Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị, Kết luận số 107-KL/TW ngày 24/12/2024 của Bộ Chính trị về tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, trong đó yêu cầu đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số. Việc quy định tiếp công dân bằng hình thức trực tuyến nhằm tạo điều kiện thuận tiện cho công dân, nâng cao hiệu quả của công tác tiếp công dân.

Dự thảo luật quy định nội dung nhằm đáp ứng yêu cầu đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, tăng cường tính chủ động, chịu trách nhiệm trong thực thi nhiệm vụ, công vụ, cụ thể: Chính phủ quy định về hình thức tiếp công dân trực tuyến; căn cứ tính chất, mức độ của từng vụ việc, Thủ tướng Chính phủ ủy quyền cho Tổng Thanh tra Chính phủ thụ lý tố cáo sau khi kiểm tra thấy đủ điều kiện thụ lý tố cáo; kết luận nội dung tố cáo và thông báo kết luận nội dung tố cáo sau khi Thủ tướng Chính phủ xem xét, cho ý kiến đối với báo cáo kết quả xác minh nội dung tố cáo của Tổng Thanh tra Chính phủ.

Quy định này sẽ tạo thuận lợi hơn cho người dân khi thực hiện quyền khiếu nại, tố cáo của mình, đặc biệt trong bối cảnh sắp xếp lại các đơn vị hành chính hiện nay; thủ tục hành chính trong công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo cũng cắt giảm được khoảng 30% thủ tục hành chính.

Quang cảnh một buổi tiếp công dân trực tuyến từ điểm cầu Trụ sở Tiếp công dân Trung ương. (Ảnh: TH)

Đưa chính quyền đến gần dân hơn

Thực tế cho thấy không phải đến khi dự thảo luật quy định việc tiếp công dân trực tuyến mới được quan tâm thực hiện. Trước đó, ngày 28/12/2023, Thanh tra Chính phủ đã có Quyết định số 748/QĐ- TTCP ban hành Quy chế tiếp công dân trực tuyến và Mô hình thí điểm tiếp công dân trực tuyến của Thanh tra Chính phủ. Trong đó, quy định cụ thể về nguyên tắc tổ chức; vụ việc tiếp công dân trực tuyến; quy trình tổ chức và lưu trữ dữ liệu tiếp công dân trực tuyến.

Từ năm 2024, Thanh tra Chính phủ đã thí điểm tiếp dân trực tuyến kết nối từ Trung ương đến địa phương. Các buổi tiếp dân này đã giúp xử lý được nhiều đơn thư mà công dân không phải đến trực tiếp Trụ sở Tiếp công dân Trung ương hay các Trụ sở tiếp công dân ở cấp tỉnh.

Tại Tuyên Quang, Nghệ An mô hình tiếp công dân trực tuyến đã được triển khai trong năm 2025. Theo đó, thay vì phải đi xa hàng trăm cây số, người dân ở các xã trên địa bàn tỉnh có thể trực tiếp gửi đơn, tham gia buổi tiếp dân do lãnh đạo tỉnh chủ trì ngay tại Trụ sở tiếp công dân tỉnh. Nhờ đó, nhiều vụ việc tồn đọng kéo dài được kịp thời tháo gỡ; tạo thuận lợi, tiết kiệm thời gian, chi phí cho người dân và cả cơ quan quản lý, nhất là đối với những trường hợp ở vùng sâu, vùng xa, khoảng cách địa lý lớn.

Mới đây, Ủy ban nhân dân thành phố Hải Phòng vừa ban hành Quyết định số 3549/QĐ-UBND về việc triển khai thí điểm Mô hình tiếp công dân trực tuyến, nhằm hiện đại hóa hoạt động tiếp công dân, nâng cao chất lượng giải quyết khiếu nại, kiến nghị và đẩy mạnh cải cách hành chính gắn với chuyển đổi số.

Trước bối cảnh công dân khiếu nại, tố cáo, phản ánh có chiều hướng gia tăng, để nâng cao chất lượng tiếp công dân, đẩy mạnh ứng dụng chuyển đổi số, thì việc tổ chức tiếp công dân bằng hình thức trực tuyến là cần thiết.

Những kết quả tại một số địa phương cho thấy, mô hình tiếp công dân trực tuyến không chỉ mang lại lợi ích cho người dân như tiết kiệm thời gian, chi phí, minh bạch thông tin mà còn giúp cơ quan Nhà nước nâng cao hiệu quả quản lý, phòng, chống tiêu cực; hạn chế tình trạng khiếu kiện đông người, vượt cấp. Qua đó, đưa chính quyền đến gần dân hơn; tăng niềm tin của xã hội vào hiệu quả công tác tiếp công dân.

Bà Phương Thảo, cán bộ Thanh tra thành phố Hải Phòng nhận định: Việc luật hóa quy định tiếp công dân trực tuyến góp phần tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong lĩnh vực tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo; giúp các cơ quan chức năng phối hợp giải quyết các vụ việc một cách nhanh chóng và đồng bộ, bất kể khoảng cách địa lý, giảm chi phí tuân thủ.

Hơn nữa, theo bà Thảo, việc tiếp công dân bằng hình thức trực tuyến sẽ giúp giải quyết những tình huống phát sinh phức tạp trong việc tiếp công dân như tình trạng tập trung đông người khiếu nại, tố cáo; giảm tình trạng quá tải tại phòng chờ Trụ sở Tiếp công dân tỉnh, thành phố; phù hợp mục tiêu chung của Chương trình tổng thể cải cách hành chính Nhà nước giai đoạn 2021-2030 nhằm tiếp tục xây dựng nền hành chính dân chủ, chuyên nghiệp, hiện đại, tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, liêm chính, phục vụ nhân dân. Tuy nhiên, bà Thảo cũng lưu ý, khó khăn trong tiếp công dân trực tuyến hiện nay là yêu cầu kỹ thuật, đòi hỏi tính đồng bộ, tương thích giữa các điểm cầu.

Anh Trịnh Văn Thành, một người dân tại xã Giao Thủy, tỉnh Ninh Bình cũng bày tỏ tán thành cao với việc bổ sung quy định tiếp công dân trực tuyến, bởi theo anh Thành, quy định này sẽ giúp công dân ở xa vẫn được tiếp nhận khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh kịp thời; tiết kiệm thời gian, chi phí; giúp giải quyết các bức xúc, vướng mắc từ sớm, từ xa, hạn chế tình trạng người dân tụ tập đông người, vượt cấp lên cấp trên gây mất trật tự xã hội. Tuy nhiên, để triển khai thực hiện, theo anh, trong thời gian tới cần tăng cường tuyên truyền cho người dân thấy được tính ưu việt của việc tiếp công dân trực tuyến, đề cao trách nhiệm của người đứng đầu và tăng cường phối hợp giữa các cơ quan trong công tác tiếp dân.

Có thể thấy, việc luật hóa hình thức tiếp công dân trực tuyến là bước tiến quan trọng cải cách hành chính, nhằm thúc đẩy công cuộc chuyển đổi số tại Việt Nam. Việc triển khai mô hình này trong thời gian tới được kỳ vọng sẽ nâng cao tính minh bạch, hiệu quả trong công tác tiếp dân, đồng thời góp phần thúc đẩy xây dựng chính quyền điện tử, hiệu lực, hiệu quả, phục vụ người dân ngày càng tốt hơn.

THU HẰNG