Đổi mới, nâng cao chất lượng liên kết xuất bản

Phát biểu đề dẫn hội thảo, đồng chí Nguyễn Nguyên, Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành (Bộ Thông tin và Truyền thông), Phó Chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam cho rằng, trong những năm qua, cùng với sự quan tâm đầu tư của Đảng, Nhà nước, liên kết xuất bản đã góp phần đẩy nhanh sự phát triển của hoạt động xuất bản cả về tốc độ, quy mô, số lượng và chất lượng, thu được những kết quả đáng ghi nhận.

Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành Nguyễn Nguyên phát biểu đề dẫn hội thảo.

Nếu năm 2004, cả nước mới xuất bản được khoảng 24.000 đầu sách, 250 triệu bản sách thì đến năm 2022, toàn ngành đã xuất bản được trên 38.000 đầu xuất bản phẩm, trong đó có trên 32.000 đầu sách với trên 598 triệu bản xuất bản phẩm, trong đó có 530 triệu bản sách. Như vậy, sau gần 20 năm, quy mô xuất bản đã tăng gấp hơn 2 lần, đưa mức bình quân sách/người/năm từ 2,1 bản năm 2004 lên 5,3 bản năm 2022, tiệm cận chỉ tiêu nêu trong Chỉ thị 42-CT/TW: 6 bản sách/người/năm. Hiện nay, 100% các nhà xuất bản có thực hiện việc liên kết xuất bản, trong đó có 32/57 nhà xuất bản có tỷ lệ liên kết cao (trên 70% tổng số xuất bản phẩm của nhà xuất bản).

Cũng theo Cục trưởng Nguyễn Nguyên, hoạt động liên kết xuất bản đã phát huy tính tích cực, tạo sự năng động trong việc tìm kiếm bản thảo, mua bản quyền, tổ chức phát hành cũng như sự chủ động nắm bắt thị trường từ đó đóng góp thiết thực, quan trọng về nhiều mặt vào thành tựu chung của ngành xuất bản cung cấp cho xã hội những kiến thức, thông tin hữu ích, những xuất bản phẩm hay có giá trị về khoa học công nghệ, kinh tế, tư tưởng, nghệ thuật.

Bên cạnh những kết quả đạt được, hoạt động liên kết xuất bản còn tồn tại một số bất cập, hạn chế, như: Một số nhà xuất bản thiếu chủ động trong quá trình tổ chức, khai thác bản thảo dẫn đến chưa thể hiện đúng vai trò chủ trì trong hoạt động liên kết; một số doanh nghiệp phát hành xuất bản phẩm không chấp hành nghiêm quy định pháp luật và thỏa thuận với nhà xuất bản về liên kết; vấn đề phí quản lý trong liên kết giữa nhà xuất bản và đơn vị liên kết còn nhiều bất cập…

Phát biểu tham luận tại hội thảo, Giám đốc, Tổng Biên tập Nhà xuất bản Văn học Ngô Thu Phương cho rằng, trong nhiều năm trở lại đây, sách liên kết chiếm một khối lượng lớn trên tổng số đầu sách xuất bản hàng năm của Nhà xuất bản Văn học, dao động từ 60-70%. Đã có rất nhiều những tác phẩm văn học có giá trị về nội dung và nghệ thuật được xuất bản thông qua hình thức liên kết. Với một số lượng đầu sách liên kết hàng năm nhiều như vậy, việc chú trọng vào công tác thẩm định, biên tập, quản lý, phân cấp trách nhiệm và đặc biệt là sự phối kết hợp chặt chẽ với các đối tác liên kết luôn được Nhà xuất bản Văn học đặt lên hàng đầu.

“Một nguyên tắc lớn nhất được Nhà xuất bản Văn học đặt ra đối với các xuất bản phẩm liên kết đó là việc vẫn phải đảm bảo giữ được bản sắc, uy tín và thương hiệu của nhà xuất bản. Điều này được thể hiện rất rõ qua những điều khoản chặt chẽ trong hợp đồng liên kết xuất bản, trong quy định về liên doanh liên kết. Nhà xuất bản Văn học cũng đã xây dựng được quy trình biên tập với mục đích phân cấp trách nhiệm cụ thể, chi tiết tới từng biên tập viên, Trưởng Ban biên tập, Phó Tổng Biên tập, Giám đốc - Tổng Biên tập, qua đó tạo được sự giám sát tương đối chặt chẽ với những xuất bản phẩm liên kết cũng như công tác quản lý hoạt động liên kết”, bà Ngô Thu Phương nói.

Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Thanh Lâm phát biểu kết luận hội thảo.

“Xuất bản phẩm là để phục vụ độc giả trên thị trường. Vì vậy, muốn nâng cao chất lượng sản phẩm trong việc liên kết xuất bản thì chính các độc giả sẽ góp phần bài trừ các xuất bản phẩm chất lượng kém, mang nội dung nhảm nhí, không phù hợp đạo đức xã hội. Khi phát hiện xuất bản phẩm có dấu hiệu sai lệch, độc giả phải được tạo điều kiện để phản ánh một cách nhanh chóng như qua đường dây nóng của Cục Xuất bản, In và Phát hành hoặc địa chỉ email được cung cấp trên các phương tiện thông tin truyền thông. Từ đó, các cơ quan sẽ vào cuộc xác minh và xử lý nhanh chóng các loại xuất bản phẩm này”, đại diện Công ty cổ phần xuất bản và giáo dục Quảng Văn đề xuất.

Ghi nhận, đánh giá cao những ý kiến phát biểu tại hội thảo, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Lâm khẳng định, chủ đề của hội thảo là rất ý nghĩa, cần thiết để các nhà xuất bản, công ty sách được bày tỏ tâm tư, nguyện vọng về vấn đề rất “nóng” của xuất bản hiện nay, đó là liên kết xuất bản. Theo Thứ trưởng Nguyễn Thanh Lâm, liên kết xuất bản đã đóng góp rất quan trọng với sự phát triển của nền xuất bản nước nhà, tuy nhiên cũng bộc lộ nhiều hạn chế, bất cập.

“Hội thảo là dịp để các đại biểu trao đổi ý kiến về hoạt động liên kết xuất bản giữa các nhà xuất bản với các doanh nghiệp phát hành xuất bản phẩm, tăng cường công tác quản lý, nâng cao hiệu quả hoạt động quan trọng này”, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Lâm nhấn mạnh.

Ngô Khiêm