Đổi mới tài chính và chiến lược huy động vốn cho tăng trưởng xanh toàn cầu

Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung phát biểu khai mạc Phiên thảo luận. Ảnh: mof.gov.vn

Phiên thảo luận có sự tham gia của lãnh đạo một số Bộ, ngành Việt Nam, đại diện chính phủ các quốc gia, các tổ chức tài chính quốc tế, các định chế phát triển đa phương, doanh nghiệp và chuyên gia trong lĩnh vực tài chính và môi trường.

Phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung khẳng định tăng trưởng xanh là xu thế không thể đảo ngược, là điều kiện tiên quyết để đảm bảo phát triển bền vững và nâng cao năng lực chống chịu trước biến đổi khí hậu. Đồng thời, kêu gọi sự phối hợp chính sách tài chính hiệu quả giữa các quốc gia, sự vào cuộc mạnh mẽ của các định chế tài chính trong nước và quốc tế nhằm xây dựng một khung khổ tài chính công bằng, công lý và bền vững.

Tại Phiên thảo luận, các đại biểu đã trao đổi kinh nghiệm của các quốc gia trong việc phát triển thị trường tài chính xanh, những mô hình, chính sách và sáng kiến đã được triển khai thành công tại các quốc gia, cũng như bài học kinh nghiệm từ các thách thức mà chúng ta đã và đang đối mặt; giải pháp khắc phục các rào cản về kỹ thuật, pháp lý và thị trường; những chính sách tài chính thu hút đầu tư từ khu vực công và tư nhân: Làm thế nào để xây dựng các chính sách tài chính hiệu quả, tạo ra môi trường thuận lợi thu hút đầu tư, không chỉ từ khu vực công mà còn từ khu vực tư nhân, để tối đa hóa nguồn lực cho chuyển đổi xanh.

Các diễn giả quốc tế nhấn mạnh tầm quan trọng của hợp tác công - tư và sự cần thiết của việc kết nối chính sách giữa các nước trong khu vực, hướng đến việc hình thành một hành lang tài chính xanh xuyên biên giới tại châu Á; sự cần thiết trong việc chia sẻ kinh nghiệm của nhóm nước ASEAN trong việc thiết kế các gói khuyến khích tài chính cho phát hành trái phiếu xanh và tín dụng bền vững và đề xuất mở rộng hợp tác khu vực để phát triển các chuẩn mực chung về tài chính xanh. Đồng thời, khẳng định cam kết đồng hành của các nước trong chuyển đổi xanh tại Việt Nam, đặc biệt trong lĩnh vực quản lý nước và nông nghiệp thông minh với khí hậu, tầm quan trọng của việc đầu tư dài hạn và tiếp cận tài chính với chi phí hợp lý.

Bà Rebeca Grynspan - Tổng Thư ký Hội nghị Liên Hợp Quốc về Thương mại và Phát triển (UNCTAD) - nhấn mạnh vai trò then chốt của việc cải cách cấu trúc tài chính toàn cầu nhằm đảm bảo nguồn vốn đến được đúng nơi, đúng lúc, đặc biệt tại các nước đang phát triển. Bà kêu gọi tăng cường công bằng tài chính và tạo điều kiện tiếp cận tài chính xanh cho mọi quốc gia.

Quang cảnh Phiên thảo luận. Ảnh: mof.gov.vn

Ông Thomas Jacobs - Giám đốc Quốc gia IFC tại Việt Nam, Campuchia và Lào - cho rằng nhu cầu tài chính của Việt Nam để thực hiện lộ trình phát thải ròng bằng 0 đến năm 2040 ước tính lên tới 368 tỷ USD. Chỉ ra những hạn chế trong hệ thống tài chính hiện tại như: tín dụng xanh chiếm chưa tới 5% tổng dư nợ, thị trường trái phiếu khí hậu chưa phát triển, ông Thomas Jacobs kêu gọi các giải pháp như cải thiện quy định, tăng cường năng lực ngân hàng, thúc đẩy công cụ tài chính sáng tạo như trái phiếu xanh dương.

Ông Shantanu Chakraborty - Giám đốc Quốc gia Việt Nam, Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) - cũng chia sẻ một loạt sáng kiến đột phá như: Cơ sở Tài chính Khí hậu Đổi mới (Innovative Finance Facility for Climate) có thể hỗ trợ lên đến 36 tỷ USD/năm cho các nước; Chương trình GSS+ Bonds hỗ trợ phát hành hơn 3,5 tỷ USD trái phiếu xanh, xã hội và bền vững... "Những sáng kiến này đang góp phần thúc đẩy nguồn vốn trong và ngoài nước cho tài chính xanh" - ông Shantanu Chakraborty khẳng định.

Các diễn giả cũng nhấn mạnh: Khoảng cách tài chính xanh trên toàn cầu vẫn còn lớn do dòng chảy tài chính khí hậu quốc tế còn hạn chế, đặc biệt tại các nước đang phát triển. Do đó, cần có các nguồn vốn mang tính khơi nguồn, nâng cao năng lực cho doanh nghiệp vừa và nhỏ và giải quyết khoảng cách giới trong tiếp cận tài chính xanh.

Tại Phiên thảo luận, nhiều rào cản trong thị trường tài chính xanh tại Việt Nam cũng được chỉ ra như: thiếu hệ thống phân loại rõ ràng, công bố ESG còn hạn chế và tiêu chuẩn quốc tế còn quá cao so với năng lực thị trường...

Đại diện cho chính quyền địa phương, ông Nguyễn Văn Dũng - Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân TP. Hồ Chí Minh, khẳng định vai trò tiên phong của Thành phố trong thúc đẩy tài chính xanh.

Theo đó, TP. Hồ Chí Minh đã ban hành kế hoạch tăng trưởng xanh đến 2030, triển khai chính sách tài chính đặc thù theo Nghị quyết 98/2023/QH15 và thu hút mạnh mẽ vốn đầu tư xanh thông qua trái phiếu xanh đô thị và PPP xanh. Thành phố cũng đề xuất nhiều nhóm giải pháp như: hoàn thiện khung pháp lý, đa dạng hóa nguồn vốn, phát triển sản phẩm tài chính xanh, và tăng cường hợp tác quốc tế.

Phát biểu kết luận, Thứ trưởng Đỗ Thành Trung đánh giá cao các ý kiến tại Phiên thảo luận đồng thời khẳng định, Việt Nam cam kết triển khai thực chất các cam kết xanh, đồng thời sẵn sàng chia sẻ và học hỏi để hướng tới một hệ thống tài chính toàn cầu công bằng, bền vững cho tất cả./.

PHÚ THÀNH