Đối phó với vi rút HMPV:Thận trọng dù không phải mối đe dọa mới

Các chuyên gia y tế khuyến nghị người dân nên đeo khẩu trang ở những chỗ đông người để ứng phó với vi rút HMPV.

Tại Trung Quốc, các trường hợp nhiễm HMPV ở những người dưới 14 tuổi đã tăng nhanh vào cuối tháng 12-2024, chủ yếu ở các tỉnh, thành phố phía Bắc như Bắc Kinh, Thiên Tân và Hà Bắc, nơi có khí hậu lạnh hơn, vi rút có xu hướng tồn tại lâu hơn. Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh (CDC) Trung Quốc cho biết, trong tuần từ ngày 23 đến 29-12-2024, số ca mắc bệnh đường hô hấp đã tăng đáng kể. Trung Quốc đang triển khai hệ thống giám sát “bệnh viêm phổi không rõ nguồn gốc” nhằm kiểm soát tình hình và xác minh các trường hợp nghi nhiễm. Trên mạng xã hội, các bức ảnh và video về tình trạng bệnh viện quá tải, với hàng dài người xếp hàng chờ khám, đã lan truyền rộng rãi.

Mặc dù vậy, giới chức y tế Trung Quốc khẳng định, đây là đợt cao điểm của “mùa bệnh đường hô hấp”, tình hình hiện tại không phải là bất thường; đồng thời, khuyến cáo người dân đeo khẩu trang, tiêm vắc xin và vệ sinh cá nhân đầy đủ. Giáo sư Paul Tambyah tại Bệnh viện Đại học quốc gia Singapore cho rằng, sự gia tăng ca bệnh HMPV là dễ hiểu trong mùa Đông ở miền Bắc Trung Quốc; và lưu ý rằng, không cần quá lo lắng vì chưa có báo cáo nào về nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh đã nói trong một cuộc họp báo gần đây, sự lây lan của vi rút trong mùa đông là phổ biến và "du lịch ở Trung Quốc là an toàn".

Trong diễn biến mới nhất, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) ngày 8-1 thông tin, một số quốc gia trên thế giới đang gia tăng các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp, trong đó HMPV, tuy nhiên, không ghi nhận có tác nhân bất thường nào được báo cáo. Tình trạng gia tăng số ca mắc các nhiễm trùng qua đường hô hấp cấp tính ở nhiều quốc gia Bắc bán cầu trong những tuần gần đây đã được dự báo trước và không có yếu tố nào bất thường.

HMPV là một loại vi rút gây bệnh về đường hô hấp với các triệu chứng tương tự cúm, như ho, sốt, nghẹt mũi và khó thở. Trong trường hợp nghiêm trọng, vi rút này có thể dẫn đến các biến chứng như viêm phổi và viêm phế quản. HMPV có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi, đặc biệt là trẻ nhỏ, người già và những người có hệ miễn dịch yếu. Bệnh này cùng họ với vi rút hợp bào hô hấp (RSV) và đã xuất hiện ít nhất từ năm 2001 khi lần đầu tiên được phát hiện ở Hà Lan...

Tuy HMPV và Covid-19 đều là các bệnh về đường hô hấp, nhưng Tiến sĩ Shawn Vasoo, Giám đốc lâm sàng tại Trung tâm Truyền nhiễm quốc gia Singapore (NCID) đánh giá, HMPV ít nghiêm trọng hơn với tỷ lệ tử vong thấp hơn. Dịch Covid-19 khi mới xuất hiện, gây ra bệnh nghiêm trọng vì là một vi rút mới, trong khi HMPV đã được biết đến từ lâu và không còn nghiêm trọng như trước.

Một số quốc gia như Uzbekistan, Ukraine, Vương quốc Anh, Ấn Độ, Malaysia… đã báo cáo về các trường hợp nhiễm vi rút HMPV. Tại Vương quốc Anh, HMPV đã được tìm thấy ở 4,5% trong số bệnh nhân được xét nghiệm. Bộ Y tế Kazakhstan cũng đã xác nhận 30 trường hợp nhiễm HMPV kể từ ngày 1-10-2024 và nhấn mạnh rằng, tỷ lệ lây nhiễm của loại vi rút này ở mức 1,6%, không có nhiều lý do để báo động.

Tiến sĩ Carla Garcia Carreno, Giám đốc phòng ngừa và kiểm soát dịch bệnh tại Trung tâm Y tế trẻ em Plano ở Texas (Mỹ) phát biểu trên tờ CBS News: "Loại vi rút này đã lưu hành trong một thời gian nên mọi người đều có khả năng miễn dịch". Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh (CDC) Mỹ chưa đưa ra bất kỳ cảnh báo nào về tình trạng nhiễm HMPV ở châu Á.

Mặc dù không có mối đe dọa rõ ràng, song các chính phủ đã bắt đầu khuyến cáo về sức khỏe cộng đồng. Nga đang theo dõi chặt chẽ tình hình. Campuchia đã ban hành khuyến cáo về HMPV. Còn Ấn Độ đã phản ứng bình tĩnh, khi chỉ ra rằng không có lý do gì để hoảng sợ vì HMPV giống với các loại vi rút đường hô hấp khác. Tuy nhiên, hiện vẫn chưa có liệu pháp kháng vi rút cụ thể nào để điều trị HMPV và chưa có vắc xin để ngăn ngừa căn bệnh. Do đó, giới chuyên gia y tế khuyến nghị, người dân nên thường xuyên rửa tay kỹ lưỡng và đeo khẩu trang, đặc biệt là ở những nơi đông người để đối phó với HMPV.

Thùy Dương