Đổi thay ở một vùng biên viễn

Đời sống mới ở các khu tái định cư

Huyện Bù Gia Mập, tỉnh Bình Phước là một trong những vùng nhận được nhiều sự hỗ trợ của lực lượng bộ đội đóng quân trên địa bàn. Tại đây, cuộc sống người dân đang ngày càng đổi thay, không còn nhiều hộ nghèo, nhiều hộ đã vươn lên làm giàu trên dải đất biên cương. Những phát triển về đời sống kinh tế, văn hóa của bà con nơi đây ghi dấu ấn của Đoàn Kinh tế – Quốc phòng 778 (Quân khu 7), đóng chân trên địa bàn.

Bà con đồng bào dân tộc S'Tiêng ở khu tái định cư được trao bò sinh sản để phát triển kinh tế.

“Điểm nhấn” cho thấy đời sống người dân vùng biên tại huyện Bù Gia Mập đang thay da đổi thịt, đó là cảnh những xóm làng trù phú, nương rẫy xanh tốt; những con đường mới trải nhựa phẳng lì giúp cho việc đi lại thuận tiện; thay cho cảnh sắc tiêu điều, đời sống người dân khốn khó của những năm trước đây.

Đặc biệt, người dân Bù Gia Mập rất vui mừng, phấn khởi khi rất nhiều gia đình trong cảnh khốn khó trước đây đã được hỗ trợ nơi ăn, chốn ở khang trang, tạo tiền đề phát triển kinh tế, tại hai khu tái định cư lớn do Đoàn Kinh tế - Quốc phòng 778 xây dựng, đó là Khu tái định cư Đắk Á (xã Bù Gia Mập) và Khu tái định cư Tiểu khu 119 (xã Phú Nghĩa). Nằm ở khu vực trung tâm xã, khu tái định cư Đắk Á rộng gần 9ha, được xây dựng xong trong năm 2020. Tại khu tái định cư này hiện đã có 60 hộ dân được vào ở, dự kiến năm 2025 sẽ có khoảng 120 hộ được chuyển vào đây sinh sống, lấp đầy không gian khu tái định cư. Khi được xét duyệt vào đây ở, mỗi hộ sẽ được cấp 500 m2 đất trong đó có 400 m2 đất thổ cư và 1 nhà ở, với sự phục vụ đầy đủ từ các công trình điện, nước, đường, đèn năng lượng. Tổng trị giá khu được cấp cho mỗi hộ dân là từ 110 -135 triệu đồng.

Chị Mông Thị Hương (người dân tộc Mông) cho chúng tôi biết, chị cùng gia đình từ miền quê nghèo tỉnh Nghệ An chuyển vào thôn Bù Rên, xã Bù Gia Mập từ nhiều năm trước. Vợ chồng chị cùng con cái ngày ngày làm mướn, ai thuê gì làm đó, hái tiêu, cà phê, nhặt điều kiếm sống, ăn bữa nay, lo bữa mai. Gần đây, gia đình chị được cấp đất, cấp nhà còn được hỗ trợ bò giống để nuôi. Kinh tế ngày càng khá lên, chị còn mở cửa hàng tạp hóa nhỏ, mỗi ngày kiếm được vài trăm ngàn đồng, trở thành hộ thoát nghèo "nhanh nhất khu tái định cư".

Góp lời, chị Điểu Lý đang cùng một số bà con dọn dẹp tại sân khu tái định cư, cho biết, gia đình chị từ khi được vào sống nơi đây, cũng như nhà chị Đỗ Thị Lan, nhà chị Hồ Thị Phia, mỗi người mỗi công việc nhưng kinh tế đều ổn định, khấm khá hơn. “Được hỗ trợ chỗ ăn ở, rất nhiều hộ gia đình đã vươn lên, kinh tế ổn định, phát triển hơn, không còn cảnh chạy ăn từng bữa như ngày xưa nữa...”, chị Lý cười vui vẻ.

Tạm biệt bà con tại Khu tái định cư Đắk Á, chúng tôi chạy trên tuyến đường nhựa phẳng lỳ, đến Khu tái định cư Tiểu khu 11 tại xã Phú Nghĩa. Khu tái định cư này rộng 36,5 ha, hiện đã bố trí cho 146 hộ dân sinh sống. Tại đây tập trung nhiều hộ dân là đồng bào dân tộc thiểu số, số khác là những gia đình người Việt về từ Campuchia. Nơi đây, từ lâu được đánh giá là vùng sâu xa heo hút, đời sống người dân hết sức khó khăn, hạ tầng thiếu vắng cả điện, đường, trường, trạm. Từ khi có khu dân cư Hai Căn, nhiều gia đình nghèo được hỗ trợ nơi ăn chốn ở, tiếp sức xây dựng kinh tế, hỗ trợ định hướng nghề nghiệp, vùng đất này như tạo được một sức bật mới, phát triển mạnh mẽ. Nhiều hộ dân đã nhanh chóng cố gắng thoát nghèo, hầu hết các hộ đều đã mua sắm được các tiện nghi sinh hoạt, phương tiện đi lại phục vụ cuộc sống, con cái được học hành.

Ông Nguyễn Văn Kênh (73 tuổi) cho biết gia đình ông từ Biển Hồ (Campuchia) trở về lòng hồ Cần Đơn thuộc xã Phước Minh làm nhà bè nổi để nuôi cá từ năm 2002. Công việc, thu nhập bấp bênh. Đến năm 2017, gia đình ông được cấp một căn nhà cấp bốn rộng 40 m2 tại Khu dân cư Hai Căn. Dọn về đây, gia đình ông làm nhiều việc khác, gom góp mở thêm tiệm tạp hóa, nhận điều về bóc vỏ lụa, cuộc sống dần ổn định, trẻ con được đến trường. Gia đình ông Điểu Tứ, một trong những hộ dân khá giả nhất tại khu tái định cư, sau khi về đây ổn định cuộc sống gia đình ông còn vươn lên phát triển rất mạnh mẽ. Ông Điều Tứ còn có nhiều hoạt động giúp đỡ bà con, cũng là người đi đầu trong việc liên hệ với Đoàn Kinh tế - Quốc phòng 778 mở hướng đào tạo nghề cho lao động trong thôn tại khu vực.

Người dân ấm lòng

Tỉnh Bình Phước hiện có khoảng 199.000 người là dân tộc thiểu số, chiếm gần 20% dân số của tỉnh. Là tỉnh có đường biên giới giáp 3 tỉnh Kratie, Mondulkiri và Tabong Khmum của Vương quốc Campuchia nên chính quyền, người dân hai bên thường có nhiều gặp gỡ, giao lưu trên mọi lĩnh vực nhằm tăng cường tình đoàn kết, phát triển kinh tế - xã hội. Với bản sắc văn hóa vùng đất này, các già làng, người có uy tín rất được tôn trọng. Theo số liệu từ UBND tỉnh Bình Phước, hiện toàn tỉnh có 94 già làng 364 người được ghi nhận là “Người có uy tín”, đây là cầu nối quan trọng giúp tạo nên sự gắn kết, gìn giữ bản sắc văn hóa truyền thống đồng thời nắm bắt các chính sách của Nhà nước. Tại thôn 10, xã Đắk Ơ, ông Khằm Thanh Sơn, người dân tộc Nùng được bà con tín nhiệm là Người có uy tín từ hơn 4 năm nay. Để xây dựng đời sống kinh tế, văn hóa ngày càng phát triển, ông đã từng vận động được nhiều trường hợp vượt qua khó khăn. Ông khuyên bà con bám đất sản xuất, cùng với sự hỗ trợ của Nhà nước, tìm hướng đi mới để cùng phát triển.

Trong chuyến tìm hiểu về đời sống mới của bà con trên dải đất biên cương này, chúng tôi được Thiếu tá Trần Quang Bắc, Phó Đội trưởng Đội sản xuất số 1, Đoàn Kinh tế - Quốc phòng 778 cho biết: Trước đây, đời sống của người dân vùng biên rất khó khăn, trong đó đặc biệt là người dân Xtiêng và Mnông. Họ sống không nhà cửa, vườn tược, ai kêu gì làm đó. Từ khi có khu tái định cư, đời sống bà con dần ổn định, mua sắm được các tiện nghi sinh hoạt, con cái được đi học lấy cái chữ.

Còn Đại tá Nguyễn Duy Dương, Chính ủy Đoàn 778 cho biết, đơn vị có nhiệm vụ huấn luyện sẵn sàng chiến đấu và đầu tư các dự án cơ bản bàn giao cho địa phương. Hàng năm, Đoàn 778 còn phối hợp với các bệnh viện khám chữa bệnh, cấp phát thuốc miễn phí cho hàng ngàn lượt người dân địa phương. Đơn vị cũng thực hiện công tác đào tạo nghề, mở các lớp dạy cạo mủ cao su, tạo công ăn việc làm, định hướng nghề nghiệp cho các hộ đồng bào dân tộc thiểu số.

"Hiện Đoàn 778 còn nhận đỡ đầu cho hơn 60 con em đồng bào dân tộc thiểu số, mỗi em được hỗ trợ gạo và nhu yếu phẩm, giá trị tương đương 300 đồng/tháng. Vào đầu năm học, đơn vị trao tặng hàng nghìn cuốn vở, quần áo để các em đến trường. Đơn vị cũng thường xuyên tổ chức gặp mặt các chức sắc, các già làng, trưởng thôn nhằm nắm bắt tâm tư và nguyện vọng của đồng bào, giúp xây dựng nhà văn hóa cộng đồng, công trình tôn giáo, đón Tết cổ truyền với bà con đồng bào dân tộc thiểu số khiến tình quân dân thêm gắn kết, góp phần bảo vệ vững chắc biên cương Tổ quốc", Đại tá Nguyễn Duy Dương chia sẻ.

Trong Chương trình gặp gỡ hữu nghị và hợp tác Nhân dân Việt Nam - Campuchia lần thứ V diễn ra tại khu vực biên giới tỉnh Bình Phước vào cuối năm 2022, Phó Thủ tướng Thường trực Campuchia, Chủ tịch Hội Hữu nghị Campuchia - Việt Nam Men Sam An đã rất xúc động khi tỉnh Bình Phước đã có quyết định đầu tư hơn 298,5 tỷ đồng để xây dựng các công trình ghi dấu ấn hành trình cứu nước của Thủ tướng Campuchia Hun Sen cách đây 45 năm. Đó là những di tích cách mạng như: Điểm cất giấu vũ khí, điểm gặp dân quân và Nhân dân Việt Nam, điểm làm việc xã đội Lộc Tấn, nay là Nhà Văn hóa xã Lộc Thạnh (huyện Lộc Ninh)…

Thành Đồng