Văn minh trong phong tục 'giật cô hồn': Câu chuyện đáng suy ngẫm về hành vi ứng xử

Một ghi lại cảnh cúng rằm tháng Bảy của một gia đình đã nhanh chóng lan truyền trên mạng xã hội. Trong video, một bé gái nhỏ nhắn tiến đến mâm lễ, lễ phép đến xin gia đình trước khi nhận lễ vật. Sau khi đã nhận xong, bé gái này không quên nói lời cảm ơn anh. Hình ảnh giản dị ấy lập tức nhận được nhiều phản ứng tích cực, "cơn mưa lời khen" từ cộng đồng mạng vì sự ngoan ngoãn, dễ thương của em.

Video: @motapple91

diễn ra vào tháng 7 âm lịch hằng năm, là một tín ngưỡng thờ cúng quen thuộc của người Việt, chịu ảnh hưởng sâu sắc từ Phật giáo. Lễ cúng cô hồn (còn được gọi là lễ cúng chúng sinh) nhằm mục đích “phát chẩn” cho những vong hồn không có người thờ tự, không nơi nương tựa. Phong tục “” cũng ra đời từ lễ cúng này và được duy trì như một nét văn hóa đặc trưng đến tận ngày nay.

Theo quan niệm dân gian, việc càng có nhiều người, đặc biệt là trẻ em đến “giật” mâm cúng thì càng nhận được nhiều điềm lành. Chính vì vậy, trong mâm cúng của nhiều gia đình thường để nhiều lễ vật như bánh kẹo, trái cây, tiền lẻ,... với mục đích sẻ chia lộc, phúc cho mọi người.

Tuy nhiên, ở một số nơi, hành động “giật cô hồn” dần trở nên biến tướng, xuất hiện nhiều cảnh chen lấn, giành giật, xô đẩy hỗn loạn làm mất đi giá trị và ý nghĩa nhân văn ban đầu. Những năm gần đây, nét văn hóa đặc trưng này trở thành đề tài gây nhiều tranh cãi trên mạng xã hội vì hành động "giật cô hồn" của một số cá nhân tạo ra những hình ảnh thiếu đẹp mắt trong văn hóa dân gian của người Việt.

Hình vi "giật cô hồn" không đẹp mắt ở một số nơi. Video: @maihuyquang_garmin

Chính trong bối cảnh đó, hành động nhỏ của em bé trong đoạn clip trên đã tạo nên sự khác biệt lớn. Chỉ một hành động nhỏ nhưng sự lễ phép và giản dị ấy đã khiến nhiều người xem “tan chảy” và chia sẻ rầm rộ. Hình ảnh ấy gợi lại tinh thần ban đầu của tục "cúng cô hồn": Phát lộc trong sự hoan hỉ, nhận lộc trong sự trân trọng.

Sự lan tỏa của video cũng cho thấy rằng mọi người luôn khát khao và đề cao những hình ảnh ấm áp, văn minh trong văn hóa ứng xử. Giữa hàng loạt clip ghi lại hành động "giật cô hồn" có phần phản cảm từng gây tranh cãi những ngày qua, một khoảnh khắc lễ phép và đáng yêu lại trở nên nổi bật.