Đồn đoán về tiềm năng lãnh đạo kế vị sau khi Triều Tiên cải tổ SAC

Bà Kim Yo-jong, quan chức hàng đầu và là em gái của nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un. Ảnh: AFP

Người phụ nữ 34 tuổi được bầu vào Ủy ban Các vấn đề Nhà nước (SAC) cùng với 7 người khác, tất cả đều là nam giới lớn tuổi hơn cô ấy, trong khi ít nhất 9 thành viên đã bị bãi nhiệm bao gồm nhà ngoại giao Choe Son-hui, một phụ nữ hiếm hoi có thâm niên trong lãnh đạo Triều Tiên và Thứ trưởng ngoại giao đầu tiên.

Bà Choe đã bị đổ lỗi cho sự sụp đổ của các cuộc đàm phán tại Hà Nội vào năm 2019 giữa Tổng thống Mỹ khi đó là Donald Trump và ông Kim Jong-un về việc Triều Tiên phi hạt nhân hóa để đổi lại các biện pháp trừng phạt và quan hệ ngoại giao.

Dưới sự chủ trì của ông Kim Jong-un, SAC là cơ quan lãnh đạo quyền lực nhà nước hàng đầu của Triều Tiên, có nhiệm vụ cân nhắc và quyết định các chính sách lớn, bao gồm các vấn đề quốc phòng và an ninh, đồng thời đảm bảo chúng được thực hiện.

Giáo sư Yang Moo-jin từ Đại học Nghiên cứu Triều Tiên của Hàn Quốc cho biết, việc bà Kim Yo-jong gia nhập SAC có ý nghĩa quan trọng vì nó “củng cố vai trò của bà ấy và làm cho chúng trở nên cụ thể hơn”.

Theo Giáo sư Yang, cuộc cải tổ tìm cách "hít thở không khí trong lành vào SAC", với nhiệm vụ của bà Kim Yo-jong tập trung vào "đối phó với những thay đổi nhân sự, tuyên truyền, các vấn đề liên Triều và quan hệ với Mỹ".

Bà Kim Yo-jong ngày càng tỏ ra mạnh mẽ trong quan hệ đối ngoại, đưa ra những tuyên bố mạnh mẽ về các vấn đề ngoại giao quan trọng, bao gồm cả các cuộc đàm phán về phi hạt nhân hóa của Triều Tiên.

Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un và em gái ngày càng quyền lực Kim Yo-jong. Ảnh: AFP

Tuần trước, bà Kim Yo-jong bày tỏ sự ủng hộ đối với đề xuất tuyên bố chấm dứt Chiến tranh Triều Tiên 1951-53 do nhà lãnh đạo Hàn Quốc Moon Jae-in đưa ra, khiến các chuyên gia đặt câu hỏi liệu điều này có thực sự phản ánh quan điểm của anh trai bà về vấn đề này hay không, trong bối cảnh Bình Nhưỡng đang tăng cường các vụ thử tên lửa.

Ông Moon từng nói rằng cả hai miền Triều Tiên cùng với Mỹ và Trung Quốc nên xích lại gần nhau và tuyên bố chấm dứt xung đột, có thể là tại Thế vận hội mùa đông Bắc Kinh vào tháng 2 năm sau.

Bà Kim Yo-jong nói rằng đây là một ý tưởng "đáng ngưỡng mộ" nhưng tuyên bố như vậy sẽ có điều kiện để Hàn Quốc từ bỏ "các chính sách thù địch" và "các tiêu chuẩn đối phó hai mặt" chống lại miền Bắc. Bà cũng chỉ ra rằng Triều Tiên sẽ mở cửa cho các cuộc đàm phán liên Triều.

Em gái của nhà lãnh đạo Triều Tiên từng bị coi là đã bị giáng chức sau khi bị loại khỏi tư cách là thành viên ứng cử (tức là không phải là thành viên chính thức) của cơ quan chính trị hoạch định chính sách của đảng cộng sản cầm quyền tại một đại hội đảng vào tháng Giêng.

Sojin Lim, giảng viên cấp cao về Nghiên cứu Hàn Quốc tại Đại học Central Lancashire, cho biết trên trang web The Conversation tuần trước, "Tình trạng mối quan hệ của bà Kim Yo-jong với anh trai cũng được xem xét kỹ lưỡng như sức khỏe thể chất của ông Kim Jong-un để trả lời câu hỏi: bà ấy có thể ở vị trí quyền lực tối cao ở Triều Tiên hay không?”.

Các chuyên gia khác cho rằng điều này khó xảy ra vì Triều Tiên là một xã hội có tính gia trưởng cao. Nhưng nhiều người theo dõi Triều Tiên tin rằng nếu ông Kim Jong-un qua đời trước khi con trai cả của ông - sinh năm 2010 - lớn lên, thì bà Kim Yo-jong có khả năng sẽ kế vị ông.

Đã có nhiều đồn đoán về tình hình sức khỏe của ông Kim Jong-un trong thời gian ông vắng mặt trên truyền thông và thừa cân vào năm ngoái.

Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un với Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in và em gái ông Kim kiêm cố vấn thân cận Kim Yo-jong. Ảnh: AFP (chụp năm 2018)

Hồ sơ chính trị của bà Kim Yo-jong đã tăng lên kể từ năm 2018 khi bà đến thăm Hàn Quốc để tham dự Thế vận hội mùa đông Pyeongchang với tư cách là đặc phái viên của anh trai. Sau đó, bà đã gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và cũng tham dự các cuộc hội đàm và cuộc họp về phi hạt nhân hóa của anh trai với Tổng thống Donald Trump.

Bà Lim, cũng là Phó Giám đốc Viện Nghiên cứu Quốc tế về Triều Tiên của trường đại học Central Lancashire, cho biết, ngoài việc bà Kim Yo-jong hai lần được bầu vào bộ chính trị và vai trò của bà trong bộ tuyên truyền của Triều Tiên, bà còn được cho là đã kết hôn với Choe Song. Ông Choe là con trai của Choe Ryong-hae, bí thư Đảng Lao động Triều Tiên. Điều này mang lại cho bà Kim Yo-jong “một nguồn quyền lực chính trị khác”.

Trước những đồn đoán rằng bà Kim Yo-jong có thể kế vị anh trai mình, bà Lim cho biết mọi thứ sẽ trở nên rõ ràng hơn nếu bà Kim được bổ nhiệm vào Ủy ban Quốc phòng (NDC). Nếu điều đó sớm xảy ra, “đó có thể là một dấu hiệu cho thấy Triều Tiên đang chuẩn bị cho một nhà lãnh đạo phụ nữ đầu tiên của mình", bà Lim viết.

Trong cuộc cải tổ lãnh đạo mới đây của Triều Tiên, Thủ tướng Triều Tiên Kim Tok-hun được thăng chức trở thành Phó Chủ tịch của SAC. Tổng tư lệnh quân đội, Nguyên soái Pak Jong-chon và Jo Yong-won, phụ tá thân cận và bí thư đảng của ông Kim Jong-un, cũng trở thành thành viên SAC.

Ông Ri Pyong-chol, thống chế quân đội và trước đây là cố vấn hàng đầu của Kim, đã bị tước ghế trong ủy ban thường vụ văn phòng chính trị của đảng do không đối phó hiệu quả với đại dịch.