Donald Trump và lời tuyên bố ngừng chiến tranh gây 'bão'

Ông Donald Trump với tuyên bố gây "bão" sau khi đắc cử tổng thống Mỹ. (Ảnh: NBC)

Tuyên bố “ngừng chiến tranh” và sự lo lắng của Ukraine

Một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng sâu sắc từ tuyên bố của ông Trump là Ukraine. Chính quyền của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky lo ngại rằng nhiệm kỳ thứ hai của ông Trump sẽ đồng nghĩa với việc Washington giảm bớt sự hỗ trợ quân sự, từ đó buộc Kiev phải chấp nhận một thỏa thuận hòa bình bất lợi với Nga.

Điện Kremlin được cho là mong muốn kết quả này và việc ông Trump trở lại Nhà Trắng có thể tạo ra điều kiện thuận lợi cho chiến lược của Nga ở Đông Âu.

Thậm chí, cuộc gọi điện đàm giữa ông Trump và tỷ phú Elon Musk, người đã hỗ trợ Ukraine trong cuộc chiến, càng làm dấy lên mối quan ngại về một "trật tự thế giới mới" mà trong đó, quyền lợi của Ukraine có thể không còn được Mỹ ưu tiên.

Israel và tình thế khó xử tại Gaza

Bên cạnh Ukraine, Israel cũng theo dõi sát sao động thái của tân tổng thống đắc cử. Một số ý kiến cho rằng phát biểu của ông Trump là tín hiệu nhắn nhủ tới Thủ tướng Israel - Benjamin Netanyahu rằng Israel nên nhanh chóng hoàn tất các chiến dịch quân sự tại Gaza và Lebanon trước khi ông nhậm chức vào tháng 1/2025. Điều này được xem là áp lực để Israel sớm đạt được mục tiêu trong khu vực, trước khi chính sách đối ngoại của Mỹ có thể thay đổi.

Tuy nhiên, dù khẳng định ngừng chiến tranh, ông Trump không đưa ra kế hoạch cụ thể cho việc này tại khu vực Trung Đông, khiến giới phân tích nhận định rằng Mỹ có thể tiếp tục viện trợ quân sự cho Israel để nước này hoàn tất mục tiêu tại Gaza và Lebanon.

Cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung có thể sẽ lại bùng lên mạnh mẽ như ở nhiệm kỳ trước của ông Trump. (Ảnh: Getty)

Quan hệ Mỹ - Iran và cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung

Với Iran, ông Trump từng gây bất ổn cho khu vực khi rút khỏi thỏa thuận hạt nhân và ra lệnh ám sát tướng Iran vào năm 2020, động thái bị Liên Hợp Quốc xác định là bất hợp pháp. Chính vì vậy, tuyên bố ngừng chiến tranh của ông Trump cũng gây hoài nghi ở Tehran, nơi từng phải đối mặt với chính sách ngoại giao “không khoan nhượng” của tân tổng thống thứ 47 của Hoa Kỳ.

Ở phía Đông Á, tuyên bố của ông Trump cũng làm dấy lên nguy cơ chiến tranh thương mại với Trung Quốc. Ông từng cam kết sẽ đánh thuế 60% đối với hàng hóa Trung Quốc nhập khẩu vào Mỹ, điều có thể làm trầm trọng thêm căng thẳng kinh tế giữa hai quốc gia.

Những lo ngại của đồng minh NATO và EU

Trong bối cảnh các nước thành viên NATO như Canada không đáp ứng yêu cầu chi 2% GDP cho quốc phòng, ông Trump trước đó từng tuyên bố sẽ cho phép Nga “hành động” với các nước NATO không đạt yêu cầu này. Điều này khiến nhiều nước châu Âu, đặc biệt là các quốc gia gần Nga, lo ngại về mức độ bảo vệ từ Mỹ.

Khi Donald Trump đắc cử, các quan chức châu Âu như Marko Mihkelson của Estonia và Radek Sikorski của Ba Lan đã kêu gọi "lục địa già" chuẩn bị đảm đương trách nhiệm an ninh độc lập hơn.

Các đồng minh của Mỹ cũng đang tỏ ra quan ngại sau tuyên bố này của ông Trump. (Ảnh: EN)

Bước ngoặt chính sách toàn cầu

Tuyên bố của ông Trump về việc chấm dứt chiến tranh dù không làm rõ cách thức thực hiện, đã gây ra nhiều suy đoán trên thế giới. Đặc biệt tại Israel, người dân vẫn kỳ vọng ông sẽ tiếp tục ủng hộ mạnh mẽ chiến dịch chống Hamas và Hezbollah.

Các phát ngôn viên đảng Cộng hòa cho rằng ông Trump sẽ không hỗ trợ Israel, điều này có thể tạo nên áp lực để Israel đạt được mục tiêu trước ngày ông nhậm chức.

Tóm lại, tuyên bố “ngừng chiến tranh” của ông Trump có thể là dấu hiệu của một chính sách đối ngoại “ít can thiệp” hơn, song vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro và gây xáo trộn trong quan hệ quốc tế.

Với các đồng minh Mỹ như Ukraine, Israel và EU, câu hỏi về cách ông Trump sẽ hiện thực hóa lời tuyên bố này đang làm dấy lên nhiều lo ngại, trong khi đối thủ của Mỹ như Nga có thể kỳ vọng vào một trật tự mới thuận lợi hơn cho chiến lược của họ.

Tuấn Khang