Đồng bộ pháp luật của các cơ quan thi hành án hình sự, quản lý tạm giữ, tạm giam, lý lịch tư pháp

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định điều hành phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định điều hành phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng

Bổ sung quy định cụ thể về trình tự, thủ tục thi hành biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định điều hành phiên họp. Ảnh: Quang Khánh

Trình bày tóm tắt dự án Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú; dự Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi); dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Lý lịch tư pháp, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình cho biết, quá trình triển khai các Luật hiện hành cho thấy nhiều quy định đã bộc lộ hạn chế, chồng chéo hoặc không còn phù hợp với yêu cầu quản lý nhà nước.

Mặt khác, trong bối cảnh thực hiện việc sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả và thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp theo các nghị quyết của Trung ương, Bộ Chính trị, Quốc hội, trong lực lượng công an nhân dân không còn tổ chức cấp huyện, dẫn tới yêu cầu phải rà soát, sửa đổi đồng bộ các quy định pháp luật có liên quan đến nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan thi hành án hình sự, quản lý tạm giữ, tạm giam, quản lý lý lịch tư pháp.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình trình bày Tờ trình về 3 dự án Luật: Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú; Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi); Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Lý lịch tư pháp. Ảnh: Phạm Thắng

Về nội dung, dự thảo Luật thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú gồm 12 chương (trong đó bổ sung 1 chương mới), 76 điều, trong đó sửa đổi, bổ sung nội dung 57 điều, xây dựng mới 10 điều, bỏ 8 điều, giữ nguyên 8 điều.

Dự thảo Luật tập trung vào các nội dung cơ bản, đó là dự thảo Luật đã bổ sung quy định cụ thể về trình tự, thủ tục thi hành biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú; quyền, nghĩa vụ cho người bị áp dụng biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú và các nội dung khác có liên quan.

Quang cảnh phiên họp. Ảnh: Quang Khánh

Hoàn thiện quy định để nâng cao hiệu quả công tác quản lý, giám sát người bị tạm giữ, người bị tạm giam; Hoàn thiện quy định về chế độ, chính sách đối với người bị tạm giữ, người bị tạm giam, đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất với các quy định của pháp luật có liên quan nhằm quy định cụ thể hơn chế độ, chính sách của người bị tạm giữ, người bị tạm giam…

Hoàn thiện quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan, đơn vị trong công tác thi hành án hình sự

Dự thảo Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi) gồm 15 chương với 179 điều, sửa đổi 129/207 điều, bổ sung 10 điều, bỏ 16 điều.

Dự thảo Luật gồm các nội dung cơ bản đó là hoàn thiện quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan, đơn vị trong công tác thi hành án hình sự để nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác quản lý, giáo dục, cải tạo người chấp hành án hình sự để khắc phục khó khăn, bất cập và đáp ứng yêu cầu công tác thi hành án hình sự trong tình hình mới và yêu cầu tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả.

Các đại biểu tham dự phiên họp. Ảnh: Quang Khánh

Hoàn thiện quy định về thực hiện quyền, nghĩa vụ của người chấp hành án hình sự, chế độ quản lý người đang chấp hành án hình sự, quy định về thực hiện chế độ giam, nhận; bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất đối với các quy định pháp luật chuyên ngành khác có liên quan và phù hợp với điều kiện kinh tế của Việt Nam hiện nay và trong những năm tiếp theo.

Sửa đổi mô hình Cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp cấp tập trung, thống nhất

Về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Lý lịch tư pháp gồm 3 điều, trong đó Điều 1 sửa đổi, bổ sung 21/57 điều; bổ sung 2 điều mới; bãi bỏ 5/57 điều của Luật Lý lịch tư pháp hiện hành. Điều 2 và Điều 3 quy định về điều khoản thi hành và điều khoản chuyển tiếp.

Các đại biểu tham dự phiên họp. Ảnh: Quang Khánh

Nội dung sửa đổi, bổ sung tập trung vào những vấn đề, đó là mở rộng mục đích quản lý lý lịch tư pháp; Sửa đổi mô hình Cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp cấp tập trung, thống nhất; Sửa đổi, bổ sung quy định cơ quan, tổ chức không được yêu cầu cá nhân cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2 nhằm khắc phục tình trạng lạm dụng Phiếu lý lịch tư pháp số 2, phù hợp với quy định pháp luật về bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Bãi bỏ quy định về: nhiệm vụ, quyền hạn thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước tại địa phương của UBND tỉnh, thành phố; “Giấy chứng nhận đương nhiên xóa án tích” và việc xử lý thông tin này; Hợp nhất quy định về nhiệm vụ của cơ quan công an trong việc cung cấp thông tin lý lịch tư pháp về án tích…

Giữ quy định về quyền được nhận quà của người bị tạm giữ, tạm giam

Báo cáo thẩm tra do Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng trình bày nêu rõ, Ủy ban tán thành với sự cần thiết ban hành 3 dự án Luật; cho rằng, nội dung của các dự thảo Luật đã bám sát và cụ thể hóa chủ trương, đường lối của Đảng, chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền…

Về dự thảo Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú, đối với bảo đảm các quyền của người bị tạm giữ, tạm giam đề nghị giữ quy định về quyền được nhận quà của người bị tạm giữ, tạm giam như quy định của Luật hiện hành, đồng thời giao Chính phủ quy định cụ thể nội dung này để bảo đảm tính nhân đạo, phù hợp với điều kiện thực tế của nhiều gia đình người bị tạm giữ, tạm giam…

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng trình bày Báo cáo thẩm tra. Ảnh: Phạm Thắng

Về trách nhiệm của UBND cấp xã trong quản lý, theo dõi người bị áp dụng biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú (Điều 41), đa số ý kiến trong Ủy ban tán thành việc giao nhiệm vụ này cho UBND cấp xã; Trưởng Công an cấp xã có trách nhiệm trực tiếp giúp UBND quản lý, theo dõi người bị áp dụng biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú như quy định của dự thảo Luật.

Để phân định rõ trách nhiệm của các cơ quan, đề nghị quy định cụ thể hơn về nhiệm vụ, quyền hạn của UBND cấp xã và của Trưởng Công an cấp xã trong tổ chức thực hiện.

Một số ý kiến đề nghị không giao UBND cấp xã nhiệm vụ quản lý, theo dõi người bị áp dụng biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú mà chỉ giao Trưởng Công an cấp xã thực hiện nhiệm vụ này để thực hiện chủ trương đẩy mạnh phân cấp, phân quyền; một việc chỉ giao cho một cơ quan thực hiện và chịu trách nhiệm chính…

Xếp loại chấp hành án phạt tù theo tháng, quý

Đối với dự thảo Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi), về hệ thống tổ chức thi hành án hình sự; nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan trong quản lý và thi hành án hình sự (các Điều 8, 9, 10, 11, 12, 13 và 14), Ủy ban đề nghị rà soát, chỉnh lý theo hướng không giao Bộ Công an, Bộ Quốc phòng quy định chi tiết về tổ chức bộ máy của cơ quan được giao một số nhiệm vụ thi hành án hình sự để tránh trùng lặp với các luật có liên quan. Chỉnh lý quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan quản lý thi hành án hình sự Bộ Công an, Bộ Quốc phòng cho phù hợp với phạm vi thẩm quyền của từng cơ quan.

Các đại biểu tham dự phiên họp. Ảnh: Quang Khánh

Về thi hành án phạt tù (Điều 15, Điều 52), đề nghị chỉnh lý quy định về trưng cầu giám định pháp y tâm thần, giám định pháp y đối với phạm nhân theo hướng giao thẩm quyền cho trại giam, trại tạm giam, cơ quan thi hành án hình sự công an cấp tỉnh, cơ quan thi hành án hình sự cấp quân khu ra quyết định trưng cầu giám định pháp y tâm thần, giám định pháp y hoặc giám định y khoa.

Về xếp loại chấp hành án phạt tù, Ủy ban tán thành quy định về xếp loại chấp hành án phạt tù theo tháng, quý (bỏ quy định xếp loại theo tuần, 6 tháng, 1 năm) tại Điều 31 của dự thảo Luật. Tuy nhiên, đề nghị giữ tiêu chí về kết quả khắc phục hậu quả do hành vi phạm tội của phạm nhân gây ra vì kết quả khắc phục hậu quả là căn cứ quan trọng để đánh giá ý thức chấp hành bản án của phạm nhân, bảo đảm quyền lợi cho bị hại trong vụ án hình sự…

Tiếp tục rà soát, chỉnh lý các quy định về thủ tục yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp

Về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Lý lịch tư pháp, đối với thủ tục yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp (Điều 45), Ủy ban nhận thấy, theo các yêu cầu, chỉ đạo mới đây về phát triển, thúc đẩy giải pháp công nghệ, chuyển đổi số liên quan đến các dịch vụ công trực tuyến thiết yếu đã cung cấp trực tuyến toàn trình (trong đó có dịch vụ công về cấp Phiếu lý lịch tư pháp) thì cơ quan tiếp nhận hồ sơ không thu thành phần hồ sơ giấy.

Các đại biểu tham dự phiên họp. Ảnh: Quang Khánh

Do đó, đề nghị tiếp tục rà soát, đề xuất việc chỉnh lý các quy định về trình tự, thủ tục cũng như hồ sơ yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp trong dự thảo Luật để bảo đảm thực hiện đúng yêu cầu, chỉ đạo của cấp có thẩm quyền.

N. Thành