Đồng cảm với con dễ hay khó?

Cha mẹ hãy vừa là người bạn vừa là người thầy của con. Ảnh: Med.

Khó khăn chủ yếu khi sử dụng thấu cảm làm công cụ để phát triển trí não là đa số các bà mẹ và vô số ông bố cảm thấy khó quản lý và hiểu được cảm xúc của chính mình. Như chúng tôi đã nói trước đây, hầu hết người lớn thường cảm thấy choáng ngợp hoặc ít nhất là hoang mang trước cảm xúc của bản thân.

Chúng ta có thể cảm thấy tức giận, buồn bã hoặc thất vọng mà không có lý do rõ ràng và không hiểu mình thực sự đang cảm thấy thế nào hoặc điều gì đã khiến chúng ta có tâm trạng đó ngay từ đầu. Chỉ một số người mới có thể hiểu chính xác cảm giác, cảm xúc và nhu cầu của mình; và phản ứng lại một cách khôn khéo, thường là kết quả của việc trị liệu, dạy cho họ khả năng tự nhận thức và phát triển cá nhân.

Chắc chắn rằng những người này có lợi thế rõ ràng khi giáo dục cảm xúc cho con cái, bởi vì họ có hiểu biết sâu sắc hơn về bản thân và thế giới cảm xúc. Đối với nhiều người trưởng thành khác, dạy về cảm xúc khó khăn không kém gì một giáo viên mù chữ cố gắng dạy học sinh biết đọc.

Nếu bạn thực sự muốn nâng cao kiến thức của bản thân và từ đó giúp đỡ con cái, tôi khuyên bạn nên bắt đầu liệu pháp phát triển cá nhân. Đối với những người chưa hoàn toàn đạt đến trình độ này và đối với những người khác, kết nối lại với từ điển cảm xúc của bạn là một bài tập hay.

Có thể tìm thấy vốn từ vựng về cảm xúc của hầu hết người trưởng thành trong một cuốn sách như Learn English in three weeks (tạm dịch: Học tiếng Anh trong ba tuần). Cách quen thuộc nhất để người trưởng thành mô tả cảm xúc của mình là “tốt” và “xấu”; mà đó thậm chí còn không phải là cảm xúc.

Một số người có thể xác định bốn cảm giác khác: “vui”, “buồn”, “tức giận” và “bực bội” cùng bao gồm tất cả các cung bậc khó chịu của bực bội, trong khoảnh khắc họ tự xem xét nội tâm và cởi mở với thế giới. Trên thực tế, tất cả chúng ta đều biết khoảng một trăm từ để diễn tả cảm xúc, cảm giác nhưng lại không sử dụng chúng trong cuộc sống hàng ngày.

Điều này là do xã hội cho chúng ta biết rằng nói về cảm xúc của mình ở nơi công cộng là không phù hợp, và cũng bởi vì chúng ta khó xác định được một từ cụ thể cho cảm giác mà chính chúng ta cũng không thể xác định rõ ràng. May mắn thay, thời thế đang thay đổi và ngày nay, chúng ta biết rằng kết nối với cảm xúc của mình mang lại rất nhiều lợi ích. Lợi ích chủ yếu là giúp tăng cường trí tuệ cảm xúc của chúng ta.

Khi bạn là người có trí tuệ cảm xúc phát triển, bạn sẽ dễ dạng nhận ra được các biểu hiện đáng chú ý về cảm xúc của đối phương. Việc đón đầu cảm xúc của người đối diện rất quan trọng trong việc xây dựng các mối quan hệ, trong đó có cả những liên kết ruột thịt như cha mẹ và con cái. Hiểu và yêu thương là một hành trình, điều này luôn đúng với bất kỳ ai.

Álvaro Bilbao/ Thái Hà Books & NXB Lao động