'Động lực' giúp ngành Công Thương bứt phá năm 2026?

Nhìn lại năm 2025 với nhiều điểm sáng về công nghiệp, thị trường và an ninh năng lượng, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Ninh Phạm Văn Thịnh - Phó Chủ tịch UBND tỉnh đã đánh giá cao các kết quả mà ngành Công Thương đạt được trong năm 2025; đồng thời nhận diện các điểm nghẽn cần tháo gỡ và gợi mở định hướng phối hợp giữa Bộ Công Thương với địa phương nhằm tạo xung lực mới cho tăng trưởng.

Ông Phạm Văn Thịnh - Phó Chủ tịch UBND tỉnh - Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Ninh.

3 điểm sáng của ngành

- Nhìn lại năm 2025, theo ông đâu là những điểm sáng của ngành Công Thương trong điều hành thị trường, phát triển công nghiệp, thương mại cũng như hoàn thiện thể chế chính sách?

Ông Phạm Văn Thịnh: Năm 2025 là một năm đầy thử thách của kinh tế Việt Nam nói chung và ngành Công Thương nói riêng. Tuy nhiên, bên cạnh khó khăn, chúng ta cũng chứng kiến những điểm sáng rất đáng ghi nhận.

Thứ nhất, điều hành thị trường tiếp tục giữ được ổn định, đặc biệt trong bối cảnh giá cả thế giới biến động mạnh, xung đột thương mại và địa chính trị gia tăng. Bộ Công Thương đã phối hợp tốt với các bộ ngành, địa phương để kiểm soát giá các mặt hàng thiết yếu, bảo đảm cung ứng đầy đủ hàng hóa, không để xảy ra đứt gãy chuỗi cung ứng.

Đây là yếu tố quan trọng góp phần giữ ổn định vĩ mô và củng cố niềm tin của doanh nghiệp, người dân. Trong đó, xuất nhập khẩu là điểm sáng nổi bật, động lực chính của tăng trưởng kinh tế với tổng kim ngạch cả năm đạt kỷ lục mới, đạt gần 920 tỷ USD, tăng khoảng 16% so với năm 2024.

Thứ hai, sản xuất công nghiệp phục hồi tích cực và có bước tăng trưởng ngoạn mục khoảng trên 9% (năm 2024 là trên 8%), trong đó ngành chế biến chế tạo tăng trên 10% (năm 2024 tăng trên 9%), tạo động lực lớn thúc đẩy tăng trưởng kinh tế vĩ mô.

Ngành chế biến – chế tạo tiếp tục khẳng định vai trò đầu tàu, với nhiều lĩnh vực như điện tử, cơ khí, vật liệu…. Chính phủ và Bộ Công Thương kiên trì thúc đẩy cải cách thủ tục, hỗ trợ doanh nghiệp, cùng với nỗ lực chuyển đổi xanh và đổi mới công nghệ ở các địa phương, đã giúp chỉ số công nghiệp toàn ngành đạt và vượt mục tiêu Chính phủ giao.

Thứ ba, bảo đảm cung ứng điện, năng lượng có nhiều chuyển biến quan trọng. Hệ thống điện quốc gia được vận hành an toàn, không để xảy ra thiếu điện, dù phụ tải tăng và tỉ trọng năng lượng tái tạo ngày càng lớn. Bộ Công Thương đã chủ trì phối hợp cùng EVN, các địa phương triển khai nhiều giải pháp về nguồn điện, lưới điện, thị trường điện và tiết kiệm năng lượng. Đây là thành công rất lớn trong bối cảnh nhu cầu điện cho sản xuất và đời sống tăng cao.

Tỉnh Bắc Ninh phối hợp với Bộ Công Thương tổ chức hội thảo về phát triển điện mặt trời áp mái

Sự phối hợp hiệu quả

- Năm 2025, Bộ Công Thương và tỉnh Bắc Ninh đã phối hợp chặt chẽ trong triển khai nhiều hoạt động, ông đánh giá thế nào về hiệu quả phối hợp?

Đại biểu Phạm Văn Thịnh: Tôi cho rằng, sự phối hợp giữa Bộ Công Thương và Bắc Ninh ngày càng chặt chẽ, thực chất và đem lại kết quả rõ rệt. Trong hoạt động khuyến công, các chương trình của bộ đã hỗ trợ doanh nghiệp Bắc Ninh đổi mới công nghệ, cải tiến mẫu mã, nâng cao giá trị sản phẩm.

Trong phát triển công nghiệp hỗ trợ, bộ đã đồng hành cùng tỉnh trong thu hút các tập đoàn công nghệ cao, đào tạo nhân lực và thúc đẩy doanh nghiệp tham gia sâu vào chuỗi cung ứng, thực hiện hiệu quả hợp tác xây dựng, nâng cấp Nhà máy sản xuất thông minh cho các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh.

Trong phát triển năng lượng tái tạo nhất là điện mặt trời áp mái, bộ đã kịp thời hướng dẫn tháo gỡ nhiều vướng mắc về tiêu chuẩn kỹ thuật, đấu nối, giúp địa phương có cơ sở để khuyến khích mô hình điện xanh trong khu công nghiệp, nhà máy.

Đối với cải cách thủ tục hành chính, sau khi mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đi vào vận hành, Bộ Công Thương đã phối hợp hỗ trợ tỉnh chuẩn hóa quy trình, giảm thời gian xử lý hồ sơ, tạo thuận lợi cho nhà đầu tư.

Nhờ các hoạt động đó, môi trường đầu tư của Bắc Ninh tiếp tục được cải thiện, doanh nghiệp cảm nhận rõ sự đồng hành của các cơ quan quản lý.

Lãnh đạo Cục Điện lực - Bộ Công Thương thăm quan Công ty Honyu Solar sản xuất tấm pin năng lượng mặt trời tại Khu công nghiệp Quế Võ 3.

- Từ kết quả trên, ông gợi ý gì cho công tác phối hợp giữa tỉnh và Bộ Công thương trong năm 2026?

Ông Phạm Văn Thịnh: Sau sáp nhập tỉnh, Bắc Ninh trở thành địa phương có quy mô công nghiệp đứng thứ 5 cả nước, sản lượng điện tiêu thụ lớn, do vậy xây dựng chương trình phát triển công nghiệp xanh và công nghiệp hỗ trợ thế hệ mới gắn với yêu cầu Net Zero và tiêu chuẩn chuỗi cung ứng toàn cầu.

Do vậy, tỉnh mong muốn Bộ Công Thương tiếp tục hỗ trợ đồng hành với địa phương trong hoàn thiện hạ tầng năng lượng nhất là lưới điện truyền tải, phân phối để đón dòng vốn đầu tư mở rộng và bảo đảm an ninh năng lượng khu công nghiệp.

Đẩy mạnh chương trình chuyển đổi số trong doanh nghiệp công nghiệp, thương mại, hỗ trợ doanh nghiệp ứng dụng AI, dữ liệu lớn, truy xuất nguồn gốc, thương mại điện tử... Hợp tác sâu hơn trong xúc tiến thương mại quốc tế, mở rộng thị trường cho nông sản, điện tử, cơ khí, hàng tiêu dùng của tỉnh.

Bộ Công Thương và UBND tỉnh Bắc Ninh phối hợp tổ chức hội trợ triển lãm hàng công nghiệp nông thôn tiêu biểu năm 2025.

- Theo ông, đâu là giải pháp then chốt giúp ngành Công Thương bứt phá, đạt mục tiêu tăng trưởng hai con số trong năm 2026?

Đại biểu Phạm Văn Thịnh: Trước hết phải nhận diện một số hạn chế đang diễn ra đó là tiến độ chuyển đổi số chưa đồng đều giữa các doanh nghiệp đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ vẫn còn khoảng cách lớn do thiếu nguồn lực, thiếu kỹ năng số và khó tiếp cận giải pháp với chi phí hợp lý.

Bên cạnh đó, phát triển công nghiệp còn phụ thuộc vào một số ngành, một số tập đoàn FDI lớn. Liên kết giữa doanh nghiệp trong nước với doanh nghiệp FDI chưa bền chặt; tỉ lệ nội địa hóa trong nhiều lĩnh vực còn thấp.

Ngoài ra, năng lượng tái tạo phát triển nhanh nhưng chưa đồng bộ với hạ tầng truyền tải và vận hành hệ thống. Nhiều mặt hàng chủ lực chịu áp lực suy giảm nhu cầu, cạnh tranh gay gắt; trong khi các rào cản kỹ thuật, tiêu chuẩn xanh, yêu cầu truy xuất nguồn gốc ngày càng khắt khe.

Việc nhận diện rõ các điểm nghẽn sẽ giúp Bộ Công Thương có định hướng đột phá hơn trong xây dựng chính sách cho năm 2026 và các năm tiếp theo.

Xin trân trọng cảm ơn ông!

Thu