Đột phá mở đường, huy động những nguồn lực mới phát triển đất nước

Thủ tướng Nhà nước Qatar Sheikh Mohammed bin Abdulrahman bin Jasim Al-Thani chủ trì lễ đón chính thức Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Phu nhân, cùng đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam thăm chính thức Nhà nước Qatar. Ảnh: CP

Đêm 01/11, Thủ tướng Phạm Minh Chính và Phu nhân cùng Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã về tới Hà Nội, kết thúc tốt đẹp chuyến thăm đến ba nước Trung Đông: Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE), Vương quốc Saudi Arabia và Nhà nước Qatar. Đây là chuyến thăm chính thức đầu tiên của Thủ tướng Chính phủ Việt Nam đến khu vực sau 15 năm.

"Trí tuệ", "Thời gian" và Tầm nhìn tương lai

"Thời gian" và "Trí tuệ" là những định hướng quan trọng được người đứng đầu Chính phủ Việt Nam đặc biệt quan tâm trong suốt chuyến thăm tới ba nước. Tư duy, tầm nhìn chiến lược, hướng tới tương lai cũng là những ấn tượng đậm nét trong các hoạt động của Thủ tướng, ngay từ tên gọi các sự kiện, địa điểm như Hội nghị Sáng kiến đầu tư tương lai, Bảo tàng Tương lai và con đường phát triển trong tương lai mà ba nước cũng như Việt Nam đã xác định.

Theo Thủ tướng, con đường phát triển của Việt Nam có nhiều điểm tương đồng với ba nước, trong đó các nhà Lãnh đạo có những điểm chung về tầm nhìn, tư duy đổi mới và phát triển; coi trọng "thời gian", coi trọng "trí tuệ", cùng chung khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, thịnh vượng, Nhân dân có cuộc sống ấm no, hạnh phúc.

Thủ tướng đánh giá cao và ấn tượng với sự phát triển vượt bậc, những kỳ tích, thành công ngoạn mục trong chuyển đổi mô hình tăng trưởng, "biến những gì không thể thành có thể" của ba quốc gia. Cùng nhìn về tương lai, với khát vọng không ngừng vươn lên, UAE đang nỗ lực hiện thực hóa "Tầm nhìn UAE 2031", "Tầm nhìn UAE 2071", Qatar triển khai chiến lược "Tầm nhìn 2030" và Saudi Arabia thực hiện chiến lược "Tầm nhìn 2030".

Trong khi đó, Việt Nam đang nỗ lực hiện thực hóa hai mục tiêu 100 năm: đến năm 2030 (kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng), trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, có thu nhập trung bình cao; đến năm 2045 (kỷ niệm 100 năm thành lập nước), trở thành nước phát triển có thu nhập cao.

Thủ tướng cho rằng, Việt Nam và các nước cần cùng đồng hành, truyền cảm hứng, sát cánh cùng nhau, hợp tác chặt chẽ, hỗ trợ, giúp đỡ lẫn nhau trên hành trình hiện thực hóa tầm nhìn và khát vọng phát triển, hướng tới tương lai phát triển phồn vinh, hạnh phúc.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính hội đàm với Hoàng Thái tử, Thủ tướng Saudi Arabia Mohammed bin Salman Bin Abdulaziz Al Saud. Ảnh: CP

Đặc biệt, qua tiếp xúc với các nhà lãnh đạo ba nước, Thủ tướng nhiều lần chia sẻ ấn tượng mạnh mẽ về tư duy đổi mới, tầm nhìn chiến lược, cách thức quản trị và định hướng, giải pháp phát triển đất nước, cũng như phương châm hành động quyết liệt, xác định nhiệm vụ công việc rõ ràng, coi trọng thời gian, trí tuệ của lãnh đạo các nước. Đây cũng là những kinh nghiệm quý báu mà Việt Nam có thể nghiên cứu, tham khảo.

Đơn cử, thủ tục lập doanh nghiệp chỉ mất 5 phút đã giúp UAE có 1,5 triệu doanh nghiệp niêm yết, tăng gấp 3 lần so với con số 500.000 doanh nghiệp cách đây 3 năm. Bảo tàng Tương lai Dubai (UAE) thể hiện tham vọng phá vỡ giới hạn thông thường về vật lý và tư duy. Bảo tàng Quốc gia Qatar là một trong những công trình trong dự án tổng thể nhằm biến Doha thành một thủ đô văn hóa nổi tiếng thế giới …

"Thời gian không đợi ai cả, còn tư duy, tầm nhìn, trí tuệ phải vượt qua chính mình thì mới làm được việc lớn" - Thủ tướng chia sẻ.

Với tâm thế như vậy, chuyến thăm đã khẳng định tư duy mới, tầm nhìn chiến lược mới, quyết tâm cao, cam kết mạnh mẽ, hành động quyết liệt của lãnh đạo Việt Nam trong việc thúc đẩy hợp tác nhiều mặt, góp phần nâng tầm quan hệ với 3 nước nói riêng và vùng Vịnh, Trung Đông - Bắc Phi giàu tiềm năng nói chung.

Việc chính thức nâng cấp quan hệ đã đưa UAE trở thành Đối tác toàn diện đầu tiên của Việt Nam tại Trung Đông, mở ra không gian phát triển mới cho quan hệ hai nước, mở rộng mạng lưới Đối tác Toàn diện của Việt Nam lên 14 nước. Việt Nam với Saudi Arabia và Qatar cũng nhất trí thúc đẩy sớm nâng quan hệ lên tầm cao mới trong thời gian tới, qua đó góp phần thúc đẩy Việt Nam tăng cường quan hệ với các đối tác quan trọng khác ở khu vực.

Tại cuộc gặp Thủ tướng, Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc Saudi Aramco Amin Al-Nasser mong muốn đầu tư vào lọc hóa dầu và phân phối xăng dầu tại Việt Nam. Ảnh: CP

Chuyến thăm làm sâu sắc hơn sự tin cậy chính trị, củng cố quan hệ tốt đẹp giữa Lãnh đạo cấp cao Việt Nam với các nhà Lãnh đạo cấp cao và Hoàng gia ba nước. Các nước đã dành sự tiếp đón chu đáo, trọng thị với nhiều biệt lệ dành cho Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam; theo đó, các nước đối tác hiểu hơn về Việt Nam, không chỉ là một đất nước với nền văn hóa phong phú, đặc sắc, lịch sử hào hùng, quật cường trong bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ mà còn có khát vọng lớn lao và đang trên đà vươn lên mạnh mẽ, đóng góp cho việc gìn giữ môi trường hòa bình, ổn định trong khu vực và trên thế giới.

Khẳng định không có giới hạn nào trong quan hệ với Việt Nam, Quốc vương Qatar cho biết Qatar luôn mở cửa cho các hoạt động hợp tác với Việt Nam. Tổng thống UAE khẳng định Việt Nam là đối tác quan trọng của UAE tại châu Á và hợp tác với Việt Nam là một trong những quan tâm chính của UAE. Trong khi đó, Bộ trưởng Đầu tư Saudi Arabia khẳng định Hoàng thái tử, Thủ tướng Saudi Arabia và Thủ tướng Phạm Minh Chính đã có cuộc hội đàm mang tính "lịch sử".

Nhiều văn kiện quan trọng đã được thông qua nhân chuyến công tác, trong đó có Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Việt Nam - UAE lên Đối tác toàn diện, Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện (CEPA) giữa Việt Nam-UAE, Thông cáo chung giữa Việt Nam và Qatar, 33 văn bản hợp tác trong các lĩnh vực thương mại - đầu tư, tài chính, năng lượng, đổi mới sáng tạo, tiêu chuẩn, đo lường và chất lượng, giáo dục - đào tạo, thể thao, hợp tác giữa các doanh nghiệp…

Từ những thông điệp truyền cảm hứng…

Điểm nhấn đặc biệt quan trọng của chuyến thăm là thúc đẩy hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư với cả ba nước nói riêng và khu vực vùng Vịnh, Trung Đông nói chung. Thủ tướng đã phát biểu, chuyển tải nhiều thông điệp quan trọng tại các cuộc hội đàm, cuộc gặp với các nhà lãnh đạo, các hội nghị, sự kiện và có hàng loạt cuộc gặp gỡ với các Bộ trưởng, Quốc vụ khanh các bộ phụ trách kinh tế, đầu tư, công nghiệp, năng lượng, ngoại thương... của UAE, Saudi Arabia và Qatar.

Thủ tướng đã tham dự Hội nghị Sáng kiến đầu tư tương lai lần thứ 8 (Hội nghị FII8) do Saudi Arabia tổ chức với chủ đề "Chân trời vô tận: đầu tư hôm nay, định hướng tương lai". Trong bài phát biểu quan trọng, Thủ tướng gửi thông điệp về Việt Nam đổi mới, năng động và sẵn sàng cùng các nước trao đổi, chia sẻ, đưa ra các sáng kiến thúc đẩy đầu tư vì một tương lai phát triển bền vững và thịnh vượng.

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại Hội nghị Sáng kiến đầu tư tương lai (Future Investment Initiative - FII) lần thứ 8 tại Thủ đô Riyadh, Saudi Arabia. Ảnh: CP

Thủ tướng nhấn mạnh, là một trong những nước chịu nhiều đau thương, mất mát nhất kể từ sau Đại chiến Thế giới thứ II, liên tục bị tác động bởi chiến tranh, bao vây, cấm vận trong nhiều thập kỷ, Đảng, Nhà nước và Nhân dân Việt Nam đã gác lại quá khứ, biến thù thành bạn, vượt qua khác biệt, phát huy tương đồng, hướng đến tương lai.

Theo Thủ tướng, sau gần 40 năm đổi mới, hội nhập và phát triển, từ một nước bị bao vây, cấm vận, nghèo nàn, lạc hậu, bị chiến tranh tàn phá, quy mô GDP của Việt Nam đã tăng lên 430 tỷ USD năm 2023, GDP bình quân đầu người đạt khoảng 4.300 USD. Trong những năm gần đây, mặc dù tình hình kinh tế thế giới gặp nhiều khó khăn, bất ổn, tăng trưởng nhiều nền kinh tế và đầu tư toàn cầu suy giảm, nhưng tăng trưởng GDP của Việt Nam vẫn đạt mức gần gấp đôi mức tăng trưởng bình quân toàn cầu, thuộc nhóm các nước tăng trưởng cao trong khu vực và thế giới.

Thủ tướng nêu rõ, Việt Nam mong muốn các đối tác, cộng đồng doanh nghiệp, nhà đầu tư ba nước, vùng Vịnh và thế giới tiếp tục đẩy mạnh hơn nữa các hoạt động hợp tác, đầu tư, kinh doanh tại Việt Nam và với các đối tác Việt Nam, nhất là làm mới các động lực tăng trưởng truyền thống và thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới.

Thủ tướng khẳng định: "Việt Nam luôn kiên định chính sách tăng cường thu hút mọi nguồn lực từ bên trong và bên ngoài, nhất là hợp tác công tư, tạo điều kiện thuận lợi, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhà đầu tư", với "thể chế thông thoáng, hạ tầng thông suốt, quản trị thông minh"…

Thủ tướng dự sự kiện trưng bày và giới thiệu xe Vinfast tại UAE. Ảnh: CP

Người đứng đầu Chính phủ Việt Nam đã tận dụng tối đa thời gian và cơ hội để giới thiệu, quảng bá về những tiềm năng, thế mạnh, cơ hội hợp tác đầu tư, kinh doanh tại Việt Nam - một trong những nền kinh tế năng động, sáng tạo, tăng trưởng nhanh của khu vực và thế giới. Thủ tướng đã chỉ rõ và đề nghị thúc đẩy mạnh mẽ hợp tác trong nhiều lĩnh vực, các mặt hàng là thế mạnh của Việt Nam và của ba nước với các nhà lãnh đạo và các tập đoàn, quỹ đầu tư hàng đầu thế giới.

Thủ tướng đã đề nghị và nhận được sự nhất trí cao của các nhà Lãnh đạo ba nước và các tập đoàn, quỹ đầu tư lớn về tăng cường đầu tư vào các lĩnh vực, dự án chiến lược, đột phá, mang tính biểu tượng tại Việt Nam. Trong lĩnh vực dầu khí, Thủ tướng đề nghị Qatar Energy tăng cường hợp tác với Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam để thực hiện các dự án lớn tăng cường khả năng tự chủ của Việt Nam trong lĩnh vực sản xuất điện khí; thúc đẩy ADNOC xây dựng trung tâm trung chuyển, dự trữ dầu thô và sản phẩm lọc hóa dầu tại Việt Nam để xuất khẩu sang các thị trường tại khu vực…

… tới "dấu ấn lịch sử" CEPA và những thỏa thuận cụ thể, thực chất

Trong chuyến thăm của Thủ tướng Phạm Minh Chính, ba nước và Việt Nam đã thống nhất được nhiều định hướng lớn, đạt nhiều thỏa thuận quan trọng về hợp tác kinh tế - thương mại - đầu tư.

Việt Nam - UAE đặt mục tiêu kim ngạch thương mại hai chiều đạt 20 tỷ USD trong thời gian tới... Với Saudi Arabia, hai bên thống nhất mục tiêu kim ngạch thương mại 10 tỷ USD. Với Qatar, hai bên nghiên cứu thành lập Tổ công tác chung về thương mại; xem xét khả năng xây dựng Trung tâm trưng bày sản phẩm của Việt Nam tại Qatar…

Tại UAE, Bộ trưởng Bộ Kinh tế nước này cho biết rất quan tâm tìm hiểu về các chính sách kinh tế của Việt Nam và UAE mong muốn tổ chức Hội nghị thu hút đầu tư Việt Nam-UAE, dự kiến tổ chức trong quý I/2025 trong khuôn khổ sáng kiến Investopia do UAE khởi xướng. Bộ trưởng Bộ Đầu tư UAE cho biết sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm, hỗ trợ Việt Nam xây dựng các trung tâm tài chính tại TPHCM và thành phố Đà Nẵng theo đề nghị của Thủ tướng Phạm Minh Chính.

Tại Saudi Arabia, Bộ Đầu tư của nước này mong muốn thúc đẩy tiến trình đàm phán Hiệp định Khuyến khích và bảo hộ đầu tư, tiến tới đàm phán Hiệp định Thương mại tự do giữa hai nước.

Tại Qatar, Bộ trưởng Truyền thông và Công nghệ thông tin của nước này đề nghị Việt Nam mở Trung tâm Doanh nghiệp công nghệ tại Qatar để sản xuất các sản phẩm, cung cấp dịch vụ cho không chỉ Qatar mà cho cả khu vực vùng Vịnh. Bộ trưởng Lao động của Qatar cam kết đẩy nhanh tiến độ đàm phán, để sớm ký Hiệp định Lao động giữa hai nước, tạo cơ sở pháp lý tiếp nhận nhiều hơn lao động từ Việt Nam - đất nước có 100 triệu dân với nguồn lao động trẻ, dồi dào, có tay nghề cao.

Lãnh đạo các quỹ đầu tư, các tập đoàn lớn của ba nước đều khẳng định, sau chuyến thăm của Thủ tướng sẽ cử ngay đoàn vào Việt Nam tìm hiểu cơ hội đầu tư, kinh doanh với tinh thần "không bỏ lỡ cơ hội" đang mở ra và sớm hiện thực hóa thỏa thuận của lãnh đạo cấp cao.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Phó Tổng thống kiêm Thủ tướng UAE Sheikh Mohammed bin Rashid Al Maktoum chứng kiến lễ ký kết Hiệp định CEPA, hiệp định thương mại tự do đầu tiên của Việt Nam với một nước Arab. Ảnh: CP

Một điểm nhấn hết sức được mong chờ và đã trở thành hiện thực trong chuyến thăm, đó là việc ký kết Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện Việt Nam - UAE (CEPA) - Hiệp định thương mại tự do đầu tiên của Việt Nam với một nước Trung Đông. Được đàm phán và ký kết trong thời gian ngắn kỷ lục, CEPA là Hiệp định Thương mại tự do thế hệ mới thứ 17 của Việt Nam được ký kết.

Đây là kết quả từ quyết tâm cao của lãnh đạo hai nước, trong đó có sự chỉ đạo quyết liệt của Thủ tướng Phạm Minh Chính. Chỉ trong một năm qua, Thủ tướng đã có 3 cuộc gặp với Quốc vụ khanh Thương mại quốc tế, phụ trách vấn đề này của phía UAE.

Với Hiệp định này, UAE sẽ mở cửa cho gần như toàn bộ các mặt hàng mà Việt Nam có lợi thế xuất khẩu, được đánh giá là dấu mốc lịch sử mở ra con đường lớn cho Việt Nam tiến sâu vào thị trường UAE, các nước khu vực vùng Vịnh, Trung Đông - Bắc Phi. Nhân dịp hai nước ký CEPA trong chuyến thăm của Thủ tướng Phạm Minh Chính, Quốc vụ khanh phụ trách thương mại quốc tế của UAE đã có bài viết riêng về CEPA được Hãng thông tấn xã UEA đưa tin rộng rãi.

Với sự khởi đầu của Hiệp định CEPA từ UAE, tới thăm Saudi Arabia và Qatar, Thủ tướng đã đề nghị và nhận được sự phản hồi tích cực, đầy hào hứng từ các nhà Lãnh đạo hai nước về việc thúc đẩy đàm phán, ký kết hiệp định thương mại tự do song phương trong thời gian ngắn nhất, trên cơ sở tham khảo nội dung, cách làm của Việt Nam và UAE trong đàm phán và ký kết Hiệp định CEPA.

Tại Diễn đàn Sáng kiến đầu tư tương lai mà Thủ tướng Phạm Minh Chính tham dự tại Saudi Arabia, các nhà Lãnh đạo nhiều nước đều chúc mừng sự kiện Việt Nam và UAE ký CEPA - sự kiện tạo nên tiếng vang lớn tại vùng Vịnh, đồng thời mong muốn sớm đàm phán và ký kết với Việt Nam hiệp định tương tự.

Chuyến thăm của Thủ tướng Chính phủ tới ba nước và tham dự Hội nghị Sáng kiến đầu tư tương lai lần thứ 8 (FII8) đã thúc đẩy mạnh mẽ, tạo điều kiện thuận lợi tiếp cận những nguồn lực mới, những bài học kinh nghiệm quý, tạo động lực mới cho những lĩnh vực hợp tác truyền thống, thúc đẩy khai phá những lĩnh vực tiềm năng, tạo dựng vững chắc sự tin cậy chính trị, đối ngoại để mở đường cho một giai đoạn hợp tác mới giữa Việt Nam và ba nước cũng như toàn khu vực…/.

HỒNG NHUNG