Đột quỵ đang gia tăng khi trời lạnh, cần 'nằm lòng' những quy tắc này để cứu người thân trong tình huống khẩn cấp

Ngày 30/1, thông tin từ Bệnh viện Bạch Mai cho biết, trong 7 ngày nghỉ Tết (từ 20/1 đến 27/1), tổng số bệnh nhân vào viện là 1.816 lượt, tăng cao gấp 2 lần so với các năm trước, trong đó có nhiều trường hợp đột quỵ nặng. Đáng chú ý, ngay mùng 1 Tết, tại Trung tâm Đột quỵ của Bệnh viện này đã có 3 ca đột quỵ rất nặng vào cấp cứu.

Theo PGS. TS. Mai Duy Tôn - Giám đốc Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai, trong các tháng thời tiết mùa đông vừa qua, số lượng bệnh nhân nhập viện vào Trung tâm Đột quỵ tăng lên đáng kể và số ca nặng cũng tăng cao.

Bác sĩ Trung tâm đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai thăm khám cho bệnh nhân. Ảnh TL

Lý giải về nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên, vị chuyên gia này cho biết, trời lạnh là nguyên nhân khiến bệnh đột quỵ gia tăng. Theo đó, nguy cơ bị đột quỵ tăng 80%, đặc biệt khi nhiệt độ xuống dưới 15 độ C và nhiệt độ giảm đột ngột.

Nhiều chuyên gia nhận định, nhiệt độ lạnh có thể làm mạch máu co lại, gây tăng huyết áp và nó cũng có thể làm máu cô đặc lại, có thể dẫn đến hình thành cục máu đông. Trong khi đó, mùa đông lạnh nhiều người trở nên lười vận động tập thể thao hơn và đây cũng có thể là một yếu tố góp phần làm tăng nguy cơ đột quỵ.

Ngoài ra, lạm dụng rượu bia cũng là một trong những nguyên nhân khiến tình trạng đột quỵ gia tăng. Theo chuyên gia, rượu là thủ phạm gây tiểu nhiều làm tăng độ nhớt máu, dễ tạo cục máu đông. Rượu cũng là nguyên nhân gây co mạch làm nóng bừng người gây tăng huyết áp, rối loạn nhịp tim.

Nên và không nên làm gì khi người thân bị đột quỵ?

Cũng theo PGS.TS Mai Duy Tôn, đột quỵ não có thể đe dọa đến tính mạng và dẫn đến tàn tật vĩnh viễn. Vì vậy, điều tối quan trọng khi phát hiện người thân có dấu hiệu đột quỵ là cần hành động nhanh để kịp đến viện trong giờ vàng.

Những việc cần thực hiện ngay như sau:

- Lập tức gọi xe cứu thương: Nhân viên y tế của 115 được trang bị kiến thức y tế để xử lý các tình huống khẩn cấp khác nhau, họ có thể hỗ trợ cứu sống bệnh nhân trên đường đến bệnh viện và có khả năng làm giảm các tác động của đột quỵ não.

Bên cạnh đó, khi gọi 115 và yêu cầu trợ giúp, hãy thông báo cho người điều hành rằng bạn nghi ngờ bệnh nhân bị đột quỵ não. Nhân viên cấp cứu 115 sẽ được chuẩn bị phương tiện y tế phù hợp và chọn bệnh viện chuyên điều trị đột quỵ não trước khi họ chuyển bệnh nhân.

- Phải theo dõi các triệu chứng và hỏi chuyện người bệnh: Người thân của bạn có thể không giao tiếp được tại bệnh viện. Vì vậy, trong khi chờ xe cứu thương đến hãy hỏi người bệnh càng nhiều thông tin càng tốt. Ghi lại tất cả các triệu chứng bao gồm: thời điểm đột quỵ, tiền sử bệnh tật của người bệnh như tăng huyết áp, bệnh tim, ngừng thở khi ngủ, tiểu đường... Những thông tin này rất hữu ích khi bác sĩ khai thác bệnh sử...

- Hãy khuyến khích người bệnh nằm xuống: Nếu người bệnh đang ngồi hoặc đứng, hãy khuyến khích họ nằm nghiêng với tư thế đầu cao. Để giữ cho người bệnh thoải mái, hãy nới lỏng quần áo của họ. Tư thế này giúp tăng cường lưu lượng máu đến não. Tuy nhiên, nếu người bệnh bị ngã thì đừng cố di chuyển họ.

Kỹ thuật hồi sinh tim phổi

- Thực hiện hồi sinh tim phổi (CPR): Một số người bệnh có thể bất tỉnh trong cơn đột quỵ não. Nếu điều này xảy, hãy đánh giá tình trạng hô hấp của họ, xem họ có còn thở không. Nếu bạn không thể bắt được mạch, hãy bắt đầu thực hiện hồi sinh tim phổi...

- Phải bình tĩnh: Cố gắng giữ bình tĩnh trong suốt quá trình chờ cứu thương 115 đến.

3 điều không nên làm:

- Không được cho người bệnh uống thuốc: Mặc dù aspirin là chất làm loãng máu, tuy nhiên không được cho người bệnh uống aspirin hay bất kỳ một loại thuốc nào khác. Cục máu đông chỉ là một trong vô số nguyên nhân dẫn dến đột quỵ não. Đột quỵ não cũng có thể do một mạch máu vỡ trong não gây ra. Vì vậy, khi không biết người thân bị mắc loại đột quỵ nào thì tuyệt đối không cho họ uống bất kỳ loại thuốc nào. Đã có nhiều sự cố vô cùng đáng tiếc khi người thân cho bệnh nhân uống An cung...

- Không cho bệnh nhân ăn hoặc uống bất cứ thứ gì: Tránh đưa thức ăn hoặc nước uống cho người bị đột quỵ não. Bởi vì bệnh nhân đột quỵ não thường không tỉnh táo và có thể có rối loạn nuốt. Do đó, cho người bệnh ăn hoặc uống có thể dẫn đến tình trạng nghẹn, gây sặc dẫn đến suy hô hấp và hệ quả là viêm phổi.

- Không cho người bệnh tự đi xe đến bệnh viện: Các triệu chứng đột quỵ não rất khó để nhận biết ngay từ đầu. Người bệnh có thể nhận ra có gì đó không ổn, nhưng không nghi ngờ đột quỵ não. Nếu phán đoán người bệnh đang bị đột quỵ não thì tuyệt đối không để người bệnh tự đi xe đến viện mà hãy gọi 115 và chờ sự giúp đỡ.

Làm gì để phòng tránh đột quỵ khi trời lạnh?

Các chuyên gia Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai khuyến cáo, để phòng ngừa đột quỵ khi trời lạnh, cần thường xuyên theo dõi huyết áp khi thời tiết thay đổi. Khi cơ thể có những thay đổi nhẹ hoặc huyết áp tăng cao bất thường, ngay lập tức liên hệ với bác sĩ để có thể phải kê đơn và điều chỉnh thuốc cho bạn.

Bên cạnh đó, khám bác sĩ định kỳ để kiểm soát các bệnh lý nền thật tốt như: tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh lý tim mạch, …

Tránh tiếp xúc đột ngột với thời tiết lạnh, đặc biệt khi trời lạnh dưới 15 độ C. Mặc quần áo ấm phù hợp khi đi ra ngoài: đội mũ len, đeo găng tay, đi giầy, mặc quần áo ấm.

Duy trì hoạt động thể chất thường xuyên theo ý kiến của bác sĩ. Giảm cân và duy trì cân nặng hợp lý; thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh, không ăn mặn, hạn chế thức ăn có nhiều cholesterol. Không uống rượu và ăn quá nhiều. Hơn nữa, tránh căng thẳng, stress quá mức; không hút thuốc lá, thuốc lào.

Anh Khôi