Đột quỵ ở trẻ nhỏ gia tăng, đừng bỏ qua dấu hiệu bất thường

Mới đây, bé Đ.K (sinh năm 2017, ở Hà Nội) bất ngờ gục xuống bàn trong giờ học, yếu nửa người. Thầy cô và bạn học nhanh chóng đưa bé đi cấp cứu.

Kết quả chụp CTA cho thấy bé bị nhồi máu não do bóc tách động mạch não giữa bên phải, một tổn thương hiếm gặp nhưng đặc biệt nguy hiểm ở lứa tuổi này. Bé K được can thiệp nong bóng, đặt stent để tái thông mạch. Nhờ được đưa đến viện kịp thời, bé hồi phục gần như hoàn toàn, không để lại di chứng thần kinh.

TS.BS Nguyễn Văn Tuyến chăm sóc ca bệnh đột quỵ 8 tuổi

Một trường hợp khác là cháu T.Q sinh năm 2011 ở Ninh Bình. Trước khi vào viện 10 ngày, Q đau đầu dữ dội rồi ngất xỉu tại trạm y tế xã. Uống thuốc tạm ổn nhưng cơn đau đầu tái phát, gia đình vẫn nghĩ chỉ là cảm thông thường.

Đến khi đưa con đến bệnh viện kiểm tra, chụp CTA cho thấy Q bị chảy máu não do vỡ dị dạng thông động tĩnh mạch vùng thái dương phải. Sau hội chẩn, các bác sĩ Viện Thần kinh can thiệp nút dị dạng và túi giả phình, cứu được não bộ của bệnh nhi. Q hiện đã hồi phục hoàn toàn.

Mẹ Q chia sẻ: “Tôi không nghĩ cháu chảy máu não vì trước đó con khỏe mạnh. Nếu biết nghiêm trọng như vậy, tôi đã đưa cháu đi khám sớm hơn. Mong phụ huynh đừng chủ quan khi con đau đầu hay có dấu hiệu lạ”.

Căn bệnh không chừa độ tuổi nào

Theo các bác sĩ, can thiệp đột quỵ ở trẻ khó hơn đáng kể so với người lớn do hệ mạch nhỏ, dễ tổn thương, đòi hỏi độ chính xác tuyệt đối khi đưa dụng cụ vào lòng mạch. Viện Thần kinh đang điều trị 4 bệnh nhi từ 8 đến 16 tuổi - con số đủ khiến các bác sĩ phải giật mình về xu hướng trẻ hóa của đột quỵ.

Trao đổi với VietTimes ngày 5/12, TS.BS Nguyễn Văn Tuyến, Viện trưởng Viện Thần kinh kiêm Chủ nhiệm Khoa Đột quỵ não, cho biết: đột quỵ ở trẻ tuy hiếm nhưng tỷ lệ người bệnh trẻ tuổi, dưới 45 tuổi đang gia tăng đáng lo ngại.

Năm 2025, khoảng 10–15% bệnh nhân điều trị tại Khoa Đột quỵ não là người trẻ, với nguyên nhân chủ yếu là nhồi máu và chảy máu não. Ở trẻ, cơ chế nhồi máu khác với người lớn vì ít liên quan đến xơ vữa mà thường do bóc tách động mạch, chiếm 30–50%. Tổn thương có thể xảy ra khi trẻ vận động mạnh, va chạm, xoay cổ quá mức hoặc do viêm mạch.

Bệnh nhân mới 14 tuổi bị chảy máu não

Đột quỵ là cuộc chạy đua với thời gian, ở trẻ càng khốc liệt hơn. Mỗi phút trôi qua là hàng tỷ tế bào thần kinh mất đi không thể hồi phục. Dù phác đồ quốc tế đưa ra thời gian vàng cho thuốc tiêu sợi huyết khoảng 3–4,5 giờ đầu và can thiệp lấy huyết khối trong 6 giờ, các bác sĩ cảnh báo phụ huynh tuyệt đối không trì hoãn vì “chờ đủ triệu chứng”. Chỉ cần trẻ có biểu hiện bất thường, phải đưa đến bệnh viện lập tức.

Điều đáng lo là đột quỵ ở trẻ dễ bị che lấp bởi các tình trạng thoáng qua mà cha mẹ thường chủ quan. Đau đầu dữ dội, yếu tay chân, nói khó, nhìn mờ, co giật, gục xuống bất ngờ… dù thoáng qua cũng có thể là dấu hiệu khởi phát. Mỗi sự chậm trễ đều phải trả giá.

Theo BS Nguyễn Văn Cường, Khoa Can thiệp mạch thần kinh Viện Thần kinh, hiện chưa có biện pháp phòng ngừa tuyệt đối đột quỵ ở trẻ do nguyên nhân thường không rõ ràng. Nhưng phát hiện sớm lại có thể quyết định khả năng sống sót và mức độ phục hồi của não bộ. Đột quỵ không phân biệt tuổi tác, vì vậy sự cảnh giác của gia đình, thầy cô và cộng đồng chính là hàng rào bảo vệ trẻ trước nguy cơ thầm lặng nhưng tàn khốc này.

Các bác sĩ khuyến cáo đừng bao giờ xem nhẹ những dấu hiệu tưởng như vô hại. Một cơn đau đầu bất thường, một lần ngất thoáng qua, một biểu hiện khác lạ của trẻ đều có thể là lời cảnh báo của não bộ. Đừng để sự chủ quan lấy mất cơ hội sống còn.

Thanh Hằng