Dù bất đồng nhóm máu, mẹ vẫn hiến một phần lá gan cứu con gái

Hai mẹ con bình phục sau ca phẫu thuật.

Thêm một ca ghép gan bất đồng nhóm máu thành công

Tháng 3/2023, H. phát hiện u gan, biến chứng vỡ u và được phẫu thuật tại tỉnh. Sau đó, bệnh nhân H. chuyển đến khám và điều trị tại Bệnh viện Nhi Trung ương, được can thiệp nút mạch 2 lần.

Đến tháng 4/2025, bệnh nhân được can thiệp nút mạch lần thứ 3 tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108. Tuy nhiên, các khối u gan vẫn phát triển, tăng kích thước. Vì vậy, bệnh nhân được chỉ định ghép gan.

Mẹ của H., chị Th. nhìn con trong lòng đầy đau xót: “Bố mẹ sinh con ra và nuôi đến bây giờ, bố mẹ chỉ muốn chữa bệnh để con có thêm sức khỏe. Con còn trẻ, con còn cả tương lai phía trước". Dù con gái trong lòng đầy lo lắng và không muốn, nhưng quyết định hiến gan cho con của chị rất nhanh.

Điểm đặc biệt của trường hợp của mẹ con chị Th. là ca ghép gan không cùng nhóm máu (con nhóm máu O, mẹ nhóm máu B). Đối với ghép gan bất đồng nhóm máu ABO, vấn đề quan trọng nhất là phải làm giảm lượng kháng thể kháng kháng nguyên A và/hoặc B có trong huyết thanh của người nhận về mức an toàn để không gây ra các đáp ứng miễn dịch dịch thể quá mức chống lại gan ghép.

Ê-kíp tiến hành ca ghép gan cho người bệnh.

Thạc sĩ, bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Hoàng Ngọc Anh, Khoa Phẫu thuật Gan-Mật-Tụy, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cho biết, trước ghép, bệnh nhân H. được đánh giá hiệu giá kháng thể nhóm máu của người hiến sau đó sẽ điều chỉnh hiệu giá kháng thể, điều trị giải mẫn cảm bằng thuốc ức chế miễn dịch Rituximab kết hợp lọc thay huyết tương 3 lần. Khi đó hiệu giá kháng thể là 1/8 mới là giá trị an toàn để tiến hành ghép gan cho người bệnh.

Sáng ngày 7/10, hai mẹ con bước vào cuộc phẫu thuật lớn trong đời.

Sau quá trình chuẩn bị trước ghép tích cực, kíp ghép gan tiến hành phẫu thuật nội soi lấy mảnh gan ghép phải từ người cho sống để tiến hành ghép gan cho nữ bệnh nhân. Ca phẫu thuật diễn ra trong 8 giờ đồng hồ.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Vũ Văn Quang, Phó Chủ nhiệm Khoa Phẫu thuật Gan-Mật-Tụy, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cho biết, trường hợp này đã mổ cũ 2 lần, vì vậy trong ổ bụng của bệnh nhân có tình trạng dính nên khi thực hiện phẫu thuật phải gỡ dính cho người bệnh.

"Bệnh nhân có nhiều khối u ở gan, vì vậy trong mổ phải lưu ý. Đối với người hiến có bất thường ở đường mật. Khi tiến hành thực hiện miệng nối đường mật trên mảnh ghép phải cẩn thận để tránh tình trạng rò hoặc hẹp đường mật", bác sĩ Quang chia sẻ.

Bệnh nhân được chăm sóc đặc biệt.

Tỉnh dậy sau ca ghép, H. nghĩ đến mẹ của em đầu tiên. Một tuần sau ghép, chị Th. được vào thăm con gái. Hai mẹ con xúc động, vui mừng khi thấy cả hai đều hồi phục tốt. “Mọi lần hai mẹ con chỉ nhìn thấy nhau khi gọi điện thoại. Hôm nay, được vào trong phòng với cháu, nhìn thấy cháu khỏe mạnh, trộm vía, tôi mừng không có lời nào tả xiết, chỉ mong con sớm được trở lại đi học như bạn bè", chị Th. xúc động nói.

Sau một tuần ghép, sức khỏe của người nhận và người hiến đều ổn định. Người hiến được ra viện sau một tuần ghép. Còn sức khỏe của người nhận phục hồi tốt, chức năng gan ghép hoạt động bình thường, vận động nhanh nhẹn.

Vượt thách thức trong ghép gan bất đồng nhóm máu cho người bệnh

Gia tăng nguồn tạng hiến là bài toán đặt ra với các thầy thuốc trong công tác vận động hiến tặng mô, tạng. Một số biện pháp đã được thực hiện như mở rộng các tiêu chuẩn hiến tạng, hiến tạng từ người cho ngừng tim, sử dụng thiết bị tưới máu tạng ngoài cơ thể để bảo tồn và phục hồi chức năng tạng trước khi ghép, và hiến tạng từ người cho bất tương hợp nhóm máu ABO…

Trước đây, ghép tạng từ người cho sống bất tương hợp nhóm máu ABO, trong đó có ghép gan, là một chống chỉ định do nguy cơ thải ghép cao, tuy nhiên, những tiến bộ hiện nay của các biện pháp điều chỉnh miễn dịch đã phá vỡ rào cản về hòa hợp nhóm máu ABO, qua đó giúp gia tăng nguồn hiến tạng cho bệnh nhân.

Theo các chuyên gia trong lĩnh vực ghép tạng, hiện tại, một số quốc gia như Đài Loan (Trung Quốc), Nhật Bản và Hàn Quốc, việc ghép gan từ nguồn cho sống bất tương hợp ABO không còn là chống chỉ định mà đã trở thành phương pháp điều trị thường quy, với kết quả sau ghép được cho là tương đương với ghép có hòa hợp nhóm máu.

Đây là ca ghép gan bất đồng nhóm máu thứ 2 tại bệnh viện.

Tại Việt Nam, ghép tạng từ nguồn cho bất đồng nhóm máu ABO đã được thực hiện trên bệnh nhân ghép thận và trên nhóm ghép gan ở trẻ em. Tuy nhiên, kỹ thuật này hiện chưa được thực hiện trong ghép gan ở người trưởng thành.

"Mặc dù miễn dịch của người lớn phức tạp hơn ở trẻ em và lượng bệnh nhân ghép gan ngày càng tăng, nguồn gan hiến hạn chế, từ đó, việc triển khai ghép gan bất đồng nhóm máu giúp tăng cơ hội sống cho người cần được ghép gan", bác sĩ Quang cho hay.

THIÊN LAM