Dự đoán về vụ va chạm 'thảm khốc' giữa Dải Ngân hà và thiên hà Andromeda
Các nhà thiên văn học từ lâu đã dự đoán về một vụ va chạm giữa Dải Ngân Hà và thiên hà Andromeda gần đó là điều không thể tránh khỏi, nhưng những tính toán mới cho thấy đây có thể là một sự phóng đại quá mức.
Mô phỏng thiên hà Andromeda (trái) và Dải Ngân Hà (phải) được dự đoán sẽ va chạm trong 8 tỷ năm tới. (Nguồn ảnh: NASA Goddard)
Một nghiên cứu mới phát hiện ra rằng Dải Ngân Hà có 50-50 khả năng va chạm với một thiên hà gần đó trong 10 tỷ năm tới. Tuy nhiên, phát hiện mới cho thấy vụ va chạm thảm khốc này ít có khả năng xảy ra hơn nhiều so với suy nghĩ trước đây.
Nằm cách xa khoảng 2,5 triệu năm ánh sáng, thiên hà Andromeda (M31) đang tiến gần đến Ngân Hà của chúng ta với tốc độ 110 km một giây. Vì lý do này, các nhà thiên văn học từ lâu đã dự đoán rằng hai thiên hà này chắc chắn sẽ va chạm vào một thời điểm nào đó trong vài tỷ năm tới — xoắn ốc vào nhau và hợp nhất để tạo thành một thiên hà mới.
"Chúng tôi nhận thấy rằng sự không chắc chắn về vị trí, chuyển động và khối lượng hiện tại của tất cả các thiên hà tạo ra khả năng xảy ra những kết quả hoàn toàn khác biệt và có khả năng 50% rằng sẽ không có sự hợp nhất nào giữa Dải Ngân Hà và Thiên Hà Tiên Nữ trong 10 tỷ năm tới", các tác giả viết trong nghiên cứu.
Nhà thiên văn học người Mỹ Vesto Slipher đã phát hiện ra đường đi có thể xảy ra va chạm giữa thiên hà Andromeda với Dải Ngân Hà vào năm 1912, khi ông phát hiện ra rằng ánh sáng của Andromeda bị dịch chuyển Doppler sang phần màu xanh của quang phổ ánh sáng do nó đang tiến gần đến Dải Ngân Hà.
Các nghiên cứu sâu hơn dự đoán rằng vụ va chạm cuối cùng của Andromeda với Dải Ngân Hà là điều không thể tránh khỏi trong vòng 5 tỷ năm tới, một quá trình sẽ khiến hệ mặt trời của chúng ta bị đẩy ra nhánh ngoài của thiên hà mới hợp nhất.
Tuy nhiên, theo các nhà nghiên cứu, những nghiên cứu trước đó đã không tính đến "yếu tố gây nhiễu" - tác động hấp dẫn của các thiên hà nhỏ hơn khác mà Ngân Hà và Andromeda thuộc về, có thể giúp các thiên hà tránh xa nguy cơ va chạm.
Các nhà nghiên cứu đã sử dụng các quan sát từ kính viễn vọng không gian Gaia và Hubble để ước tính khối lượng, chuyển động và tương tác hấp dẫn của bốn thiên hà lớn nhất. Sau đó, họ đưa những dữ liệu này vào một mô hình mô phỏng một số kịch bản có thể xảy ra.
Với sự tương tác của bốn thiên hà lớn nhất (Ngân Hà, Tiên Nữ, Tam Giác và Đám Mây Magellan Lớn ) được tính đến, các nhà nghiên cứu nhận thấy khả năng xảy ra va chạm Ngân Hà - Tiên Nữ đã giảm xuống cực nhỏ. Và nếu vụ va chạm hay sự hợp nhất xảy ra, thì cũng phải ít nhất 8 tỷ năm nữa.
