Du lịch nông nghiệp: Động lực phát triển nông thôn toàn diện
Xu hướng du lịch nông nghiệp đang nổi lên trên toàn cầu đã tìm thấy điểm cập bến lý tưởng ở Việt Nam, quốc gia có diện tích đất nông nghiệp rộng lớn và dân số sinh sống chủ yếu ở nông thôn chiếm đến 62,7%.
"Mỏ vàng" tỷ đô
TS. Jackie Ong, Chủ nhiệm cấp cao bộ môn Quản trị du lịch và khách sạn, Đại học RMIT, đánh giá Việt Nam đã chứng kiến làn sóng du lịch nông nghiệp tăng vọt trong thời gian gần đây. Các cơ quan chính quyền địa phương, tổ chức và cá nhân đã và đang đầu tư khai thác yếu tố nông nghiệp nhằm phát triển những sản phẩm du lịch đậm đà bản sắc văn hóa, đáp ứng thị hiếu của du khách. Thực phẩm, đồ uống, sản phẩm thủ công và trái cây địa phương cũng góp phần nâng cao trải nghiệm cho du khách.
Theo TS. Jackie Ong, mặc dù số liệu thống kê còn hạn chế nhưng có thể thấy du lịch nông nghiệp đang ngày càng thu hút người tham gia, góp phần nâng cao thu nhập và phát triển kinh tế ở Việt Nam. Số lượng du khách đến với loại hình du lịch nông nghiệp công nghệ cao cũng gia tăng đáng kể ở nhiều địa phương. Chính vì vậy, du lịch nông nghiệp có thể trở thành động lực phát triển nông thôn toàn diện cho Việt Nam. Nhất là khi xu hướng du lịch nông nghiệp đang nổi lên trên toàn cầu đã tìm thấy điểm cập bến lý tưởng ở Việt Nam, quốc gia có diện tích đất nông nghiệp rộng lớn và dân số sinh sống chủ yếu ở nông thôn chiếm đến 62,7%.
Không chỉ vậy, trong Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam, đã định hướng du lịch sinh thái gắn với nông nghiệp, nông thôn là một trong 5 dòng sản phẩm chủ đạo.
Ngoài ra, nhìn về tương lai sẽ thấy du lịch nông nghiệp có thể là “mỏ vàng” tỷ đô cho Việt Nam. Nhất là theo dự báo gần đây của Tổ chức du lịch thế giới (UNWTO), đến năm 2030, trong khi du lịch truyền thống chỉ tăng trung bình 4%/năm, số lượng khách tham gia vào loại hình du lịch nông thôn, sinh thái trên toàn cầu sẽ có tốc độ tăng trưởng từ 10 - 30% và đóng góp khoảng 30 tỷ USD doanh thu hàng năm.
Do vậy, chủ trương phát triển du lịch nông nghiệp ở Việt Nam đã đánh dấu bước tiến đầy hứa hẹn hướng tới phát triển nông thôn, bảo tồn văn hóa và kinh tế bền vững, cũng như có thể mang đến thu nhập đáng kể cho người dân ở nông thôn.
Phát triển sản phẩm
Tuy nhiên, nếu muốn “nuôi dưỡng” thành công cho lĩnh vực du lịch nông nghiệp và để Việt Nam trở thành quốc gia dẫn đầu về lĩnh vực này vẫn còn nhiều việc phải làm. Cụ thể, theo lưu ý của TS. Jackie Ong, thách thức đang cản trở du lịch nông nghiệp phát huy hết tiềm năng ở Việt Nam chính là phát triển sản phẩm. Mặc dù Việt Nam có nguồn tài nguyên phong phú nhưng ngành du lịch nông nghiệp hiện nay vẫn thiếu tính chuyên nghiệp. Các hoạt động thường diễn ra tự phát ở quy mô nhỏ và thiếu chiến lược thương hiệu. Điều này khiến sản phẩm du lịch nông nghiệp có thể sẽ gặp khó khăn trong việc thu hút sự quan tâm của du khách.
Theo TS. Phạm Hương Trang - một chuyên gia về quản trị du lịch, ở Việt Nam, với quy mô nông nghiệp nhỏ, mô hình du lịch nông trại quy mô lớn có thể không phù hợp. Các khoản đầu tư trong tương lai vào du lịch nông nghiệp nên tập trung cung cấp các dịch vụ quy mô nhỏ nhưng tinh tế, chuyên nghiệp và thân thiện như homestay và những chuyến dã ngoại cho học sinh.
Các sản phẩm bổ trợ cho du lịch nông nghiệp nên hướng tới cung cấp dịch vụ liên quan đến chăm sóc sức khỏe, thực phẩm chữa bệnh, mỹ phẩm thiên nhiên và trải nghiệm spa. Sự đa dạng hóa này không chỉ nâng cao trải nghiệm du lịch tổng thể và đáp ứng thị hiếu đa dạng của du khách, mà còn giúp ngành du lịch nông nghiệp Việt Nam trở nên bền vững và hấp dẫn hơn.
Du lịch nông nghiệp có thể áp dụng và thể hiện nhiều khía cạnh của lối sống xanh, như các mô hình thành công ở những điểm đến như Đài Loan hay Nhật Bản đã cho thấy. Ví dụ, nông trại giải trí Tiên Hồ ở Đài Loan vừa trồng trái vải và cà phê, vừa chế biến các nông sản này thành mặt hàng có giá trị cao. Nông trại hướng đến cung cấp cho du khách lựa chọn ăn uống an toàn, chỗ ở thoải mái, hoạt động giải trí thú vị và trải nghiệm mua sắm đáng tin cậy.
Trong khi đó, cộng đồng người dân ở thị trấn Yufuin tại Nhật Bản đã tạo ra thương hiệu YUFUIN PLUS để quảng bá nhiều mặt hàng hữu cơ được sản xuất tại địa phương, đồng thời giảm phụ thuộc vào hàng nhập khẩu. Các nhà hàng phục vụ thực đơn độc đáo lấy cảm hứng từ ẩm thực phương Tây và Nhật Bản, trong khi hoạt động du lịch như đạp xe, đi tàu và lễ hội kết hợp giới thiệu nghề thủ công, tinh hoa ẩm thực và nông nghiệp địa phương. Những hoạt động giao lưu trao đổi trong cộng đồng góp phần nâng cao nhận thức của người dân địa phương về du lịch, khuyến khích họ tham gia vào lĩnh vực này. Cách tiếp cận tổng hợp như vậy nâng cao giá trị nông nghiệp và thu hút du khách.
TS. Phạm Hương Trang nhấn mạnh, tại Việt Nam, chủ trương phát triển du lịch nông nghiệp đánh dấu bước tiến đầy hứa hẹn hướng tới phát triển nông thôn, bảo tồn văn hóa và kinh tế bền vững. Cảnh quan nông nghiệp và truyền thống văn hóa phong phú của Việt Nam là nền tảng thuận lợi cho những trải nghiệm chân thực, mang tính giáo dục, đóng góp đáng kể cho ngành du lịch nói chung.
Sức hấp dẫn của du lịch nông nghiệp có thể được tăng cường thông qua việc kết hợp giá trị thiên nhiên và văn hóa, khuyến khích sự tham gia của cộng đồng địa phương và đa dạng hóa dịch vụ. Nếu vượt qua được khó khăn và tận dụng được những thế mạnh độc đáo của mình, Việt Nam có thể định vị trở thành quốc gia đi đầu về du lịch nông nghiệp bền vững và đậm đà bản sắc văn hóa.
