Dự thảo Luật Xây dựng (sửa đổi): Đẩy mạnh phân cấp, giảm giấy phép, tăng hiệu quả quản lý

Theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng Bùi Xuân Dũng, nhiều thủ tục và điều kiện đầu tư kinh doanh trong lĩnh vực xây dựng được cắt giảm, đơn giản hóa. Ảnh: Thu Hằng/Bnews/vnanet.vn

Dự thảo luật lần này được kỳ vọng sẽ góp phần cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư, kinh doanh trong lĩnh vực xây dựng thông qua việc cắt giảm thủ tục hành chính, phân định rõ trách nhiệm quản lý và đẩy mạnh phân cấp.

Phát biểu tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Bùi Xuân Dũng cho biết, dự thảo Luật Xây dựng (sửa đổi) được xây dựng trên tinh thần tiếp thu đầy đủ các nghị quyết của Trung ương, bám sát định hướng cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực xây dựng.

Theo Thứ trưởng Bùi Xuân Dũng, nhiều thủ tục và điều kiện đầu tư kinh doanh trong lĩnh vực xây dựng được cắt giảm, đơn giản hóa; đồng thời, các quy định mới sẽ phân định rõ vai trò, trách nhiệm của các chủ thể tham gia hoạt động xây dựng. Dự thảo luật không quy định cụ thể thẩm quyền thực hiện các thủ tục hành chính mà giao Chính phủ quy định chi tiết, theo hướng đẩy mạnh phân cấp cho địa phương, chỉ giữ lại trung ương những nội dung có tính liên ngành, liên vùng, liên quốc gia hoặc liên quan đến quốc phòng, an ninh, chủ quyền quốc gia.

PGS.TS Trần Chủng, Chủ tịch Hiệp hội các nhà đầu tư công trình giao thông đường bộ Việt Nam (VARSI), đánh giá cao quá trình chuẩn bị dự thảo Luật Xây dựng. Ảnh: Thu Hằng/Bnews/vnanet.vn

PGS.TS Trần Chủng, Chủ tịch Hiệp hội các nhà đầu tư công trình giao thông đường bộ Việt Nam (VARSI), đánh giá cao quá trình chuẩn bị dự thảo luật. Theo ông Chủng, nếu như Luật Xây dựng năm 2003 mất gần 4 năm để xây dựng, thì lần sửa đổi này đạt tiến độ kỷ lục, với 141/168 điều luật được nghiên cứu, bổ sung và sửa đổi trong thời gian ngắn.

Góp ý cụ thể về nội dung Chương III liên quan đến giấy phép xây dựng, ông Trần Chủng cho rằng, cần chú trọng hai loại giấy phép quan trọng trong hoạt động xây dựng: giấy phép xây dựng và giấy phép sử dụng công trình. Trong đó, giấy phép sử dụng là yếu tố đảm bảo quyền con người trong việc sử dụng công trình an toàn.

Ông Chủng đề nghị, các văn bản hướng dẫn thi hành luật cần làm rõ danh mục công trình cần cấp phép, điều kiện cấp phép, thẩm quyền cấp phép, đồng thời đảm bảo minh bạch trong quy trình để người dân và doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận và thực hiện. Về quản lý chất lượng công trình, ông Chủng nhấn mạnh nguyên tắc "làm tốt ngay từ đầu", đề xuất đưa nội dung này thành một nguyên lý trong luật. Đồng thời, cần quy định rõ ràng việc đền bù thiệt hại do lỗi của chủ thể gây ra, tránh hình sự hóa các vi phạm chất lượng công trình trừ trường hợp có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự.

Ở góc độ pháp lý, Luật sư Lê Nết (Công ty Luật LNT & Partners) cho rằng, dự thảo Luật Xây dựng (sửa đổi) nên tập trung vào quản lý hợp đồng xây dựng và công trình xây dựng, không nên đi sâu vào quản lý dự án. Ông đề xuất bỏ mục 2 trong Chương II, chỉ giữ lại các quy định mang tính nguyên tắc chung.

Bộ Xây dựng tổ chức Hội thảo góp ý hoàn thiện dự thảo Luật Xây dựng (sửa đổi). Ảnh: Thu Hằng/Bnews/vnanet.vn

Đáng chú ý, Luật sư Lê Nết cũng nhấn mạnh yêu cầu quản lý chặt chẽ hơn đối với giấy phép xây dựng, yêu cầu nhà thầu, tư vấn xây dựng phải có bảo hiểm và năng lực tài chính để tham gia vào các hoạt động xây dựng, phù hợp với thông lệ quốc tế.

Thứ trưởng Bùi Xuân Dũng khẳng định, để đổi mới phương thức và nâng cao hiệu quả quản lý đầu tư xây dựng, dự thảo Luật đề xuất sửa đổi việc phân loại dự án không theo nguồn vốn như Luật Xây dựng hiện hành mà theo hình thức đầu tư (đầu tư công, PPP, đầu tư kinh doanh). Cùng đó, dự thảo cũng rút gọn các hình thức quản lý dự án từ 4 xuống còn 2 gồm ban quản lý đầu tư xây dựng và chủ đầu tư tổ chức quản lý dự án, tạo sự linh hoạt, phù hợp với việc sắp xếp lại bộ máy hành chính.

Dự thảo cũng đề xuất một số điểm cải cách mạnh mẽ như miễn giấy phép xây dựng đối với các dự án đã được cơ quan chuyên môn thẩm định Báo cáo nghiên cứu khả thi; đối với công trình quy mô nhỏ, thực hiện cấp phép trực tuyến trong tối đa 7 ngày.

Đồng thời, các nội dung thẩm định được đơn giản hóa, trong đó cơ quan chuyên môn chỉ kiểm soát về an toàn xây dựng, phòng cháy chữa cháy, quy chuẩn – tiêu chuẩn và sự phù hợp với quy hoạch. Các nội dung còn lại giao cho chủ đầu tư thực hiện. Việc thẩm định thiết kế xây dựng sau thiết kế cơ sở cũng được giao cho chủ đầu tư chủ trì thực hiện, đồng thời tăng cường trách nhiệm của tổ chức tư vấn thiết kế và tư vấn thẩm tra - Thứ trưởng Bùi Xuân Dũng thông tin.

Ngoài ra, dự thảo còn cho phép người quyết định đầu tư được lựa chọn sử dụng các loại thiết kế như: thiết kế cơ sở, thiết kế kỹ thuật (thiết kế FEED) tại Báo cáo nghiên cứu khả thi, phù hợp với đặc điểm kỹ thuật và yêu cầu cụ thể của từng dự án.

Việc sửa đổi toàn diện Luật Xây dựng lần này được kỳ vọng sẽ góp phần quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, người dân trong hoạt động đầu tư xây dựng, đồng thời đảm bảo các yêu cầu về an toàn, chất lượng và phát triển bền vững.

Thu Hằng/Bnews/vnanet.vn