Dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 là kết tinh trí tuệ của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân

Toàn cảnh Phiên họp

Đợt sinh hoạt chính trị - pháp lý dân chủ, sâu rộng trong toàn hệ thống chính trị, toàn xã hội

Sáng 16/6, tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, trình bày Báo cáo tóm tắt Giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam trình Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, Phó Chủ tịch Ủy ban dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 khẳng định: Dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam trình Quốc hội xem xét thông qua ngày hôm nay thực sự kết tinh trí tuệ của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, đã phản ánh sâu sắc ý chí, nguyện vọng của Nhân dân, kết hợp giữa ý Đảng, lòng Dân, phù hợp với tình hình thực tiễn và yêu cầu xây dựng, bảo vệ, phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.

Các đồng chí Lãnh đạo Đảng, Nhà nước tham gia Phiên họp

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, thực hiện trọng trách được Quốc hội giao, ngay sau khi được thành lập theo Nghị quyết số 195/2025/QH15, Ủy ban dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 đã khẩn trương xây dựng dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; tổ chức lấy ý kiến Nhân dân, các ngành, các cấp; giải trình, tiếp thu ý kiến đóng góp của Nhân dân, các cơ quan, tổ chức, ý kiến của đại biểu Quốc hội để trình Quốc hội thảo luận, cho ý kiến, sau đó hoàn thiện dự thảo Nghị quyết trình Quốc hội xem xét, thông qua ngay tại Kỳ họp thứ 9 này.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, Phó Chủ tịch Ủy ban dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013

Ngày 06/5/2025, theo đúng kế hoạch của Ủy ban dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp, dự thảo Nghị quyết đã được công bố rộng rãi để lấy ý kiến Nhân dân, các ngành, các cấp. Hoạt động này đã được các cơ quan, tổ chức từ trung ương đến tất cả các địa phương triển khai khẩn trương, đồng bộ, dân chủ, rộng khắp với nhiều hình thức đa dạng, sáng tạo, ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin nên đã thu hút được sự tham gia tích cực, tâm huyết của đông đảo các tầng lớp Nhân dân.

Với 280.226.909 lượt ý kiến tham gia về tất cả các nội dung trong dự thảo Nghị quyết, đã cho thấy sự quan tâm, đồng tình ủng hộ và tinh thần trách nhiệm rất cao của các tầng lớp Nhân dân đối với những công việc hệ trọng của đất nước. Việc lấy ý kiến Nhân dân về việc sửa đổi, bổ sung Hiến pháp thực sự trở thành đợt sinh hoạt chính trị - pháp lý dân chủ, sâu rộng trong toàn hệ thống chính trị, toàn xã hội.

Tạo cơ sở pháp lý đầy đủ, đồng bộ thực hiện thống nhất mô hình chính quyền địa phương 02 cấp

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nêu rõ, các ý kiến góp ý của Nhân dân, cơ quan, tổ chức ở trung ương và địa phương, các chuyên gia, nhà khoa học đã được Chính phủ tổng hợp đầy đủ, trung thực, khách quan trong Báo cáo số 472/BC-CP và nhiều phụ lục kèm theo. Trên cơ sở đó, Ủy ban dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp đã tổ chức nhiều phiên họp và nhiều lần lấy phiếu, xin ý kiến bằng văn bản để tổ chức nghiên cứu, giải trình, tiếp thu, chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo Nghị quyết trình Quốc hội xem xét, thông qua theo nguyên tắc: Tất cả các ý kiến góp ý, dù là đa số hay thiểu số, đều được nghiên cứu, xem xét một cách đầy đủ, khách quan, kỹ lưỡng, không vì là ý kiến của thiểu số mà không được xem xét. Đối với những vấn đề lớn, quan trọng, nổi lên trong quá trình lấy ý kiến Nhân dân hoặc trong quá trình tiếp thu, chỉnh lý, Ủy ban đều kịp thời báo cáo, xin ý kiến chỉ đạo của cấp có thẩm quyền. Bộ Chính trị, Ban Bí thư họp hàng tuần để nghe báo cáo về tình hình, kết quả lấy ý kiến Nhân dân, cho ý kiến chỉ đạo về công tác tiếp thu ý kiến, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp.

Đại biểu tham gia Phiên họp

Sau mỗi lần tiếp thu, chỉnh lý, nội dung của dự thảo Nghị quyết ngày càng được hoàn thiện thêm. Ban đầu, Ủy ban đề nghị sửa đổi, bổ sung 08/120 điều, khoản của Hiến pháp năm 2013, nhưng sau khi nghiên cứu những ý kiến góp ý rất xác đáng, hợp tình, hợp lý, lập luận chặt chẽ, thuyết phục của các cơ quan, tổ chức, của Nhân dân, các chuyên gia, nhà khoa học và của đại biểu Quốc hội, Ủy ban đã đề nghị tiếp thu, chỉ sửa đổi, bổ sung 05/120 điều, khoản, giữ lại 03 điều tiếp tục thực hiện theo quy định của Hiến pháp hiện hành. Các nội dung vẫn giữ như hiện nay là quy định về việc lấy ý kiến Nhân dân khi thành lập, giải thể, nhập, chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính (khoản 3 Điều 110); quy định về “chính quyền địa phương” và “cấp chính quyền địa phương” (các điều 111, 112 và 114); về quyền chất vấn của đại biểu Hội đồng nhân dân (khoản 2 Điều 115). Đồng thời, Ủy ban cũng tiếp thu, chỉnh lý tại tất cả 5/5 điều, khoản được đề nghị sửa đổi, bổ sung trong Hiến pháp và cả điều khoản thi hành, điều khoản chuyển tiếp trong dự thảo Nghị quyết, bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất cả về nội dung và kỹ thuật thể hiện.

Các nội dung mà Nhân dân, đại biểu Quốc hội đã tham gia ý kiến nhưng chưa được tiếp thu thì cũng đều đã được nghiên cứu, cân nhắc, có giải trình cụ thể và được báo cáo đầy đủ với Quốc hội tại các Báo cáo số 15 và số 17-BC/UBDTSĐBSHP của Ủy ban dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp. So với bản dự thảo Nghị quyết được trình Quốc hội thảo luận tại phiên họp ngày 13/6/2025, bản dự thảo Nghị quyết trình Quốc hội thông qua đã được tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội, chỉnh lý, bổ sung quy định tại đoạn cuối khoản 3 Điều 2 của dự thảo Nghị quyết nhằm tạo cơ sở cho việc thực hiện chuyển tiếp một cách thuận lợi trong quá trình sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy chính quyền địa phương ở các đơn vị hành chính trong cả nước khi chuyển sang mô hình chính quyền địa phương 02 cấp, đặc biệt là tại các phường thuộc thành phố Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh và Đà Nẵng đang thực hiện mô hình chính quyền đô thị không tổ chức Hội đồng nhân dân.

Đại biểu tham gia Phiên họp

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, sau khi tiếp thu, chỉnh lý, dự thảo Nghị quyết trình Quốc hội thông qua có 02 điều, trong đó, Điều 1 sửa đổi, bổ sung 05 điều, khoản của Hiến pháp hiện hành (gồm Điều 9, Điều 10, khoản 1 Điều 84, Điều 110 và Điều 111); Điều 2 quy định về hiệu lực thi hành của Nghị quyết, kết thúc hoạt động của đơn vị hành chính cấp huyện và điều khoản chuyển tiếp (được rà soát, tiếp thu, chỉnh lý để cụ thể hóa các Kết luận số 150-KL/TW, số 163-KL/TW và số 167-KL/TW của Bộ Chính trị, Ban Bí thư).

Sau khi Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) được Quốc hội thông qua, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành 34 nghị quyết về sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã cùng với Nghị quyết số 202/2025/QH15 của Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh sẽ tạo cơ sở pháp lý đầy đủ, đồng bộ, bảo đảm để tất cả các đơn vị hành chính trên cả nước thực hiện thống nhất mô hình chính quyền địa phương 02 cấp và các đơn vị hành chính hình thành sau sắp xếp chính thức hoạt động từ ngày 01/7/2025.

Hoàn thành nhiệm vụ đặc biệt quan trọng Quốc hội giao

Với tinh thần làm việc tích cực, khẩn trương, nghiêm túc, cầu thị, khoa học và trách nhiệm, đến thời điểm này, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nêu rõ, Ủy ban dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 đã hoàn thành nhiệm vụ đặc biệt quan trọng mà Quốc hội giao ngay từ phiên đầu tiên của Kỳ họp thứ 9 này.

Đại biểu tham gia Phiên họp

Ủy ban xin trân trọng cảm ơn sự tin tưởng, tín nhiệm của Quốc hội và các vị đại biểu Quốc hội khi giao trọng trách này cho các thành viên Ủy ban; trân trọng cảm ơn sự phối hợp, tạo điều kiện của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các cấp, các ngành trong suốt quá trình tổ chức triển khai việc lấy ý kiến, tổng hợp và đề xuất việc tiếp thu ý kiến của Nhân dân, các ngành, các cấp. Đặc biệt, Ủy ban dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp xin ghi nhận và cảm ơn sự tham gia rất tích cực, trách nhiệm, tâm huyết của các tầng lớp Nhân dân, các cấp, các ngành và của các vị đại biểu Quốc hội đối với việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013.

Qua đó, đã góp phần làm nên bản dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam trình Quốc hội xem xét thông qua ngày hôm nay thực sự kết tinh trí tuệ của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, đã phản ánh sâu sắc ý chí, nguyện vọng của Nhân dân, kết hợp giữa ý Đảng, lòng Dân, phù hợp với tình hình thực tiễn và yêu cầu xây dựng, bảo vệ, phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới. Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam được Quốc hội thông qua sẽ là dấu ấn lịch sử, có ý nghĩa hết sức quan trọng, khởi đầu cho cuộc cải cách sâu sắc về thể chế, thể hiện tư duy đổi mới có tính cách mạng trong tổ chức hệ thống chính trị và quản trị quốc gia, là cơ sở hiến định cho việc thực hiện thắng lợi chủ trương của Đảng và Nhà nước về sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, tạo nền tảng để kiến tạo một nước Việt Nam hùng cường, thịnh vượng, người dân hạnh phúc, yên vui.

Lan Hương - Cao Hoàng - Vũ Hiếu - Thế Anh