Đưa hương chè shan tuyết Suối Tọ vươn xa

HTX Sản xuất chè V-Shantea giới thiệu sản phẩm chè shan tuyết.

Giữa không gian đượm hương trà ấm, anh Hà Đức Thắng, Giám đốc HTX Sản xuất chè V-Shantea, vừa pha trà mời khách, vừa giới thiệu từng sản phẩm do đơn vị mình sản xuất. Với anh, trà không chỉ là thức uống thanh khiết, tốt cho sức khỏe, mà còn là kết tinh của tâm huyết, của văn hóa vùng cao, những vật phẩm mang giá trị tinh thần và sưu tầm độc đáo.

Chia sẻ về bén duyên với nghề chế biến chè, anh Thắng nhớ lại: Sau khi trải qua nhiều lĩnh vực kinh doanh, thấy nhu cầu thưởng chè chất lượng cao của người dân tại các thành phố lớn tăng cao, năm 2020, tôi quyết định chuyển sang chế biến chè và đã đi khảo sát vùng nguyên liệu chè Tà Xùa, rồi sang Dị Võ (Vân Nam, Trung Quốc) học kỹ thuật làm trà phổ nhĩ, loại trà lên men chậm, không có hạn sử dụng. Sau 8 tháng học tập, tôi trở về, dùng búp chè tươi của Tà Xùa để thử nghiệm sản xuất. Do điều kiện thổ nhưỡng và khí hậu khác biệt, không thành công, tôi phải bỏ đi nhiều mẻ trà hỏng. Không nản, tôi tiếp tục nghiên cứu, điều chỉnh công thức, rút kinh nghiệm và kiểm soát chặt chẽ từng khâu, như nhiệt độ, thời gian làm héo, vò, sấy khô... Sau hơn nửa năm, mới tạo ra được sản phẩm trà phổ nhĩ mang màu sắc và hương vị tự nhiên đặc trưng.

Sản phẩm bánh trà phổ nhĩ do HTX Sản xuất chè V-Shantea sản xuất.

Mời chúng tôi về thăm Hợp tác xã sản xuất chè V-Shantea ở tiểu khu Búc, xã Phù Yên, nằm ngay bờ hồ Noong Bua. Anh Thắng vui vẻ giới thiệu: Năm 2022, HTX Sản xuất chè V-Shantea được thành lập chỉ với 4 thành viên, ban đầu sử dụng nguyên liệu chính là chè của xã Tà Xùa, về sau khi biết ở xã Suối Tọ có giống chè cổ, nên đã tập trung khai thác ở đây. Đặc biệt, Suối Tọ có 5 gốc trà to khoảng hai người ôm, cho thu hái thường xuyên vào vụ chè xuân (từ tháng 4 đến hết tháng 5) và vụ chè thu (đầu tháng 10 âm lịch). Ở núi cao quanh năm mây phủ, hấp thụ khí trời và bám rễ đất đồi rừng nên chất lượng an toàn tuyệt đối, nên trà có vị ngọt mát, thơm đượm. Khi chuyển xuống cơ sở sản xuất, gần hồ nước Noong Bua có độ ẩm cao tạo môi trường lý tưởng để trà tiếp tục “thở” và lên men tích cực theo thời gian. Quá trình chuyển hóa tự nhiên này giúp cải thiện hương vị của trà và tăng cường lợi ích sức khỏe khi lưu trữ lâu năm.

Tìm được vùng nguyên liệu mới, HTX quyết định bao tiêu toàn bộ sản phẩm, giúp bà con xã Suối Tọ có thu nhập ổn định. Đồng thời, HTX phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương tuyên truyền, hướng dẫn người dân phát dọn cỏ dại, chăm sóc, bảo vệ diện tích chè cổ thụ và thu hái búp tươi đúng kỹ thuật; giá thu mua cũng được điều chỉnh phù hợp với thị trường. Vào vụ chính, sản lượng chè tươi đạt khoảng 300 kg/ngày, giá thu mua từ 100 nghìn đồng/kg.

Bánh trà phổ nhĩ được ép từ những búp trà shan tuyết Suối Tọ sau sấy lạnh.

Hiện nay, HTX sản xuất chè V-Shantea có 16 sản phẩm trà; trong đó, các sản phẩm có chất lượng cao là trà phổ nhĩ, hồng trà, bạch trà, lục trà... có bao bì đẹp, đầy đủ thông tin. Đặc biệt, “Trà sống Thiên Hỷ” đã được chứng nhận OCOP 3 sao. Mỗi năm, HTX sản xuất khoảng 4 tấn trà thành phẩm, giá bán từ 1,5 triệu đồng/kg trở lên, chủ yếu tiêu thụ tại Hà Nội và xuất sang Trung Quốc, được người tiêu dùng đánh giá cao.

Để phát triển vùng nguyên liệu bền vững, HTX Sản xuất chè V-Shantea đang phối hợp với chính quyền xã Suối Tọ vận động người dân cải tạo diện tích chè già cỗi, tận dụng quỹ đất để trồng dặm, hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc theo hướng hữu cơ. HTX cũng đang khảo sát, lập hồ sơ đề nghị công nhận “Cây Di sản” nhằm gìn giữ, bảo tồn và phát triển vùng chè cổ thụ thành điểm du lịch sinh thái thu hút du khách.

Các sản phẩm từ trà shan tuyết cổ thụ Suối Tọ.

Với sự nỗ lực của HTX Sản xuất chè V-Shantea cùng cấp ủy, chính quyền địa phương, tin rằng hương chè shan tuyết Suối Tọ sẽ ngày càng vươn xa, giúp người dân xã Suối Tọ phát triển kinh tế, ổn định thu nhập và thoát nghèo.

Bài, ảnh: Lò Thái