Dừa hữu cơ xuất ngoại

Một doanh nghiệp ứng dụng công nghệ mới để chế biến loại dừa hữu cơ trồng tại Bến Tre, tạo ra nhiều mặt hàng thực phẩm mới để xuất khẩu ra nước ngoài, chấm dứt một thời chỉ xuất khẩu dừa thô nguyên liệu ở xứ dừa Bến Tre. Đó là Beinco, tên viết tắt của Công ty cổ phần đầu tư Dừa Bến Tre do ông Trần Văn Đức làm Tổng giám đốc.

Chuyên viên về dinh dưỡng, vệ sinh an toàn thực phẩm kiểm tra nguyên liệu trước khi đưa vào sản xuất.

Một lần gần đây tôi làm khách đến công ty, Tổng giám đốc Beinco Trần Văn Đức không mời trà hay cà phê mà mời dùng nước dừa đóng lon. Tôi buột miệng khen ngon vì nghĩ đây là nước dừa xiêm (loại dừa uống nước) đóng lon, nhưng cảm nhận vị thơm ngọt của nước dừa đóng hộp của tôi đã sai, ông Đức cho biết đó là nước dừa khô mà trước đây trong quá trình chế biến bỏ đi, nay được tinh chế thành nước dừa giải khát. Khi ông mời dùng sữa dừa, tôi một lần nữa được cảm nhận vị ngon, ngọt, thơm béo tự nhiên từ nước cốt dừa. Sữa dừa của nhà máy đã được xuất khẩu sang Mỹ, và còn được người tiêu dùng ở đây chuộng dùng.

Ông Đức nói, điều ông tâm đắc nhất là công ty đã tạo nên sản phẩm thực phẩm tốt cho sức khỏe người tiêu dùng đồng thời tăng chuỗi giá trị trái dừa của quê hương.

Dự án dừa hữu cơ

Ông Trần Văn Đức từng là cán bộ Công ty chuyên doanh Dừa Bến Tre thuộc nằm lòng một điệp khúc buồn: “Xuất khẩu dừa khô nguyên trái, cơm dừa phơi khô... giá thấp, nhập khẩu chế phẩm từ nguyên liệu dừa thô giá cao” cho thị trường tiêu thụ nội địa. Giá trị trái dừa của Bến Tre khó mà nâng cao nếu mãi chỉ xuất khẩu dừa khô nguyên liệu như vậy, ông Đức đau đáu từng ngày.

Năm 2015, trong một lần công tác ở Mỹ và châu Âu, ông thấy trong siêu thị có hai gian hàng thực phẩm, một bên là sản phẩm nguồn gốc vô cơ, một bên là sản phẩm nguồn gốc hữu cơ, bên thực phẩm được nuôi trồng có nguồn gốc organic (hữu cơ) khách hàng lúc nào cũng nhiều hơn, dù giá bán cao hơn từ 10-15%.

Công nghệ sản xuất tự động hóa. Ảnh: L.T.N

Từ đó ông nghĩ trái dừa ở quê mình có thể áp dụng công nghệ chế biến sâu, tạo nên nhiều hàng hóa thực phẩm, nâng được giá trị trái dừa nhưng phải là dừa được chăm bón phân hữu cơ, không sử dụng phân thuốc hóa học (vô cơ). Đây là cách làm ăn mới dự sẽ mang lại nhiều hiệu quả tốt cho xứ dừa Bến Tre.

Ý tưởng tạo sản phẩm mới từ trái dừa luôn thôi thúc ông Đức. Năm 2016, ông rút vốn cổ phần của mình ở các doanh nghiệp, đầu tư mua đất cho dự án xây dựng nhà máy chế biến sâu từ dừa tạo nên nhiều thực phẩm ngon, dinh dưỡng, vệ sinh, an toàn đồng thời gia tăng giá trị của trái dừa.

Dự án xây dựng nhà máy với công nghệ hiện đại, chế biến sâu thực phẩm từ trái dừa của ông được các nhà đầu tư tin tưởng hiệu quả, đóng góp cổ phần, ngân hàng cho vay vốn thành lập Công ty cổ phần đầu tư Dừa Bến Tre - Beinco ở ấp Thanh Sơn 2, xã Thanh Tân, huyện Mỏ Cày Bắc. Ông Trần Văn Đức được các cổ đông bầu làm Chủ tịch Hội đồng quản trị, kiêm Tổng giám đốc công ty.

Giải bài toán tiêu chuẩn chất lượng quốc tế

Bước đầu cho dự án, ông tổ chức đội tuyên truyền viên đến các vùng trồng dừa ở huyện Mỏ Cày Bắc là nơi xây dựng nhà máy, vận động, hướng dẫn và đầu tư cho nhà vườn chăm sóc dừa hữu cơ. Ngoài huyện Mỏ Cày Bắc, ông còn đầu tư vùng nguyên liệu dừa hữu cơ ở tỉnh Trà Vinh, nơi có thổ nhưỡng giống với Bến Tre, cho chất lượng dừa tương đương Bến Tre. Nhà vườn chăm sóc dừa hữu cơ, tuyệt đối không bón phân hóa học, không phun xịt hóa chất lên cây. Trái dừa hữu cơ được công ty mua cao hơn dừa bón phân vô cơ từ 10-15%, được nhiều nhà vườn hưởng ứng.

Tuy nhiên, để thực phẩm từ dừa hữu cơ được các thị trường khó tính, tiêu chuẩn khắt khe chấp nhận, công ty hợp đồng với tổ chức Control Union Certification kiểm nghiệm vùng đất trồng dừa hữu cơ và cấp giấy chứng nhận. Việc kiểm nghiệm của tổ chức này rất tỉ mỉ từ đất, nước, lá không có kim loại nặng, không tồn đọng phân thuốc hóa học, hóa chất dioxin... Đảm bảo là dừa hữu cơ, mỗi năm tổ chức này tái kiểm nghiệm đột xuất đất vườn dừa hữu cơ để duy trì chứng nhận. Việc kiểm nghiệm này chặt chẽ như lần đầu tiên, mỗi khi kiểm nghiệm lại nếu phát hiện đất vườn dừa có dư lượng phân thuốc hóa học, chủ vườn đó sẽ bị loại ra khỏi nhóm.

Các sản phẩm dừa được đóng gói chuẩn bị cho đợt xuất khẩu. Ảnh: L.T.N

Để duy trì được chứng nhận vườn dừa hữu cơ, công ty có đội chuyên viên về nông nghiệp hướng dẫn nông dân kỹ thuật trồng, chăm sóc bón phân, phòng trừ dịch hại cho vườn dừa hữu cơ. Giữ môi trường sạch trong chăn nuôi, khu chăn nuôi phải tách biệt khu trồng dừa hữu cơ, xả thải phải đảm bảo vệ sinh môi trường. Xây dựng được vườn dừa hữu cơ, tốt cho môi trường, sức khỏe cộng đồng là tâm huyết của công ty.

Chứng nhận của Control Union Certification có giá trị và uy tín quốc tế, có được chứng nhận này, những thực phẩm chế biến sâu từ nguyên liệu hữu cơ có thể xuất bán vào các thị trường khó tính, quy định tiêu chuẩn khắt khe như châu Âu, Mỹ, Úc, Trung Đông... Chứng nhận của tổ chức quốc tế này rất nhiều chi phí từ cấp chứng nhận đến bảo lưu duy trì. “Giấy thông hành có giá trị như vậy, dù tốn kém mấy cũng phải làm”, Tổng giám đốc Beinco Trần Văn Đức nói.

Đào tạo công nhân lành nghề

Rồi nhà máy chế biến thực phẩm từ dừa được xây dựng và đi vào sản xuất năm 2017.

Với thiết bị công nghệ hiện đại, mặc dù là máy móc tự động nhưng không thể nhập về lắp ráp là công nhân có thể vận hành, sản xuất ngay được mà phải đào tạo công nhân lành nghề. Với những thao tác đơn giản, các chuyên viên kỹ thuật có thể hướng dẫn làm được, với những việc đòi hỏi kỹ thuật cao, công ty gửi công nhân đi đào tạo ở các trường nghề, mặt khác công ty thông báo trên các trang mạng Internet tuyển công nhân kỹ thuật, kỹ sư công nghệ tự động, các sinh viên tốt nghiệp ngành công nghệ thực phẩm, ngành dinh dưỡng...

Hiện nay, ngoài đội ngũ công nhân, kỹ sư lành nghề, nhà máy của công ty còn có kỹ sư người nước ngoài gắn với nhà máy chế biến sâu các thực phẩm từ trái dừa khô. Các nguyên liệu từ trái dừa đưa vào sản xuất thực phẩm đều được các chuyên viên của công ty kiểm nghiệm nghiêm ngặt về dinh dưỡng, vệ sinh an toàn thực phẩm mới đưa vào sản xuất. Các thực phẩm chế biến sâu từ dừa được pha chế thích hợp với khẩu vị khách hàng, trong đó ngọt tự nhiên, không đường là tiêu chuẩn của nhiều thị trường. Phòng nghiên cứu sản phẩm của công ty luôn tích cực thí nghiệm phát triển sản phẩm mới. Đặc biệt, sản phẩm xuất sang thị trường nào, chất lượng phải chuẩn hóa theo nơi đó.

Dùng thực phẩm có nguồn gốc organic là xu hướng tất yếu của người tiêu dùng trong nước và thế giới, bởi thực phẩm các loại có nguồn gốc hữu cơ tốt cho sức khỏe. Do vậy, công ty sẽ tiếp tục phát triển vùng dừa nguyên liệu hữu cơ ở Bến Tre và Trà Vinh từ 3.500 héc ta hiện nay lên 5.000 héc ta vào cuối năm 2025 và 10.000 héc ta vào năm 2030 đạt chứng nhận của tổ chức Control Union Certification. Khi diện tích dừa hữu cơ dần tăng thêm, công ty sẽ mở rộng nhà máy, đầu tư thêm công nghệ chế biến, ưu tiên những công nghệ phát minh mới mang lại hiệu quả cao trong chế biến sâu thực phẩm từ dừa.

Nhiều đơn hàng: vừa mừng vừa lo

Hiện nay, Công ty Beinco đã có trên 20 sản phẩm thực phẩm chế biến sâu từ trái dừa khô đóng lon, đóng chai: nước dừa có gas và không gas, sữa dừa, nước cốt dừa, cơm dừa sấy khô, dầu dừa nguyên chất... xuất khẩu sang 45 quốc gia và vùng lãnh thổ. Tin vui là các đơn hàng nhập thực phẩm chế biến sâu từ dừa ngày một tăng với số lượng nhiều hơn nhưng buồn là công ty chưa thể đáp ứng nhu cầu gia tăng này. Lý do, trái dừa khô vẫn được tỉnh cho phép xuất khẩu sang các nước lân cận và cả trong thời điểm dừa treo, ít trái.

Không chỉ Beinco, các nhà máy chế biến dừa ở tỉnh cũng không đủ nguyên liệu để sản xuất. Hiện nay mỗi ngày các nhà máy của công ty cần 300.000 trái dừa nguyên liệu nhưng lượng dừa Bến Tre không đủ cung ứng nên phải nhập dừa khô từ Indonesia.

Ở các nước Ấn Độ, Sri Lanka, Philippines... chỉ xuất khẩu dừa uống nước và đã cấm xuất khẩu trái dừa khô nguyên liệu từ lâu. Ông Đức cho hay dừa khô ở các quốc gia này được giữ trong nước dùng chế biến sâu, tăng giá trị sản phẩm từ dừa, còn xứ dừa Bến Tre lại xuất khẩu dừa nguyên liệu trong khi nhu cầu sử dụng nội địa cho hoạt động chế biến xuất khẩu đang ngày càng tăng. Ông Đức nói: “Xứ dừa Bến Tre mà phải nhập dừa là điều nghịch lý!”. Và ông kiến nghị các cơ quan quản lý nhà nước cần quan tâm hơn đến vấn đề nguồn nguyên liệu trái dừa cho các nhà máy để doanh nghiệp an tâm phát triển sản xuất.

Lư Thế Nhã