Đưa mảng xanh vào khu dân cư

Khoảng 1 năm nay, chị Nguyễn Thị Vân (ngụ phường 5, quận 8, TP HCM) thường dắt 2 con trai ra công viên bên cầu Hiệp Ân 1 (phường 5) để vui chơi, dạo mát. Từ khi có công viên, người dân trong vùng có thêm một địa điểm để gặp gỡ, tập thể dục thể thao, thư giãn...

Công viên nhỏ, hiệu quả lớn

"Trước đây, khu vực này là một bãi đất trống, cây cỏ um tùm, nhiều rác thải nên ít người tới lui. Kể từ khi được cải tạo thành công viên, rất nhiều người đến vui chơi. Tôi đưa 2 con ra đây chơi để con được vận động tay chân, có thêm bạn bè, được hít thở khí trời và đặc biệt là rời xa điện thoại, tivi" - chị Vân nói.

Công viên bên cầu Hiệp Ân 1 có diện tích khoảng 3.000 m2, được trồng nhiều cây xanh, có lối đi bộ, khu vực để xe máy tự quản, ghế đá, thiết bị tập thể dục và sân chơi dành riêng cho thiếu nhi.

Nhà cách công viên vài bước chân, bà Lê Thị Nhài cho biết bất kể lúc nào cũng có thể ra công viên đi dạo, ngồi chơi.

"Người dân ở đây rất mừng khi có công viên này. Tôi lớn tuổi rồi, không thể đi xa, gần nhà có công viên nên tôi và mấy bà bạn già có cơ hội gặp gỡ, trò chuyện. Sáng sớm thì tập dưỡng sinh, chiều mát thì ra đây ngồi hóng gió, ngắm mấy đứa nhỏ chạy chơi. Ở đây vui lắm, lúc nào cũng rộn ràng. Ra đây là tinh thần được thoải mái, thư giãn" - bà Nhài chia sẻ.

Kể từ ngày công viên nhỏ của khu phố 5, phường Bình Thuận, quận 7 - trước nhà của chị Mai Thị Hạnh - đi vào hoạt động, cuộc sống của gia đình chị và hàng xóm đã thay đổi rõ rệt.

Chị Hạnh cho biết gần 2 năm trước, khu vực này là điểm đen về ô nhiễm môi trường. Người dân từ nơi khác đến lấn chiếm, làm nhà ở. Toàn bộ chất thải sinh hoạt đều trút trực tiếp xuống sông, mùi hôi thối cũng vì thế mà bốc lên nồng nặc.

"Kể từ ngày có công viên, khu này trở nên sạch sẽ, mát mẻ. Người già, trẻ nhỏ tới lui tập thể dục, vui chơi. Từ một điểm không ai muốn đến, giờ đây khu vực này là địa điểm để tổ chức những chương trình của khu phố như giao lưu văn nghệ, Tết trung thu cho các cháu thiếu nhi. Chúng tôi mừng lắm khi có công viên. Ai cũng cố gắng chăm chút, giữ gìn cho mảng xanh quý giá này" - chị Hạnh nói.

Thành phố xanh không phải chỉ có những công viên cây xanh lớn

Phân tán, chia nhỏ diện tích công viên

Ông Nguyễn Thanh Nhã, Giám đốc Sở Quy hoạch và Kiến trúc TP HCM, cho biết hiện đơn vị đang rà soát, chuẩn bị báo cáo tổng thể cho UBND thành phố việc thực hiện Bộ Tiêu chuẩn, cơ cấu sử dụng đất trong các loại công viên.

Bộ tiêu chuẩn này được xây dựng dựa trên nền tảng là Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 9257:2012 về quy hoạch cây xanh sử dụng công cộng trong các đô thị, đến nay TCVN 9257:2012 vẫn còn giá trị thực hiện.

Theo ông Nguyễn Thanh Nhã, việc tăng cường diện tích công viên cây xanh (CVCX) không chỉ phụ thuộc vào các tiêu chí đã đề ra mà còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác như quỹ đất, nguồn lực...

Qua quá trình rà soát, nghiên cứu, Sở Quy hoạch và Kiến trúc nhận thấy cần phải có phương thức quy hoạch lại công viên.

"Hiện nay, quy chuẩn về quy hoạch yêu cầu làm những công viên tập trung với quy mô lớn. Tại TP HCM, việc dành ra quỹ đất với diện tích từ 5-10 ha để làm công viên trong nội thành lẫn ngoại thành rất hạn chế" - ông Nguyễn Thanh Nhã nêu.

Sở Quy hoạch và Kiến trúc sẽ đề xuất những giải pháp nhằm phân tán diện tích, làm nhiều CVCX có quy mô nhỏ.

"Quy chuẩn hiện nay yêu cầu phải tập trung làm những CVCX lớn. Đây là những khoảng vênh, chưa sát với tình hình thực tế của TP HCM. Do đó, sẽ có những giải pháp linh hoạt nhằm phù hợp với đặc điểm tình hình của thành phố nhưng vẫn bảo đảm các yêu cầu chung" - ông Nguyễn Thanh Nhã nói.

Ông Nguyễn Thanh Nhã lấy ví dụ Công viên Văn Lang (quận 5, TP HCM), chỉ với diện tích vài ngàn mét vuông nhưng đem lại hiệu quả rất lớn. Việc làm nhiều công viên nhỏ len lỏi trong khu dân cư vừa dễ đi vào đời sống người dân mà cũng dễ hơn cho các cơ quan chuyên môn.

GS-TS Nguyễn Hữu Dũng, Chủ tịch Hội Môi trường Xây dựng Việt Nam, đánh giá diện tích cây xanh trên đầu người của TP HCM hiện rất thấp, cách xa so với tiêu chuẩn quốc gia. Do đó, TP HCM cần phải phát triển thêm không gian xanh. Để làm được điều này, đầu tiên là phải làm tốt công tác quy hoạch.

Theo GS-TS Nguyễn Hữu Dũng, TP HCM đang trong quá trình điều chỉnh quy hoạch chung, cần chú trọng quy hoạch các không gian xanh này. Việc chia nhỏ và làm nhiều CVCX trong khu dân cư là chủ trương đúng đắn. Bởi kinh nghiệm quốc tế cũng đã chỉ ra rằng trong khu dân cư cần phát triển nhiều CVCX nhỏ.

"Thành phố xanh không phải chỉ có những CVCX lớn. Thành phố xanh còn thể hiện ở việc người dân đô thị được đi đến và thừa hưởng các tiện ích của CVCX với một khoảng cách đi bộ gần nhất" - GS-TS Nguyễn Hữu Dũng nêu quan điểm.

Bài và ảnh: LÊ VĨNH