Đưa quan hệ giữa Việt Nam và Vương quốc Bỉ sang một chương phát triển mới

Nhận lời mời của Chủ tịch nước Lương Cường và Phu nhân, Nhà Vua Vương quốc Bỉ Philippe và Hoàng hậu thăm cấp Nhà nước đến Việt Nam từ ngày 31/3 đến ngày 4/4.

Theo Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng, chuyến thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam của Nhà Vua và Hoàng hậu Bỉ là một chuyến thăm đặc biệt, có ý nghĩa quan trọng đối với quan hệ hai nước.

Đây là chuyến thăm cấp Nhà nước đầu tiên sau hơn 50 năm hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam đang bước vào kỷ nguyên mới; là dấu mốc lịch sử quan trọng, đưa quan hệ hai nước bước vào chặng phát triển mới, với tin cậy chính trị cao hơn, hợp tác được thúc đẩy thực chất, hiệu quả hơn.

Quan hệ song phương Việt Nam-Vương quốc Bỉ không ngừng được củng cố, phát triển

Việt Nam và Vương quốc Bỉ chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao vào ngày 22/3/1973, chỉ hai tháng sau khi Hiệp định Paris được ký kết. Việt Nam luôn ghi nhớ sự giúp đỡ chí tình của Chính phủ và nhân dân Bỉ cho chương trình tái thiết và phục hồi đất nước sau chiến tranh.

Trải qua chặng đường hơn 50 năm, quan hệ song phương giữa Việt Nam-Vương quốc Bỉ không ngừng được củng cố, phát triển tốt đẹp trên các lĩnh vực, nhất là chính trị-ngoại giao, thương mại, nông nghiệp, giáo dục đào tạo, hợp tác khoa học-công nghệ, hợp tác phát triển... ở cả cấp liên bang, vùng và cộng đồng.

Nhà Vua Vương quốc Bỉ Philippe và Hoàng hậu Mathilde. (Nguồn: The Week)

Bỉ luôn coi trọng quan hệ với Việt Nam, đánh giá cao sự phát triển kinh tế của Việt Nam và là một đối tác quốc tế đóng góp tích cực vào sự thành công của Việt Nam qua chương trình hợp tác phát triển. Hai bên phối hợp tích cực trên diễn đàn đa phương, nhất là tại Liên hợp quốc và trong khuôn khổ Diễn đàn Hợp tác Á-Âu (ASEM), ASEAN-EU.

Quan hệ chính trị-ngoại giao giữa Việt Nam và Bỉ triển tích cực, đa dạng và thực chất ở cả cấp liên bang, cấp vùng và cộng đồng, thể hiện qua nhiều chuyến thăm cấp cao. Phía Việt Nam gần đây có các chuyến thăm Bỉ của: Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng thăm chính thức Nghị viện châu Âu và Vương quốc Bỉ (tháng 12/2011); Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng thăm chính thức Vương quốc Bỉ và Liên minh châu Âu (tháng 1/2013); Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân thăm, làm việc (tháng 3/2019); Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính điện đàm trực tuyến với Thủ tướng Bỉ Alexander De Croo (ngày 25/8/2021); Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính thăm chính thức (tháng 12/2022); Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà dự Diễn đàn Cửa ngõ toàn cầu do Liên minh châu Âu (EU) tổ chức tại Brussels (Bỉ) (tháng 10/2023); Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn thăm, làm việc tại Bỉ (tháng 11/2023); Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn thăm làm việc (tháng 2/2024); Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm gặp Thủ tướng Bỉ Alexander De Croo nhân dịp tham dự Hội nghị cấp cao Pháp ngữ lần thứ 19 tại Paris (Pháp) (tháng 10/2024)…

Nhân dịp tham dự Hội nghị cấp cao Pháp ngữ lần thứ 19 tại Paris (Pháp), sáng 5/10/2024, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm gặp Thủ tướng Bỉ Alexander De Croo. (Ảnh: Trí Dũng/TTXVN)

Phía Bỉ có chuyến thăm Việt Nam của: Thái tử Vương quốc Bỉ Philippe (năm 1994, 2003 và 2012); Chủ tịch Hạ viện Patrick Dewael (tháng 4/2010); Chủ tịch Nghị viện Cộng đồng người Bỉ nói tiếng Pháp (Wallonie-Bruxelles) Jean-Charles Luperto (tháng 2/2012); Thủ hiến Cộng đồng nói tiếng Pháp và Chủ tịch Vùng Wallonie Rudy Demotte (tháng 4/2013), Chủ tịch Thượng viện Bỉ Christine Defraigne (tháng 11/2015); Bộ trưởng-Thủ hiến Cộng đồng người Bỉ nói tiếng Pháp Rudy Demotte (tháng 9/2016); Quốc Vụ khanh Ngoại thương Pieter de Crem (tháng 10/2017); Tổng Thư ký Bộ Ngoại giao và châu Âu của Bỉ Dirk Achten (tháng 11/2017); Bộ trưởng Nông nghiệp Denis Ducarme (tháng 2/2018); Thủ hiến Vùng Flanders Geert Bourgeois (tháng 5/2018); Thủ hiến Wallonie-Bruxelles Pierre-Yves Jeholet (tháng 10/2022); Hoàng hậu Bỉ Mathilde thăm và làm việc tại Việt Nam với tư cách là Chủ tịch Danh dự của UNICEF Bỉ (tháng 5/2023); Chủ tịch Thượng viện Bỉ Stéphanie D'Hose thăm chính thức Việt Nam (tháng 8/2023); Bộ trưởng-Thủ hiến Chính phủ kiêm Bộ trưởng Ngoại giao, Văn hóa, Công nghệ thông tin và Quản lý cơ sở vật chất vùng Flanders (Vương Quốc Bỉ) Jan Jambon (tháng 9/2023); Bộ trưởng Quốc vụ, nguyên Chủ tịch Hạ viện Vương quốc Bỉ André Flahaut (tháng 5/2024)…

Gần đây nhất, nhân dịp tham dự Hội nghị cấp cao Pháp ngữ lần thứ 19 tại Paris (Pháp), Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm, nay là Tổng Bí thư Tô Lâm, đã gặp Thủ tướng Bỉ Alexander De Croo (ngày 5/10/2024).

Ngoài ra, trong năm 2023, hai nước đã kỷ niệm trọng thể sự kiện 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (22/3/1973-22/3/2023) với nhiều hoạt động phong phú, ý nghĩa nhằm tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau giữa nhân dân hai nước và củng cố mối quan hệ hợp tác Việt Nam-Bỉ.

Hai nước triển khai hiệu quả các khuôn khổ, cơ chế hợp tác, trong đó có Ủy ban hỗn hợp về Kinh tế (thiết lập năm 2011, họp định kỳ 2 năm và luân phiên tại Hà Nội và Bruxelles); Ủy ban hỗn hợp thường trực Việt Nam-Wallonie-Bruxelles; Tham vấn chính trị định kỳ cấp Thứ trưởng Ngoại giao (bắt đầu từ tháng 10/2013, đã họp được 4 kỳ tại Việt Nam và Bỉ vào năm 2013, 2015, 2017, 2022); Ủy ban hỗn hợp về Khoa học và Công nghệ.

Hai nước cũng tăng cường hợp tác, ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn đa phương và tổ chức quốc tế, nhất là tại Liên hợp quốc, ASEM, Pháp ngữ, ASEAN-EU… và thống nhất phối hợp chặt chẽ trong các vấn đề khu vực và toàn cầu trong thời gian tới.

Hợp tác kinh tế-thương mại-đầu tư diễn ra sôi động

Hợp tác kinh tế-thương mại-đầu tư giữa hai nước diễn ra sôi động với nhiều kết quả tích cực. Bỉ là thị trường xuất khẩu lớn thứ 6 của Việt Nam tại châu Âu. Việt Nam là đối tác thương mại lớn nhất của Bỉ trong ASEAN.

Kim ngạch thương mại giữa hai nước tăng nhanh, từ 1,8 tỷ USD năm 2013, lên gần 2,8 tỷ USD vào năm 2020. Năm 2021, thương mại hai chiều đã tăng mạnh lên đến 53,8% so với năm 2020, đạt 4,29 tỷ USD; năm 2022 đạt 4,7 tỷ USD; năm 2023 đạt 3,8 tỷ USD; năm 2024 đạt 4,45 tỷ USD; 2 tháng đầu năm 2025 đạt 585,7 triệu USD.

Việt Nam và Bỉ đã thiết lập Ủy ban hỗn hợp về Hợp tác Kinh tế vào năm 2011. Bỉ không chỉ là một trong những quốc gia tích cực thúc đẩy việc ký và phê chuẩn Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam-EU (EVFTA) mà còn là nước luôn đi đầu trong việc triển khai thực hiện Hiệp định EVFTA vì lợi ích của hai bên, cũng như vì lợi ích chung trong quan hệ Việt Nam với Liên minh châu Âu (EU).

Bỉ cũng là nước sớm phê chuẩn Hiệp định Bảo hộ Đầu tư Việt Nam-EU (EVIPA). Những yếu tố này đã tạo xung lực quan trọng thúc đẩy quan hệ giữa Việt Nam và EU cũng như giữa hai nước Việt Nam-Bỉ về kinh tế và chiến lược.

Thủ tướng Phạm Minh Chính hội đàm với Thủ tướng Alexander De Croo (Brussels, 13/12/2022). (Ảnh: Dương Giang/TTXVN)

Bỉ hiện có 100 dự án đầu tư tại Việt Nam với tổng số vốn đăng ký đạt 1,1 tỷ USD trong các lĩnh vực vận tải biển, dịch vụ hậu cần và năng lượng tái tạo, đứng thứ 23/139 quốc gia và vùng lãnh thổ có đầu tư tại Việt Nam và đứng thứ 6/27 quốc gia thành viên EU có đầu tư tại Việt Nam.

Đáng chú ý, cảng Antwerp-Zeebrugge của Bỉ là cảng lớn nhất châu Âu, đã góp phần gia tăng xuất nhập khẩu của Việt Nam đến khu vực thông qua kết nối và hoạt động giao thương, phục vụ thực hiện mục tiêu đạt tăng trưởng GDP trên 8% trong năm 2025 của Việt Nam.

Ở chiều ngược lại, các doanh nghiệp Việt Nam đầu tư sang Vương quốc Bỉ 4 dự án với tổng vốn đầu tư 12,6 triệu USD trong lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo.

Là Đối tác Chiến lược về nông nghiệp, hai nước tích cực triển khai nhiều chương trình hợp tác kỹ thuật giữa các trường, viện nghiên cứu nông nghiệp; phát triển hệ thống hậu cần đường thủy phục vụ xuất khẩu nông sản từ Việt Nam sang châu Âu; thúc đẩy triển khai chuỗi logistics lạnh thông minh, hợp tác phát triển ngành cacao, an toàn thực phẩm…

Các lĩnh vực khác như quốc phòng-an ninh, khoa học-công nghệ, đổi mới sáng tạo, văn hóa, giáo dục-đào tạo và hợp tác giữa các địa phương có nhiều điểm sáng nổi bật.

Hai nước thiết lập hợp tác về xử lý bom mìn, quân y, khoa học kỹ thuật quân sự, trao đổi và đào tạo học viên quân sự; tìm kiếm các cơ hội thúc đẩy hợp tác trên các lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI), công nghệ xanh, đổi mới sáng tạo, công nghệ cao, thúc đẩy hệ sinh thái khởi nghiệp, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, nhất là trong lĩnh vực công nghiệp bán dẫn.

Quốc Vụ khanh về hợp tác và phát triển Bỉ Reginald Mereils và Thứ trưởng Bộ Kế hoạch Đầu tư Võ Hồng Phúc ký văn bản hợp tác về giáo dục giữa 2 nước (6/4/1998). (Ảnh: Kim Hùng/TTXVN)

Hai bên thường xuyên trao đổi các đoàn nghệ thuật, tổ chức triển lãm, tuần lễ phim, phối hợp tổ chức nhiều dự án về ngôn ngữ, nâng cao năng lực nghiên cứu khoa học, đào tạo nhân lực… Hằng năm, Chính phủ Bỉ cấp 40 suất học bổng đào tạo sau đại học cho sinh viên Việt Nam thông qua các chương trình hợp tác giữa các trường đại học và viện nghiên cứu.

Các địa phương Việt Nam như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Huế, Cần Thơ… hiện có nhiều hợp tác với các vùng, cộng đồng, địa phương Bỉ như Wallonie-Bruxelles, Flanders, Liege, Namur…

Cộng đồng người Việt Nam tại Bỉ hiện có khoảng 13.000 người, có tinh thần đoàn kết, giúp đỡ lẫn nhau, hướng về Tổ quốc và hội nhập tích cực với sở tại, được chính quyền các cấp ở Bỉ đánh giá cao.

Đưa quan hệ song phương Việt Nam-Vương quốc Bỉ lên tầm cao mới

Theo Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng, chuyến thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam của Nhà Vua và Hoàng hậu Bỉ có 4 điểm nổi bật.

Thứ nhất, chuyến thăm thể hiện tình cảm đặc biệt của Nhà Vua Philippe và Hoàng hậu Mathilde đối với Việt Nam. Trước đây, cả Nhà Vua và Hoàng hậu đều đã từng đến thăm Việt Nam nhiều lần trên những cương vị khác nhau và để lại nhiều dấu ấn.

Ngày 4/12/1994, Thái tử Vương quốc Bỉ Philippe thăm huyện Đà Bắc, tỉnh Hòa Bình. (Ảnh: Kim Hùng/TTXVN)

Lần này tuy là chuyến thăm cấp Nhà nước đầu tiên tới Việt Nam nhưng với Nhà Vua và Hoàng hậu, thực chất là một lần “trở lại” Việt Nam, trở lại mảnh đất mà Nhà Vua và Hoàng hậu đã có nhiều kỷ niệm và tình cảm trong những lần ghé thăm trước đây.

Thứ hai, việc đón Nhà Vua và Hoàng hậu Bỉ tới thăm Việt Nam là một minh chứng sống động của việc triển khai đường lối đối ngoại nhất quán của Việt Nam về độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ đối ngoại vì hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng, là bạn, là đối tác tin cậy và là thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế; thể hiện sự coi trọng của Việt Nam đối với Bỉ, đối tác quan trọng của Việt Nam trong Liên minh châu Âu.

Về phía Bỉ, việc Nhà Vua cùng Hoàng hậu thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam, trong bối cảnh Nhà Vua Bỉ rất ít khi thực hiện các chuyến công du đến các nước bên ngoài khu vực châu Âu trong năm, đã cho thấy sự coi trọng đặc biệt của Bỉ dành cho Việt Nam và vai trò, vị thế của Việt Nam tại khu vực châu Á-Thái Bình Dương.

Hoàng hậu Vương quốc Bỉ Mathilde, Chủ tịch danh dự của Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) Bỉ với trẻ em vùng cao Lào Cai (11/5/2023). (Ảnh: Quốc Khánh/TTXVN)

Thứ ba, chuyến thăm khẳng định mong muốn, quyết tâm của hai bên nhằm đưa quan hệ song phương lên tầm cao mới, gia tăng hơn nữa tin cậy chính trị, đẩy mạnh hợp tác trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là kinh tế-thương mại-đầu tư - một trụ cột quan trọng trong quan hệ hai nước.

Chuyến thăm cũng tiếp tục làm sâu sắc hơn nữa khuôn khổ Đối tác Chiến lược về nông nghiệp Việt Nam-Bỉ được hai nước thiết lập năm 2018, đồng thời, mở rộng hợp tác trên các lĩnh vực ưu tiên và tiềm năng khác như giáo dục-đào tạo, khoa học-công nghệ, văn hóa-nghệ thuật.

Dự kiến, tháp tùng Nhà Vua và Hoàng hậu Bỉ trong chuyến thăm lần này có 34 CEO của các tập đoàn, doanh nghiệp lớn hàng đầu của Bỉ và EU trong các lĩnh vực dịch vụ hậu cần, cảng biển, chuyển đổi năng lượng, ứng phó với biến đổi khí hậu, y tế, thực phẩm… và 16 lãnh đạo các trường đại học, viện nghiên cứu hàng đầu của Bỉ. Điều này thể hiện mong muốn của Bỉ trong việc cùng Việt Nam củng cố những nền tảng hợp tác sẵn có, đồng thời tìm kiếm, khai phá các cơ hội hợp tác mới, trong những lĩnh vực tiềm năng mà Bỉ có thế mạnh và Việt Nam có nhu cầu.

Thứ tư, thông qua chuyến thăm, Việt Nam tiếp tục đề nghị phía Bỉ quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi cho cộng đồng 13.000 người Việt Nam tại Bỉ sinh sống, học tập và làm ăn ở sở tại, phát huy tinh thần đoàn kết, hướng về Tổ quốc, tích cực hội nhập với xã hội Bỉ, đóng vai trò là cầu nối, gia tăng hiểu biết giữa nhân dân hai nước, đóng góp cho sự phát triển của quan hệ Việt Nam-Bỉ.

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng tin tưởng với nền tảng cơ sở hợp tác tốt đẹp sẵn có, cùng với niềm tin, ý chí chính trị của lãnh đạo hai nước và mong muốn của nhân dân Việt Nam-Bỉ, chuyến thăm của Nhà Vua và Hoàng hậu Bỉ đến Việt Nam sẽ thành công tốt đẹp, đạt nhiều kết quả tích cực, góp phần thúc đẩy hơn nữa hợp tác giữa hai nước, đưa quan hệ Việt Nam-Bỉ sang một chương phát triển mới, đáp ứng nguyện vọng của nhân dân, đóng góp vào hòa bình, ổn định và phát triển tại khu vực và trên thế giới.

Đại sứ Việt Nam Nguyễn Văn Thảo cùng Phó Thủ hiến, Bộ trưởng Kinh tế và Ngoại thương Vùng Wallonia, ông Willy Borsus thăm xưởng sản xuất máy móc điều trị ung thư của công ty IBA (chuyên về công nghệ máy gia tốc hạt) nhân dự hội thảo về khoa học đời sống và sức khỏe ở Việt Nam (24/2/2023). (Ảnh: Hương Giang/TTXVN)

Trong khi đó, thông cáo của Bộ Ngoại giao Bỉ cho biết một trong những trọng tâm của chuyến thăm là thúc đẩy hợp tác trong lĩnh vực phát triển bền vững. Bỉ mong muốn đóng vai trò là "đại sứ của sự bền vững" tại Việt Nam, chia sẻ kinh nghiệm và công nghệ trong các lĩnh vực kinh tế xanh, năng lượng tái tạo, quản lý môi trường và phát triển đô thị bền vững.

Các doanh nghiệp Bỉ đang ngày càng quan tâm đến thị trường Việt Nam, đặc biệt là trong các lĩnh vực công nghệ sinh học, y tế và nông nghiệp công nghệ cao. Chuyến thăm này là cơ hội để các doanh nghiệp hai nước tìm kiếm cơ hội hợp tác và đầu tư.

Bên cạnh hợp tác kinh tế và phát triển bền vững, chuyến thăm cũng là dịp để Bỉ bày tỏ sự quan tâm đến những hậu quả của chiến tranh Việt Nam, đặc biệt là vấn đề chất độc da cam. Hoàng gia Bỉ mong muốn thể hiện tình đoàn kết với những nạn nhân và đóng góp vào nỗ lực khắc phục hậu quả chiến tranh.

Theo Đại sứ Vương quốc Bỉ tại Việt Nam Karl Van Den Bossche, là một đối tác lớn trong khu vực và là một trong những nền kinh tế năng động nhất ở châu Á, Việt Nam là đối tác quan trọng của Bỉ.

Với chương trình đa dạng tại Hà Nội, Hải Phòng và Thành phố Hồ Chí Minh, chuyến thăm Việt Nam của Nhà Vua Vương quốc Bỉ Philippe và Hoàng hậu mang đến cơ hội tuyệt vời để làm sâu sắc và phong phú thêm mối quan hệ đối tác đa dạng này./.

(Vietnam+)