Đưa quan hệ nghị viện Việt Nam – Singapore đi vào chiều sâu, hiệu quả, thực chất

Thúc đẩy các chương trình hợp tác lớn giữa Việt Nam – Singapore

Chuyến thăm Singapore của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn là chuyến thăm duy nhất của lãnh đạo Việt Nam tới Singapore trong năm 2024; đồng thời là chuyến thăm của người đứng đầu cơ quan lập pháp nước ta sau 7 năm, kể từ chuyến thăm chính thức Singapore vào tháng 11/2017 của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân.

Việt Nam và Singapore thiết lập quan hệ ngoại giao từ năm 1973. Sau hơn 50 năm chính thức thiết lập quan hệ (1973 - 2024), nhất là hơn 10 năm quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam - Singapore (2013 - 2024), quan hệ hai nước tiếp tục có những bước phát triển mạnh mẽ cả về bề rộng và chiều sâu.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn gặp song phương Chủ tịch Quốc hội Singapore Seah Kian Peng bên lề Đại hội đồng AIPA-45 tại CHDCND Lào

Về chính trị - đối ngoại, Việt Nam - Singapore tiếp tục duy trì hiệu quả, thường xuyên trao đổi đoàn cấp cao và các cấp cũng như các cơ chế hợp tác, nổi bật là 6 hoạt động trao đổi đoàn Lãnh đạo cấp cao giữa hai nước trong những năm gần đây, trong đó, đáng chú ý là chuyến thăm chính thức Singapore của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Phu nhân (tháng 02/2023) và chuyến thăm chính thức Việt Nam của Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long và Phu nhân (tháng 8/2023). Thông qua các chuyến thăm, hai Bên đã ký kết và nhất trí triển khai thỏa thuận về thiết lập quan hệ Đối tác Kinh tế số - Kinh tế xanh, tạo tiền đề triển khai hợp tác giữa hai nước trong các lĩnh vực kinh tế số, kinh tế xanh, tài chính xanh, mua bán năng lượng sạch, ứng phó biến đổi khí hậu...; nhất trí thúc đẩy nâng cấp quan hệ song phương lên Đối tác Chiến lược toàn diện vào thời điểm phù hợp.

Singapore là nước đầu tiên trong ASEAN ta thiết lập cơ chế Họp thường niên giữa Thủ tướng hai nước (họp lần đầu tiên vào tháng 10/2024). Quan hệ hợp tác giữa hai Đảng cầm quyền phát triển tốt đẹp, trong đó, hợp tác về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ cấp chiến lược là điểm sáng.

Về kinh tế, trong 9 tháng đầu năm 2024, tổng kim ngạch thương mại hai chiều Việt Nam - Singapore đạt 7,6 tỷ USD, tăng 12,5% so với cùng kỳ năm 2023. Singapore là đối tác thương mại lớn thứ tư của Việt Nam trong ASEAN với hơn 3.800 dự án còn hiệu lực, tổng số vốn đầu tư lũy kế hơn 81 tỷ USD, Singapore hiện đang đứng thứ 2/145 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư tại Việt Nam. Các nhà đầu tư Singapore đã tham gia hầu hết các ngành, lĩnh vực kinh tế của Việt Nam (18/21 ngành) tại 51/63 tỉnh, thành phố của Việt Nam, dẫn đầu là thành phố Hồ Chí Minh (19,3%), Hà Nội đứng thứ 2 (10,8%), thứ 3 là Bắc Ninh (7,6%), tiếp đó là Bình Dương (thủ phủ của VSIP), Long An, Quảng Nam.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn gặp song phương Chủ tịch Quốc hội Singapore Seah Kian Peng bên lề Đại hội đồng AIPA-45 tại CHDCND Lào

Mạng lưới các khu công nghiệp Việt Nam - Singapore (VSIP) là biểu tượng hợp tác kinh tế thành công giữa hai nước. Ở chiều ngược lại, Việt Nam hiện có 153 dự án đầu tư sang Singapore còn hiệu lực, tổng vốn đăng ký hơn 690 triệu USD (đứng thứ 10/80 quốc gia và vùng lãnh thổ có vốn đầu tư của Việt Nam), tập trung vào lĩnh vực khoa học, công nghệ; bán buôn, bán lẻ; thông tin, truyền thông; bất động sản, công nghiệp chế biến, chế tạo...

Hợp tác giáo dục, đào tạo nguồn nhân lực là điểm sáng trong quan hệ song phương. Hai bên đã ký Bản ghi nhớ về hợp tác giáo dục (tháng 8/2023); kết nghĩa giữa các cơ sở đào tạo và cung cấp cho nhau nhiều suất học bổng về đào tạo đại học, sau đại học; trao đổi, giao lưu nhiều đoàn cán bộ, phóng viên, học sinh, sinh viên hai nước, với một số kết quả nổi bật. Hai bên cũng đang triển khai tích cực Bản ghi nhớ về “Chương trình Trao đổi Nhân tài Đổi mới sáng tạo Việt Nam -Singapore”.

Về hợp tác quốc phòng - an ninh, hai bên duy trì trao đổi đoàn cấp cao và các cơ chế đối thoại và hợp tác thường niên hiện có. Hai bên đã ký gia hạn Thỏa thuận về phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia (tháng 12/2018), Bản ghi nhớ về hợp tác an ninh mạng, phòng, chống tội phạm mạng và bảo vệ dữ liệu cá nhân (tháng 10/2022), Hiệp định giữa Chính phủ hai nước về hợp tác quốc phòng song phương (năm 2022), là cơ sở pháp lý quan trọng để cơ quan chức năng hai nước tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực cùng quan tâm. Mới đây nhất, vào tháng 8/2024, Hải quân hai nước đã ký kết Thỏa thuận về hợp tác và hỗ trợ tìm kiếm cứu nạn tàu ngầm chung; tháng 10/2024, hai nước đã ký Hiệp định tương trợ tư pháp về hình sự.

Về giao thông vận tải và hợp tác du lịch, Singapore là một trong những thị trường hàng không có tầm quan trọng đặc biệt với Việt Nam với dung lượng hành khách đến Việt Nam đứng thứ 6. Hai bên đã ký Hiệp định hợp tác du lịch (tháng 8/1994) và Bản ghi nhớ hợp tác du lịch tàu biển (tháng 4/2015). Singapore là thị trường khách quan trọng, luôn nằm trong nhóm 15 thị trường gửi khách hàng đầu của Việt Nam, Việt Nam thuộc nhóm 10 thị trường khách du lịch hàng đầu của Singapore.

Cộng đồng người Việt Nam tại Singapore hiện có khoảng 15.000 người, gồm 4 thành phần chính: học sinh, sinh viên (chiếm chủ yếu), nghiên cứu sinh, trí thức, cô dâu Việt và lao động. Nhìn chung người Việt tại Singapore là cộng đồng trí thức, tuân thủ tốt luật pháp sở tại, hướng về quê hương đất nước.

Tiến sĩ Vũ Minh Khương, Giảng viên Trường Chính sách công Lý Quang Diệu

Chia sẻ nhận định về chuyến thăm, Tiến sĩ Vũ Minh Khương, Giảng viên Trường Chính sách công Lý Quang Diệu cho rằng, Việt Nam- Singapore là hai quốc gia có tính tương đồng cao, tiềm năng cộng hưởng lớn, có thể thực hiện chiến lược hợp tác lâu dài. Sự tin cậy chiến lược giữa hai nước ngày càng tăng, dự kiến sẽ nâng quan hệ lên tầm chiến lược toàn diện. Chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn tới Singapore được xem là thời điểm thích hợp để thúc đẩy các chương trình hợp tác lớn giữa hai nước. “Singapore là một minh chứng tiến nhanh từ thế giới thứ ba lên thế giới thứ nhất trong một khoảng thời gian ngắn. Và Việt Nam hiện giờ động năng, thế năng, tiềm năng rất cao tiến tới thế giới thứ nhất trong vòng hai thập kỷ tới. Nên khi hai bên hợp tác với nhau sẽ đẩy nhanh bước tiến của Việt Nam trong kỷ nguyên mới. Đồng thời với Singapore sẽ củng cố vị thế của họ ở châu Á và trên thế giới.” - Tiến sĩ Vũ Minh Khương nhấn mạnh.

Hợp tác Nghị viện là kênh quan trọng trong tổng thể quan hệ đối tác, hợp tác tốt đẹp giữa Việt Nam - Singapore

Quan hệ giữa Quốc hội Việt Nam và Quốc hội Singapore những năm qua tiếp tục được duy trì và phát triển tốt đẹp trên cả bình diện song phương và đa phương. Trên phương diện song phương, hai Bên duy trì trao đổi đoàn cấp cao và các cấp, giữa các ủy ban chuyên môn, các nghị sĩ Quốc hội.

Mới đây trong khuôn khổ Đại hội đồng AIPA-45 tại Lào (tháng 10/2024), Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã có cuộc gặp song phương với Chủ tịch Quốc hội Singapore Seah Kian Peng; trao đổi về hợp tác song phuơng trên tất cả các kênh các lĩnh vực và hai Cơ quan lập pháp; nhất trí tăng cường hợp tác, tăng cường trao đổi đoàn cấp cao và các cấp, phối hợp ủng hộ lập trường của nhau tại các Diễn đàn đa phương khu vực và thế giới; đưa quan hệ hai nước lên Đối tác chiến lược toàn diện trong thời gian thích hợp. Bên cạnh đó, các hoạt động trao đổi đoàn và giao lưu giữa các nghị sĩ, nghị sĩ trẻ, nữ nghị sĩ của Quốc hội Việt Nam và Quốc hội Singapore đã đóng góp thiết thực vào quá trình thúc đẩy quan hệ giữa hai Cơ quan lập pháp, từ đó tạo động lực lan tỏa và đưa quan hệ Đối tác Chiến lược Việt Nam - Singapore ngày càng đi vào chiều sâu, thực chất.

Trong khuôn khổ hợp tác tại các diễn đàn liên nghị viện quốc tế và khu vực như Liên minh Nghị Viện thế giới (IPU), Diễn đàn Nghị viện Châu Á - Thái Bình Dương (APPF), Hội đồng Liên Nghị viện các quốc gia ASEAN (AIPA)...; Đoàn đại biểu Quốc hội Việt Nam và Singapore chia sẻ quan điểm tương đồng về việc xây dựng và duy trì môi trường hòa bình, ổn định để phát triển trong khu vực Châu Á - Thái Bình Dương, duy trì tham vấn và ủng hộ lẫn nhau trong vấn đề đảm bảo an ninh hàng hải, hàng không tại khu vực.

Đại sứ Việt Nam tại Singapore Mai Phước Dũng

Chia sẻ về chuyến thăm Singapore của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Đại sứ Việt Nam tại Singapore Mai Phước Dũng cho biết, chuyến thăm sẽ góp phần làm sâu sắc, củng cố thêm mối quan hệ rất tốt đẹp giữa hai nước Việt Nam và Singapore. Đồng thời đánh giá lại các thỏa thuẩn đã ký giữa cơ quan Nghị viện hai nước năm 2022, qua đó tìm ra những lĩnh vực mới, phương thức hợp tác mới để thúc đẩy hơn nữa quan hệ giữa hai nước. Chuyến thăm đặc biệt có ý nghĩa khi hai nước đang chuẩn bị thiết lập quan hệ đối tác chiến lược toàn diện trong thời gian rất gần sắp tới. “Trong hai năm 2022, 2023 hai bên đã ký một loạt thỏa thuận trong các lĩnh vực hợp tác mới. Đầu tiên là hợp tác đối tác số, tiếp theo là đối tác xanh và phát triển trong lĩnh vực hợp tác về năng lượng tái tạo, cũng như về tín chỉ carbon. Qua chuyến thăm lần này, lãnh đạo nghị viện hai nước sẽ tìm ra các biện pháp tháo gỡ về mặt pháp lý để giúp cho các hợp tác này thực chất hơn, đi vào hiệu quả hơn và góp phần để các doanh nghiệp Singapore đẩy mạnh đầu tư vào Việt Nam và có thể nữa là doanh nghiệp Việt Nam đầu tư sang Singapore. Chuyến thăm này cũng góp phần củng cố quan hệ giữa nghị viện không chỉ hai nước Singapore-Việt Nam nói riêng mà còn góp phần tăng cường tình đoàn kết của nghị viện ASEAN nói chung.” - Đại sứ nêu rõ.

Dương Dung