Đưa vào hoạt động phà chở khách tự hành đầu tiên trên thế giới
Chiếc phà đã được các nhà chức trách Nhật Bản chứng nhận chính thức là 'phương tiện tự hành', trở thành phương tiện chở khách đầu tiên trên thế giới áp dụng công nghệ này.
Trong bối cảnh ngành hàng hải toàn cầu đang đối mặt với thách thức lớn về thiếu hụt nhân lực, Nhật Bản một lần nữa khẳng định vị thế dẫn đầu về công nghệ khi chính thức ra mắt phà chở khách tự hành đầu tiên trên thế giới.
Chiếc phà mang tên Olympia Dream Seto đánh dấu bước ngoặt quan trọng, không chỉ giải quyết vấn đề già hóa dân số của Nhật Bản mà còn mở ra kỷ nguyên mới cho vận tải biển tự động hóa.
Olympia Dream Seto được phát triển trong khuôn khổ chương trình The Nippon Foundation Fully Autonomous Ship Program, một sáng kiến của Quỹ Nippon Foundation – một tổ chức phi lợi nhuận hàng đầu châu Á chuyên thúc đẩy thương mại hóa phương tiện tự hành.
Dự án hợp tác với các công ty vận tải, đóng tàu, viễn thông và thương mại tại Nhật Bản, bắt đầu từ năm 2020 với các thử nghiệm ban đầu tại Vịnh Tokyo.
Đến nay, chiếc phà đã được các nhà chức trách Nhật Bản chứng nhận chính thức là "phương tiện tự hành", trở thành phương tiện chở khách đầu tiên trên thế giới áp dụng công nghệ này.
Phà tự hành Olympia Dream Seto. Ảnh: Straits Times
Phà sẽ hoạt động trên tuyến đường giữa cảng Shin-Okayama (tỉnh Okayama) và cảng Tonosho (tỉnh Kagawa), kết nối thành phố Okayama với đảo Shodoshima ở phía tây Nhật Bản. Đây là tuyến đường thiết yếu cho cư dân các đảo xa xôi, nơi phụ thuộc vào phà hàng ngày để liên kết với các đảo chính như Honshu, Hokkaido, Kyushu và Shikoku.
Olympia Dream Seto bắt đầu hoạt động bán tự động từ ngày 11/12, với các chuyến thử nghiệm làm quen dành cho hành khách và nhân viên hệ thống. Hoạt động thương mại đầy đủ với điều hướng tự động dự kiến sẽ diễn ra vào cuối tháng 3/2026 – thời điểm kết thúc năm tài chính 2025.
Olympia Dream Seto được trang bị hệ thống điều hướng tự động tiên tiến, tận dụng thế mạnh của Nhật Bản trong lĩnh vực Internet vạn vật (IoT), trí tuệ nhân tạo (AI) và phân tích hình ảnh.
Các cảm biến có khả năng phát hiện môi trường xung quanh, tự động điều chỉnh hướng đi, tránh chướng ngại vật và kiểm soát bánh lái cùng chân vịt. Trong điều kiện nhất định, phà có thể hoạt động hoàn toàn tự động, bao gồm cả việc cập cảng và rời cảng, đồng thời cải thiện khả năng tránh va chạm.
Về công suất, phà được thiết kế để chở hành khách thông thường, dù số lượng cụ thể chưa được công bố chi tiết. Điều này giúp nó phù hợp với nhu cầu vận tải hàng ngày, thay thế dần cho các tuyến phà truyền thống đang gặp khó khăn về nhân sự.
An toàn luôn là ưu tiên hàng đầu. Hệ thống cho phép chuyển sang chế độ điều khiển thủ công ngay lập tức nếu phát hiện nguy hiểm, giúp giảm thiểu tai nạn do lỗi con người.
Theo Quỹ Nippon, chương trình này không chỉ dẫn đầu thế giới về thử nghiệm điều hướng tự động ven biển mà còn giải quyết trực tiếp tình trạng thiếu hụt thủy thủ đoàn, nơi hơn một nửa số nhân viên trên 50 tuổi và nhiều tuyến đảo xa có nguy cơ cắt giảm dịch vụ.
Ý nghĩa của Olympia Dream Seto vượt xa một phương tiện hàng hải đơn lẻ. Nó góp phần hỗ trợ các đảo xa xôi, nơi cư dân địa phương phụ thuộc vào các tuyến phà để sinh kế, đồng thời thúc đẩy đổi mới trong lĩnh vực hậu cần, kinh tế và xã hội Nhật Bản.
"Nhật Bản đang dẫn đầu về phương tiện chở khách tự hành, và chúng tôi hy vọng dự án này sẽ giúp định hình các quy tắc quốc tế cho hoạt động hàng hải tự động", ông Mitsuyuki Unno, Giám đốc điều hành Quỹ Nippon, cho biết.
Ông Unno cũng lưu ý rằng, việc thiếu hụt thủy thủ đoàn địa phương có thể dẫn đến giảm dịch vụ, gây bất tiện cho cư dân, và tự hành hóa là giải pháp bền vững cho các vấn đề như vậy.
Minh Đức (Theo Independent, Marine Insight)
