Dùng AI đọc chữ trên giấy cói 2.000 tuổi, rùng mình kết quả

15/2/2024 Gốc

Các nhà nghiên cứu dùng trí tuệ nhân tạo (AI) để nhận diện các chữ trên cuộn giấy cói cháy đen trong vụ phun trào núi lửa Vesuvius vào năm 79. Nhờ đó, họ nhận định tác giả của cuộn giấy cổ có khả năng là nhà triết học Philodemus.

Youssef Nader - nghiên cứu sinh tiến sĩ ở Đức, Luke Farritor - thực tập sinh SpaceX tại Mỹ và Julian Schilliger - sinh viên ngành robot người Thụy Sĩ đã giành được giải thưởng trị giá 700.000 USD nhờ sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để đọc chữ cuộn giấy cói cháy đen trong vụ phun trào núi lửa Vesuvius vào khoảng 2.000 năm trước.

Theo ban tổ chức Thử thách Vesuvius, giấy cói Herculaneum là tập hợp gồm khoảng 800 cuộn giấy Hy Lạp bị carbon hóa trong vụ phun trào núi lửa Vesuvius chôn vùi thị trấn Pompeii của đế chế La Mã vào năm 79.

Do tác động của vụ phun trào núi lửa nên các cuộn giấy cói bị hư hỏng nặng, thậm chí vỡ vụn khi giới chuyên gia cố gắng mở chúng ra để tìm hiểu nội dung bên trong. Hiện chúng được lưu giữ tại viện Institut de France ở Paris và Thư viện Quốc gia Naples.

Ban tổ chức Thử thách Vesuvius đã tiến hành chụp CT độ phân giải cao 4 cuộn giấy và đưa ra nhiều giải thưởng trị giá khoảng 1 triệu USD nhằm thúc đẩy các chuyên gia giải mã chúng thành công.

Theo đó, 3 nhà nghiên cứu là Nader, Farritor và Schilliger đã sử dụng AI để giúp nhận diện mực trên giấy cói, xác định những chữ Hy Lạp bị mờ và gần như không thể đọc được.

"Một số văn bản có thể viết lại hoàn toàn lịch sử của những thời kỳ quan trọng trong thế giới cổ đại", Robert Fowler, chủ tịch Hiệp hội Herculaneum cho hay. Thử thách Vesuvius đòi hỏi các nhà nghiên cứu giải mã 4 đoạn văn gồm ít nhất 140 ký tự, với ít nhất 85% ký tự có thể phục hồi được.

Vào năm 2023, chuyên gia Farritor đã giải mã từ đầu tiên trong một cuộn giấy cói là "màu tím" trong tiếng Hy Lạp. Đến thời điểm hiện tại, 3 nhà nghiên cứu là Nader, Farritor và Schilliger đã giải mã khoảng 5% cuộn giấy.

Đồng thời, nhóm chuyên gia nhận định tác giả cuộn giấy có lẽ là nhà triết học Philodemus - người chuyên viết về âm nhạc, ẩm thực và cách tận hưởng những thú vui cuộc sống. Nat Friedman - thành viên ban tổ chức Thử thách Vesuvius cho biết, trong giai đoạn tiếp theo của cuộc thi sẽ thúc đẩy nghiên cứu giải mã 85% cuộn giấy.