Đừng biến tiệc tất niên thành thảm họa cho sức khỏe

Chế độ ăn thông minh ngay trên bàn tiệc.

“Tiệc tất niên” hay “tiệc rượu”?

Nhắc đến Tết chắc chắn không thể không nhắc đến tiệc tất niên. Như một thông lệ, nhiều công ty, gia đình, hội nhóm tổ chức những bữa ăn tất niên để tạm biệt năm cũ, chào đón năm mới. Đây cũng là dịp để mọi người gặp gỡ, tri ân và kết nối với nhau trong không khí tưng bừng của bữa tiệc cuối năm. Chính vì vậy nên những bữa tiệc tất niên thường rất khó từ chối một phần vì “nể”, một phần vì “cả năm mới có một lần”.

Có những người dù ít cũng sẽ có ít nhất 1-2 bữa tất niên với bạn bè hay người thân. Người nhiều thì còn phải chạy đua với các bữa tiệc tất niên, tuần 7 ngày thì ít nhất 5 ngày đi ăn tiệc. Quả thật, tiệc tất niên vốn không có gì xấu nhưng cái gì nhiều quá thì cũng không tốt. Nhất là khi tiệc tất niên thường đi kèm với những thói quen ăn uống gây hại cho sức khỏe. Đối với những người bình thường, những buổi tất niên cuối năm sẽ không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe. Nhưng với những người sức khỏe đang gặp vấn đề, tiệc tất niên sẽ gây ra một vài hệ lụy cho cơ thể.

Nhậu nhẹt trên bàn tiệc tất niên vốn không xa lạ với nhiều người. Cứ 10 bữa tiệc tất niên thì phải có đến 9 bữa không thể thiếu đồ uống có cồn. Trên bàn tiệc, mời nhau uống rượu là một phương thức thể hiện sự giao lưu. Nhưng uống vượt quá mức cho phép dù chỉ rất ít cũng sẽ gây ra nhiều tác hại cho sức khỏe thể chất và tinh thần của người uống.

“Từ trước Tết Dương đến nay tôi đã nhận vô số lời mời đi tiệc tất niên từ gia đình, anh chị em, bạn bè cho đến công ty, đối tác. Mà bữa tiệc nào cũng quan trọng, không đi không được. Đi nhiều thì uống cũng nhiều, ăn tiệc đâu chả thấy mà chỉ thấy uống tiệc. Không uống thì tình anh em mất vui nhưng uống rồi thì chỉ thấy mệt người. Tôi hãi hùng đến độ giờ nhắc đến tiệc tất niên là tôi sợ”, anh H.Giáp (Hà Nội) chia sẻ.

Theo số liệu thống kê, số lượng rượu, bia tiêu thụ vào dịp cuối năm, Tết Nguyên đán luôn tăng cao, cùng với đó là nguy cơ gia tăng những vụ tai nạn giao thông. Đây là những hệ lụy dễ thấy nhất khi lạm dụng loại đồ uống có cồn bởi rượu, bia đều có nhiều chất kích thích có thể gây rối loạn tâm thần, hoang tưởng.

Ttrong số 548.000 ca tử vong/năm ở nước ta thì nguyên nhân liên quan đến rượu bia lên tới 40.000 ca (trên 7%).

Theo Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế, trong số 548.000 ca tử vong/năm ở nước ta thì nguyên nhân liên quan đến rượu bia lên tới 40.000 ca (trên 7%). Theo đó, rượu, bia là nguyên nhân trực tiếp của ít nhất 30 bệnh, chấn thương và là nguyên nhân gián tiếp của ít nhất 200 loại bệnh tật nằm trong danh mục phân loại bệnh tật quốc tế. Rượu, bia là yếu tố nguy cơ xếp thứ 2 trong 10 nguy cơ gây tàn tật và tử vong hàng đầu tại Việt Nam.

Sử dụng rượu, bia lâu ngày làm suy yếu hệ miễn dịch, giảm sức đề kháng của cơ thể. Uống quá nhiều rượu sẽ sinh ra các bệnh liên quan đến gan, thoái hóa hệ thần kinh, nhiễm độc, bệnh dạ dày và bệnh tim. Đó là những bệnh có tỉ lệ tử vong cao. Điển hình như tác hại với gan, các chuyên gia của Bệnh viện K (Hà Nội) cho biết, hầu hết những người mắc ung thư gan đều liên quan đến lạm dụng rượu, bia.

Rượu, bia cũng chứa nhiều calo, làm giảm ức chế, khiến ăn nhiều hơn, dẫn đến tăng cân, béo phì. Chưa kể đến việc khi uống phải một lượng rượu lớn trong khoảng thời gian ngắn sẽ dẫn đến hậu quả nghiêm trọng là ngộ độc rượu. Ngộ độc rượu xảy ra khi một người uống quá nhiều rượu ethanol trong thời gian ngắn hoặc uống rượu kém chất lượng có chứa độc chất methanol (cồn công nghiệp). Ngộ độc rượu cũng là một trong những nguyên nhân chính gây rối loạn tâm thần, tai nạn giao thông, tử vong,…

Với những thông tin trên, chắc hẳn nhiều người sẽ thấy “rùng mình” trước những hệ lụy không ngờ của rượu, bia. Những ngày giáp Tết đã đến gần, để những bữa tiệc tất niên vẫn có niềm vui bên chén rượu nhưng lại không gây ảnh hưởng sức khỏe, cần phải lưu ý những điều sau đây:

Mỗi người cần uống “có điểm dừng”, không nên lạm dụng rượu, bia và ép buộc nhau uống trong những bữa tiệc. Khi tham gia uống rượu cần để ý những dấu hiệu của cơ thể, nếu cảm thấy đã đủ cần ngừng uống ngay và từ chối khéo léo khi được mời. Các bác sĩ dinh dưỡng khuyến nghị rằng nếu uống rượu, bia, chỉ nên uống ở mức vừa phải: nam giới không quá 3 đơn vị rượu/ngày, nữ giới không quá 2 đơn vị rượu/ngày. Để tránh vượt quá giới hạn an toàn của sức khỏe, cần phải biết uống một cách điều độ.

Khi mua và sử dụng những sản phẩm rượu, bia cần mua sản phẩm có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, mua ở những nơi có uy tín trên thị trường và bảo đảm chất lượng, an toàn vệ sinh thực phẩm. Tránh trường hợp mua phải những sản phẩm pha trộn, tự chế dễ gây nguy cơ ngộ độc. Ngoài ra nhằm tránh ngộ độc rượu, giảm thiểu những biến chứng nguy hiểm, mỗi người hãy trang bị cho mình những kiến thức về sơ cứu và điều trị ngộ độc rượu.

Chế độ ăn thông minh

Cũng giống như uống rượu, bia, thói quen ăn cũng sẽ gây ảnh hưởng không nhỏ tới sức khỏe. Những bữa tất niên, ăn nhậu không điều độ, không đúng giờ và đây cũng là dịp dễ nạp vào cơ thể những chất có hại cho dạ dày như chua, cay,… gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến đường tiêu hóa.

Hãy uống “có điểm dừng”.

Nghiêm trọng nhất phải kể đến ngộ độc thực phẩm. Trước đây đã từng có trường hợp một nhà 10 người tại TP HCM đã phải nhập viện cấp cứu vào khi ăn tiệc tất niên. Sau khi dự tiệc tất niên tại một nhà hàng vào buổi tối, đến sáng hôm sau khoảng 10 người, trong đó có cả trẻ em phải nhập viện khẩn cấp vì tình trạng sốt, khó thở và đau đầu. Các bệnh nhân đều được bác sĩ chẩn đoán là ngộ độc thức ăn. Sau vài ngày ở lại bệnh viện theo dõi sức khỏe, may mắn các bệnh nhân đều dần ổn định và tỉnh táo.

Thông thường triệu chứng do ngộ độc thực phẩm thường kéo dài từ vài giờ đến vài ngày và không ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe. Nhưng trong một vài trường hợp bệnh nhân sẽ có dấu hiệu ngộ độc nặng và gây nguy hiểm đến sức khỏe, nhất là ở trẻ nhỏ. Vì vậy, để tránh tình trạng trên cần tuân thủ nguyên tắc ăn chín uống sôi, rửa tay bằng xà phòng diệt khuẩn trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.

Nếu tự tổ chức tiệc tất niên ở nhà hãy chọn mua những thực phẩm tươi sống, không bị ôi thiu, không hết hạn sử dụng, có xuất xứ rõ ràng. Bảo quản những thức ăn chưa chế biến và đã chế biến trong tủ lạnh ở nhiệt độ phù hợp. Còn nếu đi ăn ngoài, nên chọn ăn ở những nơi đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, tránh những quán ăn bụi bẩn, ẩm thấp…

Bên cạnh đó, việc ăn quá nhiều chất trong bữa tiệc cũng gây ảnh hưởng ít nhiều đến sức khỏe. Đối với các bữa tất niên, thực đơn hầu hết là các món giàu đạm, giàu béo nên năng lượng từ bữa tiệc có thể cao gấp nhiều lần so với nhu cầu, ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe.

Theo nghiên cứu của Trung tâm dinh dưỡng TP HCM, năng lượng trung bình của bàn tiệc cao hơn so với nhu cầu khuyến nghị cho người Việt Nam, năng lượng cung cấp từ đạm, béo, đường là 24:39:36, không cân đối, quá dư thừa đạm, thừa béo. Lượng natri trung bình của thực đơn là 400mg/người/bữa, chiếm tới 80% nhu cầu hàng ngày.

Việc ăn uống dư thừa chất béo làm tăng triglycerid máu, tăng cholesterol toàn phần và cholesterol tỷ trọng thấp LDL – cholesterol. Đây là những tác nhân làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch như xơ vữa động mạch, cao huyết áp, bệnh mạch vành. Có thể thấy, việc ăn quá nhiều chất như đạm, béo, bột đường có thể gây những bất lợi cho sức khỏe.

Do vậy, chúng ta cần có chế độ ăn thông minh không chỉ khi ăn uống hàng ngày mà ở ngay trên bàn tiệc. Hãy hạn chế ăn quá nhiều thịt, cá,… mà hãy tích cực ăn nhiều các loại rau, củ, quả. Hạn chế đồ dầu mỡ chiên rán mà lựa chọn những thực phẩm được chế biến bằng phương pháp luộc hoặc hấp sẽ mang đến cho cơ thể nhiều dinh dưỡng nhất.

Linh Chi