Đừng để 'con sâu làm rầu nồi canh' trong mua sắm trực tuyến

Trong khoảng một tuần trở lại đây, một số cá nhân được được xem là người nổi tiếng trên mạng xã hội, là “chiến thần” livestream ở Việt Nam như Quang Linh Vlogs, Hằng Du Mục, Thùy Tiên, đã hứng chịu làn sóng chỉ trích và tẩy chay của người tiêu dùng vì quảng cáo sai sự thật trong bán hàng trực tuyến.

Từ làn sóng tẩy chay “chiến thần” livestream

Điều này khiến cho Hằng Du Mục (với 6 triệu tài khoản theo dõi trên nền tảng Facebook và TikTok cá nhân) đã phải xin lỗi vì quảng cáo lố sự thật về giá trị dinh dưỡng của sản phẩm từ yến sào khi livestream trên Tiktok. Hay Quang Linh Vlogs và Thùy Tiên sau khi bị chỉ trích quảng cáo lố về viên kẹo rau củ, đã xin lỗi trên facebook về việc đã truyền tải thông tin chưa chính xác rằng “1 viên tương đương 1 đĩa rau”, gây hiểu nhầm cho khách hàng.

Các nhãn hàng, người nổi tiếng trên mạng xã hội cần củng cố lòng tin của người mua sắm trực tuyến trong hoạt động livestream, không tái diễn tình trạng quảngcáo lố hay quảng cáo sai sự thật đối với hàng hóa.

Nếu gõ từ khóa “tẩy chay Quang Linh Vlogs”, “tẩy chay Hằng Du Mục”, “tẩy chay hoa hậu Thùy Tiên” trên công cụ tìm kiếm Google vào ngày 10/3 sẽ thấy một loạt thông tin bất lợi về những cá nhân này được báo chí đăng tải rộng rãi.

Không riêng những cá nhân nêu trên, việc đối mặt với làn sóng tẩy chay sẽ là điều khó tránh khỏi với những người nổi tiếng khác khi quảng cáo lố sự thật trong quá trình đăng tải, livestream bán hàng trực tuyến. Nhất là đang có sự trỗi dậy của văn hóa tẩy chay trên mạng xã hội có thể làm cho những “con sâu” như vậy sẽ phải điêu đứng.

Xét về sự trỗi dậy của văn hóa tẩy chay trên mạng xã hội ở Việt Nam, theo Ts. Umair Akram, chuyên gia ngành Digital Marketing (tiếp thị số), điều này có thể gây tổn hại đến danh tiếng hoặc hình ảnh thương hiệu, làm mất khách hàng và gây ra hậu quả tài chính cho doanh nghiệp (DN).

Chính vì vậy, Ts. Akram mong rằng thương hiệu và người nổi tiếng nên chủ động hành động để giảm thiểu rủi ro và hậu quả. Họ có thể giải quyết tranh cãi hoặc sai lầm một cách cởi mở và cho thấy cam kết chịu trách nhiệm và cải thiện vấn đề. Điều này sẽ giúp tạo dựng niềm tin và uy tín với người tiêu dùng, giảm khả năng bị tẩy chay.

Ngoài ra, vị chuyên gia này cho rằng các thương hiệu và người nổi tiếng nên xem phản hồi là cơ hội để học hỏi và phát triển, điều chỉnh chiến lược phù hợp để đáp ứng kỳ vọng ngày một lớn hơn của người tiêu dùng.

Còn theo Ts. Alrence Halibas, chuyên gia Digital Marketing, thông thường, mục tiêu của việc tẩy chay là kêu gọi sửa sai hoặc bôi nhọ công khai. Bản chất liên kết của mạng xã hội ở Việt Nam khiến những cá nhân có cùng suy nghĩ, có cảm giác cộng đồng và gắn kết, kéo theo hành động tập thể và lan rộng trên quy mô lớn, đồng thời cho phép người dùng bày tỏ ý kiến và sự bất bình theo thời gian thực.

Chính vì vậy, Ts. Halibas nhấn mạnh điều mà các DN hay người nổi tiếng trên mạng xã hội cần làm là luôn cập nhật xu hướng hành vi ứng xử đang hình thành, vấn đề văn hóa nhạy cảm và các chuẩn mực xã hội đang nổi có thể ảnh hưởng đến quan điểm và hành động của mọi người. Tương tự, họ phải thực hiện trách nhiệm xã hội và tuân thủ các chuẩn mực đạo đức.

Thực tế cho thấy dưới sự giám sát chặt chẽ ngày càng tăng của người mua sắm trực tuyến, những cá nhân hay thương hiệu, DN nếu có những hành vi vi phạm trong hoạt động kinh doanh thương mại điện tử (TMĐT) ở Việt Nam sẽ khó tránh khỏi bị chỉ trích trực tuyến và tạo thành một làn sóng tẩy chay trên mạng xã hội.

Điều hết sức quan trọng là có sai thì phải sửa khi đối mặt làn sóng tẩy chay. Điều này buộc các thương hiệu và người nổi tiếng nên đứng ra chịu trách nhiệm một cách hiệu quả, thúc đẩy thay đổi và phát triển tích cực hơn.

Đến bài học đánh mất lòng tin

Bên cạnh thách thức về sự trỗi dậy của văn tẩy chay, đối với hoạt động livestream bán hàng như hiện nay, có thể thấy khi sự cạnh tranh ngày càng gay gắt, thì các cá nhân, thương hiệu, DN cần lưu ý rằng nếu livestream trở nên quá bão hòa sẽ dễ khiến người tiêu dùng cảm thấy mệt mỏi. Khi đó, kể cả các “chiến thần” livestream hay các nhãn hàng sẽ phải đưa ra những phương pháp đổi mới sáng tạo hơn để duy trì sự quan tâm và tương tác của người mua trên các kênh livestream.

Trong quá trình livestream bán hàng, Ts. Halibas có lời khuyên đối với những người có ảnh hưởng trên mạng xã hội (KOL) là nên đưa ra những câu chuyện chân thực, hấp dẫn để thu hút người theo dõi họ và có thể nói về sản phẩm hoặc danh mục sản phẩm với niềm đam mê thực sự và có kiến thức chuyên môn về chủ đề đó. Kết hợp sức ảnh hưởng trước đó với chiến thuật tâm lý người tiêu dùng sẽ gia tăng đáng kể cơ hội thực hiện các chiến dịch bán hàng trực tuyến thành công.

Bên cạnh đó, các nhãn hàng cũng nên đảm bảo rằng những người sáng tạo nội dung được lựa chọn là “bộ mặt đại diện” phù hợp, không để tiếp tục xảy ra tình trạng quảng cáo lố dẫn đến bị người tiêu dùng lật tẩy và chỉ trích.

Cũng nên nhắc thêm, việc quảng cáo hàng hóa sai sự thật là một trong những hành vi vi phạm về hoạt động kinh doanh TMĐT. Theo khoản 5 Điều 34 Nghị định 38/2021/NĐ-CP thì trường hợp hành vi quảng cáo sản phẩm sai sự thật trên mạng xã hội chưa đến mức chịu trách nhiệm hình sự thì cá nhân vi phạm có thể bị xử phạt hành chính với số tiền từ 60.000.000 đồng đến 80.000.000 đồng. Ngoài bị phạt tiền, cá nhân vi phạm còn bị buộc tháo gỡ, tháo dỡ, xóa quảng cáo và buộc cải chính thông tin.

Nhiều ý kiến cho rằng mức phạt này vẫn còn khá nhẹ khi mà đằng sau mỗi phiên livestream của một số “chiến thần” với chiêu trò quảng cáo lố sản phẩm có thể thu về hàng tỷ đồng. Cho nên điều mong đợi là nên có chế tài mạnh hơn nữa để không tái diễn “những con sâu” làm mất niềm tin người mua sắm trực tuyến.

Xét về xu hướng mua sắm của người tiêu dùng Việt Nam hiện nay, như kết quả khảo sát được Công ty nghiên cứu thị trường QandMe đưa ra vào ngày 10/3 cho thấy mua sắm trực tuyến được 35% người trả lời sử dụng. Bên cạnh đó, thương mại truyền thống được 96% người trả lời sử dụng, trong khi 69% mua sắm tại siêu thị (bao gồm cả cửa hàng mini) và cửa hàng tiện lợi.

Từ kết quả này để thấy khả năng chuyển đổi từ kênh mua sắm trực tuyến sang các kênh mua sắm khác vẫn có thể diễn ra trước những yếu tố “ngầm” trong hành vi chuyển kênh mua sắm. Do đó, để giữ chân người mua sắm trực tuyến, điều cần làm với những “chiến thần” hay các nhãn hàng là phải củng cố lòng tin với họ, không tiếp tục tái diễn tình trạng quảng cáo lố hay quảng cáo sai sự thật đối với hàng hóa.

Thế Vinh