Đụng độ Mỹ - Cuba: Cuộc chiến đầu tiên và duy nhất lịch sử (2)

Vì bất ngờ như vậy, nên lực lượng vũ trang Cuba và Grenada trên đảo đã không kịp phản ứng và chịu thiệt hại nặng từ những phút đầu. Tuy nhiên, cuộc đổ bộ của Thủy quân Mỹ sau đó đã chứng minh cho những lo sợ về khả năng chiến đấu sau 10 năm không ra trận.

Cuộc đổ bộ do không quen địa hình và thủy triều diễn ra khá trầy trật, cuối cùng khiến một số lượng lớn binh sĩ thương vong và nhiều trực thăng bị rơi nhưng chủ yếu do tai nạn. Dù vậy, cuộc đổ bộ ngày đầu tiên của Mỹ vẫn thu được thắng lợi quan trọng nhất.

Sư đoàn không vận 82 của Mỹ đã hoàn thành nhiệm vụ chiếm sân bay Point Salines với đường băng đang được xây dựng, khiến máy bay của Liên Xô và Cuba không thể đáp xuống trong suốt cuộc chiến. Số vũ khí lớn của quân đội Liên Xô gồm 12 xe thiết giáp chở quân, 12 khẩu súng phòng không, 291 súng tiểu liên, 6.330 súng trường và khoảng 5,6 triệu viên đạn cùng 2 nhân viên Liên Xô bị thương và bị Mỹ bắt giữ.

Ngày thứ 2 của cuộc xâm lược Grenada, quân đội Mỹ nhắm đến khu nhà của lính Cuba. Do biết Cuba thiếu pháo binh, quân đội Mỹ không tấn công vội mà nã pháo 105mm vào lực lượng Cuba. Sau nhiều giờ hứng chịu đạn pháo mà không thể chống trả, toàn bộ lực lượng Cuba đã đầu hàng, trong khi không gây ra được thương vong cho quân Mỹ. Sau khi lính Cuba đầu hàng, cuộc chiến cơ bản đã kết thúc.

Ngày thứ 3 là ngày quân đội Mỹ tiến hành truy quét các khu vực phản kháng còn lại của Grenada. Trong khi nó không tốn nhiều công sức, những tai nạn liên tiếp trong quân đội Mỹ khiến thêm nhiều binh sĩ thiệt mạng, buộc họ phải xem xét lại khả năng chiến đấu của quân đội sau sự kiện này. Đến ngày 29/10/1983, hành động quân sự cuối cùng kết thúc khi toàn bộ lính Grenada vứt vũ khí và đầu hàng.

Kết quả của cuộc xâm lược chóng vánh này là quân Mỹ chiếm được Grenada, phá hủy kế hoạch biến nơi này thành pháo đài quân sự. 19 lính Mỹ thiệt mạng, hơn 120 người bị thương, 9 máy bay bị phá hủy (chủ yếu do tai nạn) – một mức thương vong xếp vào loại ''khó chấp nhận''.

Phía bên kia, 45 lính Grenada, 24 lính Cuba thiệt mạng, 59 người Cuba và 2 người Liên Xô bị thương. Toàn bộ số người Cuba bị bắt hầu hết được Mỹ xác định là ''nhân viên dân sự hỗn hợp'' phục vụ cho quân đội Cuba, đã được trả về ngay sau đó và cũng có 24 dân thường Grenada cũng thiệt mạng.

Trong khi cuộc xâm lược là thất bại to lớn của Liên Xô và Cuba, mất lượng lớn vũ khí, nhân lực và ảnh hưởng, thì chiến thắng quân sự của Mỹ cũng khá trầy trật. Nhưng điều quan trọng sau đó là Mỹ cũng thất bại luôn trên mặt trận ngoại giao.

Ngay sau khi vụ xâm lược Grenada diễn ra, dư luận Mỹ đã bị chia rẽ sâu sắc. Một nửa ủng hộ việc làm ''cứng rắn'' của tổng thống Reagan sau một thời gian dài ''hụt hơi'' trước phe Moscow. Số còn lại cho rằng Reagan đã ''quá tay'' khi dùng quân sự để tấn công một quốc đảo nhỏ bé cách nước Mỹ 3.000 cây số.

Nhưng tai hại nhất, là nó đẩy Mỹ vào thế đối đầu với thành viên khối thịnh vượng Chung. Mối quan hệ với Anh vốn đã căng thẳng sau cuộc chiến Falkland năm 1982, nay càng có nguy cơ vụn vỡ khi Mỹ xâm lược một thành viên Khối thịnh vượng chung.

Anh Canada và Australia ngay lập tức lên án dữ dội Mỹ và kêu các nước trong khối tẩy chay Mỹ. Nhiều quốc đảo Carribean trong khối thịnh vượng chung cũng chỉ trích cuộc xâm lược của Mỹ.

Cuối cùng, nỗ lực cứu vãn của Reagan trước Liên Hợp quốc cũng thất bại. Ngày 2/11/1983, Liên hợp quốc bỏ phiếu, chỉ có 9 nước ủng hộ trong khi 108 thành viên đồng loạt lên án Mỹ xâm lược Grenada. Chịu áp lực ngoại giao quá lớn, Mỹ đã buộc phải rút khỏi Grenada chỉ vài tuần sau cuộc đổ bộ, trả lại chính quyền cho người dân Grenada.

Rốt cuộc, người dân Grenada là người chiến thắng duy nhất sau cuộc chiến. Sau khi quân Mỹ rút đi, họ tổ chức một cuộc bầu cử tái lập nền dân chủ vào năm 1984, với kết quả là Herbert Blaize lên làm Thủ tướng.

Sau khi chứng kiến những hậu quả của cuộc tranh giành ảnh hưởng giữa các nước, Herbert Blaize đã quyết đưa Grenada theo con đường trung lập tuyệt đối. Quân đội Grenada bị giải thể, chỉ giữ lại lực lượng cảnh sát.

Hiện nay, Grenada là quốc đảo tập trung vào phát triển du lịch và giáo dục. Grenada là quốc gia có ngân sách cho giáo dục thứ 3 trên thế giới (10,3%), tỷ lệ biết chữ rất cao đạt 98,6%. Và sân bay do Liên Xô xây ngày trước bây giờ được đổi tên thành sân bay Maurice Bishop để tưởng nhớ lãnh đạo Xã hội chủ nghĩa ôn hòa khi xưa. Nguồn ảnh: Warhistory.

Cuộc xâm lược Grenada khiến quân đội Mỹ nhận nhiều chỉ trích khi đối phương chỉ là một đảo quốc bé nhỏ. Nguồn: TheArchive.

Thái Hòa