Được cho là xe chiến lược của ngành ô tô Việt Nam, nhưng dòng xe này lại được các liên doanh đua nhau nhập khẩu

Sản lượng bán hàng ổn định ở mức cao giúp các mẫu xe MPV cỡ nhỏ trở thành một trong những phân khúc hấp dẫn nhất tại thị trường ô tô Việt Nam vài năm trở lại đây.

Trong đó, đáng chú ý nhất là kể từ khi ra mắt hồi năm 2018 đến nay, Mitsubishi Xpander liên tục dẫn đầu phân khúc về sản lượng bán hàng. Năm 2024 vừa qua, một mình Mitsubishi Xpander đã chiếm đến 41,7% thị phần của phân khúc, đạt tổng sản lượng bán hàng 19.498 chiếc. Năm 2023, mẫu xe này cũng giữ 41,5% thị phần với doanh số nhỉnh hơn đôi chút, đạt 19.740 chiếc bán ra thị trường.

Mẫu xe Mitsubishi Xpander đã có 6 năm liên tiếp dẫn đầu phân khúc MPV cỡ nhỏ về sản lượng bán hàng - Ảnh: ĐT

Mẫu xe đắt khách thứ 2 trong phân khúc MPV cỡ nhỏ 5+2 chỗ ngồi là Toyota Veloz Cross. Năm 2023, Veloz Cross đạt sản lượng bán hàng 9.318 chiếc và giảm 10,5% xuống còn 8.341 chiếc vào năm 2024.

Bảng thống kê số liệu bán hàng của Hyundai Thành Công và Hiệp hội các Nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) cho thấy khá rõ, ngay cả một số mẫu xe bị cho là kém hấp dẫn cũng kết thúc năm 2024 với sản lượng bán hàng rất đáng khích lệ.

Toyota Avanza Premio, mẫu xe sở hữu thiết kế cục mịch và khả năng vận hành yếu nhất phân khúc, cũng thu về mức sản lượng bán hàng 2.142 chiếc. Đáng chú ý, Avanza Premio phải chịu sự cạnh tranh ngay với “anh em song sinh” là Veloz Cross.

Mẫu xe Suzuki Ertiga dù đã ngừng bán từ tháng 7/2024 song cũng kịp thu về kết quả 1.200 chiếc bàn giao đến tay khách hàng. Hyundai Stargazer phải nhận những đánh giá trái chiều về thiết kế song sau khi kéo giá bán xuống thấp nhất phân khúc, mẫu xe Hàn Quốc đã leo lên vị trí đắt khách thứ 4 phân khúc, đạt 4.159 chiếc trong năm vừa qua.

Phân khúc MPV cỡ nhỏ nắm hàng loạt lợi thế khi cạnh tranh tại thị trường ô tô Việt Nam. Đây đều là những mẫu xe trang bị động cơ dung tích 1.5L tiết kiệm nhiên liệu, chở được 7 người và giá bán vừa túi tiền của phần đông người tiêu dùng.

Nhờ vậy, ngoài nhóm khách hàng gia đình mua xe lần đầu và có khả năng tài chính hạn chế, MPV đô thị còn là dòng xe đặc biệt hấp dẫn đối với nhóm khách hàng vận tải hành khách như taxi và xe công nghệ.

Đáng chú ý là tất cả những đặc điểm giúp MPV cỡ nhỏ đắt khách cũng đều là những tiêu chí về xe chiến lược. Theo “Chiến lược phát triển ngành công nghiệp ô tô Việt Nam đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2035” được ban hành theo Quyết định số 1168/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ năm 2014, xe chiến lược được xác định là dòng xe ưu tiên với các tiêu chí trang bị động cơ có dung tích xi-lanh không quá 1.5L, tiêu thụ ít nhiên liệu và trang bị 6-9 chỗ ngồi.

Tuy nhiên, có thể thấy tuyệt đại đa số các mẫu xe MPV đô thị hiện nay đều là xe nhập khẩu nguyên chiếc. Ngoại trừ trường hợp Avanza Premio được lắp ráp tại nhà máy Toyota Vĩnh Phúc, toàn bộ các mẫu xe còn lại đều đang nhập khẩu từ Indonesia và Thái Lan.

Có thể thấy, hầu hết các liên doanh ô tô tại Việt Nam hiện nay đều đang sở hữu doanh mục sản phẩm với chủ yếu là xe nhập khẩu nguyên chiếc. Hyundai Thành Công và Thaco Auto là 2 hãng xe hiếm hoi tập trung sản xuất, lắp ráp trong nước. Điểm khác biệt của Thaco Auto và Hyundai Thành Công là cả 2 hãng xe này đều là doanh nghiệp trong nước. Riêng Hyundai Thành Công bắt đầu chuyển sang mô hình liên doanh kể từ năm 2022.

Lý do căn bản nhất khiến các hãng xe không thực hiện hoạt động sản xuất trong nước các mẫu xe MPV đắt khách dù hưởng nhiều ưu đãi chính là thuế nhập khẩu.

Từ ngày 1/1/2028, thuế suất thuế nhập khẩu ô tô nguyên chiếc từ Indonesia và Thái Lan đã chính thức giảm về 0%. Mức thuế suất này được áp dụng theo lộ trình cắt giảm thuế quan của Hiệp định Thương mại hàng hóa ASEAN (ATIGA). Nhờ không phải chịu thuế nhập khẩu, giá thành của các mẫu xe này giảm sâu, qua đó tăng sức cạnh tranh trên thị trường.

An Nhi