Dưới thềm cũ rêu phong

3 phần của cuốn sách được đặt tên lần lượt: Với đất, Người, Với mùa. Mỗi bài viết ở từng phần như có sợi dây gắn kết chặt chẽ với chủ đề mà tác giả dụng tâm lựa chọn. “Với đất”, Đào An Duyên nhiều lần nhắc đến xuất thân gắn bó với đồng ruộng, làng quê. Cảm thức ấy trở thành hành trang theo chị đến sinh sống ở vùng đất mới để rồi chỉ cần được thả mình với cánh đồng lúa mênh mông, được đặt đôi chân trần lên thảm cỏ xanh mướt, là như tìm thấy chính mình, thấy lại những ngày ngồi cùng mẹ bên bếp lửa ấm nồng, ấm nước lục bục sôi, hơi nước tan vào làn khói mỏng manh nơi quê nhà. Cùng với nỗi nhớ bồi hồi quê xưa chốn cũ, tác giả cũng dành nhiều trang viết đẫm tình cảm cho quê hương thứ hai của mình. Những cánh đồng xen lẫn giữa phố núi Pleiku, con đường rợp bóng cây xanh, một vạt hoa dại ven đường, cung đường dốc uốn quanh co… được chị đưa vào từng bài viết như một điểm nhấn vừa nhẹ nhàng, giản dị song không kém phần đặc trưng, hấp dẫn.

Trong phần “Với mùa”, bạn đọc có thể cảm nhận được một Đào An Duyên hết sức tinh tế, ý nhị trong từng câu chữ, từng cảm nhận về mỗi mùa trong năm. Có cảm giác tác giả rất nhạy cảm với mùa, sự nhạy cảm ấy khiến chị luôn dõi theo từng nhịp đổi thay của thiên nhiên, của đất trời, đặc biệt là mỗi độ xuân sang, thu đến. Tác giả cảm nhận: “Thời khắc chuyển thu ở đây rất lạ, không có gió heo may, cũng không có những thảm cỏ may tím lên trong những buổi chiều thu mơn man xứ Bắc. Đó là lúc mưa không còn dầm dề ngày ngày tháng tháng. Mưa chỉ vừa đủ nhẹ để mang về những sớm mai mù sương, sương trắng như tấm voal lụa mỏng khẽ khàng la đà trên cảnh vật. Mặt nước chuyển màu, tựa màu ngọc lục bảo cứ biếc lên trong nắng non nhè nhẹ. Thứ nắng non, không còn bỏng rát như nắng hạ, chỉ vừa đủ hong khô những hạt sương đọng lại từ ban mai. Cây lá cũng dần đổi sắc” (Bâng khuâng mùa thu). Một thay đổi nhỏ của tiết trời báo hiệu vào xuân cũng khiến tác giả động lòng: “Vừa hôm qua còn phải khoác thêm chiếc áo ấm để ra chợ sớm, vậy mà hôm nay khí trời đã khác hẳn. Những tia nắng mùa xuân mảnh như tơ, nhẹ như hơi thở, ấm áp như một cái nắm tay siết nhẹ dành cho nhau. Không gian phảng phất, dìu dịu hương hoa” (Xuân vừa dâng lưng trời)…

Tập tản văn “Dưới thềm cũ rêu phong” của tác giả Đào An Duyên (ảnh nhân vật cung cấp).

Tác giả cũng dành riêng phần II để kể lại những mẩu chuyện rất đời thường trong cuộc sống. Như một cách tự tình, Đào An Duyên thủ thỉ kể lại những kỷ niệm thuở ấu thơ, nơi mà chị vẫn thường neo mình mỗi khi cảm thấy chơi vơi giữa bộn bề hiện tại. Đó còn là hình ảnh của những người thầy đặc biệt mà chị gọi là cha, là chú Hiền. Đôi khi đó là những cảm nhận, chiêm nghiệm của chính tác giả về cuộc sống thanh bình nơi Phố núi, khoảng bình yên trong những ngày giãn cách xã hội hay những câu chuyện nhỏ, ý nghĩa về tình yêu, tình bạn, tình thân…

Điều ấn tượng nhất trong tập tản văn của Đào An Duyên chính là những dòng viết về thiên nhiên. Bất cứ bài viết nào, chị cũng dành nhiều tâm sức để thể hiện sức hút của thiên nhiên tươi đẹp. Vẫn là ngọn núi, cánh rừng, là vườn hoa cà phê trắng muốt, một vòm cây xanh, song dưới đôi mắt ngắm nhìn và ngòi bút của chị, chúng trở nên lung linh và giàu sức lay động. “Những ngày nhiều sương mù, nếu rỗi việc, tôi hay lang thang ra ngoại ô từ lúc còn rất sớm. Ngắm nhìn những thửa ruộng nằm im lìm dưới chân núi, màn sương trắng mỏng rất nhẹ như đang chậm rãi lăn từ núi xuống ruộng. Cỏ lá ướt đẫm, những giọt sương mai trong suốt như pha lê đậu rất khẽ ở đầu lá lúa uốn cong. Vài tấm mạng nhện cũng nhẹ mỏng chăng ngang trên những khóm lúa, sương bám trên những sợi tơ làm tấm mạng nhện trĩu xuống như chiếc vó bè” (Miền sương trắng).

Nói về tác phẩm mới của mình, tác giả Đào An Duyên nhẹ nhàng chia sẻ: “Những câu chuyện trong “Dưới thềm cũ rêu phong” được tôi viết trong các năm 2019-2021. Tất cả đều là những mẩu chuyện rất đời thường nhưng chất chứa nhiều kỷ niệm, xúc cảm và cảm nhận về cuộc sống mà tôi chắt chiu, chọn lọc. Cuốn tản văn lần này do Nhà xuất bản Quân đội nhân dân in và phát hành ở tất cả các thư viện quân đội cả nước. Chỉ nghĩ đến việc các chiến sĩ ở nơi đảo xa xôi cũng sẽ cầm và đọc tác phẩm của mình, tôi đã thấy lâng lâng niềm hạnh phúc”.

PHƯƠNG VI