Em gái Kim Jong Un ủng hộ chính thức chấm dứt chiến tranh Triều Tiên

Tổng thống Moon Jae-in cùng bà Kim Yo Jong dự tiệc trưa tại Nhà Xanh năm 2018. Ảnh: Reuters

Phát biểu hôm 24-9, bà cũng hoan nghênh lời kêu gọi gần đây của Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae In tuyên bố chấm dứt chiến tranh Triều Tiên là một “ý tưởng thú vị và đáng ngưỡng mộ”, nuôi hy vọng rằng ngoại giao có thể được nối lại trong những tháng cuối cùng của nhiệm kỳ của ông Moon, kết thúc vào tháng 5 năm sau.

Tổng thống Hàn Quốc hôm 23-9 nhắc lại lời kêu gọi mà ông đưa ra tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc hồi đầu tuần nhằm chính thức chấm dứt xung đột 1950-1953. Giao tranh kết thúc bằng một hiệp định đình chiến, không phải hiệp ước hòa bình, khiến hai miền Triều Tiên về mặt kỹ thuật luôn trong tình trạng chiến tranh.

Kim Yo Jong nói: “Chúng tôi sẵn sàng giữ liên lạc chặt chẽ với miền Nam một lần nữa và có các cuộc thảo luận mang tính xây dựng về việc khôi phục và phát triển quan hệ song phương nếu nước này cẩn thận về ngôn ngữ trong tương lai và không thù địch với chúng tôi”, tới Hãng thông tấn Trung ương Triều Tiên (KCNA) do Bình Nhưỡng điều hành.

Bà nói: “[Trước đây, Hàn Quốc] thường khiêu khích chúng tôi và đưa ra những lời khẳng định xa vời để tìm ra lỗi với bất cứ điều gì do chúng tôi thực hiện ngoài tiêu chuẩn xử lý kép. Tuyên bố chấm dứt chiến tranh là một ý tưởng thú vị và đáng ngưỡng mộ vì bản thân nó có ý nghĩa chấm dứt tình trạng ngừng bắn không ổn định.”

Một tuyên bố như vậy đã được thảo luận nhiều lần trước đây như một bước khởi đầu để thiết lập một cơ chế gìn giữ hòa bình trên bán đảo Triều Tiên, Kim Yo Jong nói.

Bà kêu gọi miền Nam Hàn Quốc và Mỹ bỏ “thái độ đối phó, định kiến phi lý, thói quen xấu và lập trường thù địch” khi biện minh cho các hành động quân sự của họ đồng thời làm xấu việc Triều Tiên thực hiện “quyền tự vệ”.

Bà nói: “Chỉ khi điều kiện tiên quyết như vậy được đáp ứng thì mới có thể ngồi đối mặt và tuyên bố chấm dứt chiến tranh và thảo luận về vấn đề quan hệ Bắc-Nam và tương lai của bán đảo Triều Tiên”.

Cuộc chạy đua vũ trang giữa các nước láng giềng đã diễn ra sôi nổi vào tuần trước khi Triều Tiên phóng thử tên lửa đạn đạo ngoài khơi bờ biển phía đông, trong khi Hàn Quốc tuyên bố một loạt các bước đột phá trong việc phát triển vũ khí mới, bao gồm cả tên lửa phóng từ tàu ngầm.

Phát biểu vài giờ trước bình luận của bà Kim Yo Jong vào 24-9, Thứ trưởng Ngoại giao Triều Tiên Ri Thae Song cho biết lời kêu gọi của ông Moon về việc tuyên bố chính thức chấm dứt chiến tranh là quá sớm, và cho rằng không có gì đảm bảo điều đó sẽ dẫn đến việc Washington rút lại “chính sách thù địch” đối với Bình Nhưỡng, theo KCNA.

Ông Moon sau đó làm rõ tuyên bố này sẽ đóng vai trò mở đầu cho các cuộc đàm phán về việc thay thế hiệp định đình chiến bằng hiệp ước hòa bình cho bán đảo Triều Tiên, sẽ được tiến hành cùng với các cuộc thảo luận ngoại giao về việc phi hạt nhân hóa Triều Tiên.

Ông nói thêm rằng điều này sẽ không làm thay đổi tình trạng pháp lý của 28.500 lính Mỹ đóng tại miền Nam hoặc làm suy yếu quan hệ đồng minh của Seoul với Mỹ và bày tỏ hy vọng rằng Thế vận hội mùa đông năm tới tại Bắc Kinh sẽ là một cơ hội khác để vươn ra miền Bắc.

Không có cuộc đối thoại quan trọng nào với Triều Tiên kể từ sau sự sụp đổ của hội nghị thượng đỉnh lần thứ hai giữa Chủ tịch Kim Jong Un và Tổng thống Mỹ lúc đó là Donald Trump tại Hà Nội, Việt Nam, vào năm 2019.

Hy vọng rằng cuộc bầu cử của Tổng thống Mỹ Joe Biden sẽ báo trước một bước đột phá trong các cuộc đàm phán phi hạt nhân hóa bị đình trệ đã tan thành mây khói khi Washington và Bình Nhưỡng tiếp tục theo đuổi việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt do Mỹ dẫn đầu.

Koh Yu Hwan, Chủ tịch Viện Thống nhất Quốc gia Hàn Quốc, cho biết Triều Tiên muốn Mỹ nối lại các cuộc đàm phán về bình thường hóa quan hệ trước khi thảo luận về phi hạt nhân hóa - mặc dù Washington khẳng định Bình Nhưỡng nên từ bỏ chương trình hạt nhân trước.

Ông nói: “Washington phải đảo lộn trật tự các bước chính sách để đáp ứng nhu cầu của Triều Tiên.”

Người đứng đầu Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế hôm 20-9 cho biết sự phát triển hạt nhân của quốc gia ẩn dật đang diễn ra “với tất cả nhiệt huyết” sau khi Triều Tiên khởi động lại lò phản ứng sản xuất plutonium tại khu phức hợp Yongbyon ở phía bắc đất nước, vi phạm các nghị quyết Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc.

Giáo sư Yang Moo Jin thuộc Đại học Nghiên cứu Bắc Triều Tiên cho biết hàm ý của các tuyên bố từ Bình Nhưỡng hôm 24-9 là muốn Seoul thuyết phục Washington giảm nhẹ lập trường.

Ông nói: “Triều Tiên đang tìm kiếm động lực cho hoạt động ngoại giao trước khi ông Moon mãn nhiệm.”

Nhã Trúc