EU áp thuế chống bán phá giá thép Việt Nam 12,1%, trừ Hòa Phát

Ủy ban châu Âu (EC) mới đây đã công bố áp thuế chống bán phá giá tạm thời đối với thép cuộn cán nóng nhập khẩu từ Việt Nam, với mức thuế cao nhất lên tới 12,1%. Đây là bước đi tiếp theo trong chuỗi biện pháp phòng vệ thương mại mà EU đang triển khai nhằm bảo vệ ngành sản xuất thép nội khối trước sự cạnh tranh từ hàng hóa nhập khẩu giá rẻ.

Thép Việt Nam bị EU áp thuế chống bán phá giá 12,1%, trừ Hòa Phát Dung Quất.

Chi tiết mức thuế và doanh nghiệp bị ảnh hưởng

Theo thông báo chính thức ngày 7/4, EC áp thuế chống bán phá giá đối với một số doanh nghiệp sản xuất thép Việt Nam sau khi kết thúc điều tra sơ bộ. Trong đó, mức thuế cao nhất 12,1% được áp dụng cho Công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh – nhà sản xuất thép cán nóng lớn nhất tại Việt Nam hiện nay. Hai doanh nghiệp khác cũng bị áp thuế lần lượt là 10,3% và 4,8%.

Đáng chú ý, Công ty CP Thép Hòa Phát Dung Quất – một trong những nhà sản xuất thép lớn tại miền Trung – không bị áp thuế chống bán phá giá. Theo lý giải của EC, doanh nghiệp này hợp tác đầy đủ trong quá trình điều tra và cung cấp các bằng chứng thuyết phục rằng sản phẩm không bán dưới giá thị trường.

Việc phân biệt mức thuế giữa các doanh nghiệp cho thấy EU áp dụng phương pháp tiếp cận dựa trên hồ sơ cụ thể và mức độ hợp tác trong quá trình điều tra, thay vì áp dụng chung một mức thuế tuyệt đối.

Nguyên nhân dẫn đến áp thuế

Cuộc điều tra chống bán phá giá đối với sản phẩm thép cán nóng từ Việt Nam được khởi xướng từ giữa năm 2023, sau khi một số hiệp hội thép châu Âu đệ đơn yêu cầu điều tra vì cho rằng thép Việt Nam được xuất khẩu sang EU với giá thấp bất thường, gây thiệt hại đáng kể cho ngành sản xuất trong khối.

Kết quả điều tra sơ bộ của EC cho thấy, trong giai đoạn từ tháng 7/2022 đến tháng 6/2023, sản lượng thép nhập khẩu từ Việt Nam tăng mạnh, giá bán thấp hơn đáng kể so với thép sản xuất trong EU, làm ảnh hưởng đến lợi nhuận và thị phần của các nhà sản xuất nội địa.

Ủy ban này kết luận rằng có đủ cơ sở để áp dụng thuế chống bán phá giá nhằm "ngăn chặn thiệt hại tiếp diễn và tạo điều kiện phục hồi cho ngành thép nội địa châu Âu".

Tác động đối với ngành thép Việt Nam

Việc bị áp thuế chống bán phá giá ở mức cao có thể làm giảm đáng kể khả năng cạnh tranh của một số doanh nghiệp Việt Nam tại thị trường EU – vốn là một trong những thị trường xuất khẩu thép tiềm năng và có giá bán tốt.

Theo dữ liệu từ Tổng cục Hải quan, năm 2024, kim ngạch xuất khẩu thép cán nóng sang EU đạt khoảng 370 triệu USD, chiếm gần 10% tổng kim ngạch xuất khẩu thép của cả nước. Nếu mức thuế 12,1% được duy trì sau giai đoạn tạm thời, con số này có thể suy giảm đáng kể trong năm 2025.

Việc Hòa Phát được miễn thuế cho thấy vẫn còn dư địa để doanh nghiệp Việt Nam chứng minh tính minh bạch và tuân thủ quy định quốc tế. Vấn đề nằm ở việc quản trị giá, truy xuất nguồn gốc và tính hợp tác trong quá trình điều tra.

Một số doanh nghiệp khác có thể lựa chọn chuyển hướng sang thị trường Trung Đông, châu Phi hoặc Đông Nam Á để bù đắp sản lượng.

Bộ Công Thương Việt Nam cho biết đang theo dõi sát diễn biến vụ việc, đồng thời khuyến nghị các doanh nghiệp xuất khẩu liên quan cung cấp đầy đủ thông tin, hồ sơ chứng minh tính hợp pháp trong định giá và quy trình sản xuất.

Một số chuyên gia khuyến nghị, trong dài hạn, ngành thép cần tập trung hơn vào phát triển bền vững, nâng cao khả năng truy xuất nguồn gốc và minh bạch trong giá thành sản xuất. Điều này không chỉ giúp tránh rủi ro bị áp thuế phòng vệ thương mại mà còn mở ra cơ hội tiếp cận các thị trường đòi hỏi cao về trách nhiệm môi trường – xã hội.

Minh Thành