EU chuẩn bị ký thỏa thuận quốc phòng với Australia và Canada
Liên minh châu Âu đang mở rộng hợp tác quốc phòng với các đồng minh NATO ngoài châu Âu, trong đó Australia và Canada sẽ là hai quốc gia tiếp theo ký kết thỏa thuận với Brussels sau Vương quốc Anh.
Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen (bên trái), Thủ tướng Canada Justin Trudeau (giữa) và Chủ tịch Hội đồng châu Âu Antonio Costa (bên phải) gặp mặt bên lề Hội nghị Thượng đỉnh G7 tại Canada. Ảnh: Euronews.
Theo tờ Euronews ngày 18/6, Liên minh châu Âu (EU) và Australia vừa chính thức công bố kế hoạch bắt đầu đàm phán về một thỏa thuận đối tác an ninh và quốc phòng. Trong khi đó, một thỏa thuận tương tự giữa EU và Canada dự kiến sẽ được ký kết vào tuần tới. Đây là bước đi đầu tiên nhằm tạo điều kiện cho hai quốc gia đồng minh NATO này tham gia chương trình SAFE trị giá 150 tỷ euro của EU, nhằm thúc đẩy năng lực sản xuất quốc phòng chung trong khối.
Thủ tướng Australia Anthony Albanese tuyên bố hoan nghênh đề xuất từ phía EU và cho biết Canberra sẽ “ngay lập tức bắt đầu triển khai công việc”. Tuyên bố được đưa ra trong cuộc gặp giữa ông và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen, bên lề Hội nghị Thượng đỉnh G7 tổ chức tại Canada ngày 16/6.
“Thỏa thuận này sẽ mở ra cơ hội hợp tác trong lĩnh vực mua sắm quốc phòng và mang lại lợi ích thiết thực cho cả ngành công nghiệp và an ninh quốc gia của chúng ta”, ông Albanese nhấn mạnh.
Trong tuyên bố chung, Brussels và Canberra tái khẳng định vai trò chiến lược của hợp tác tại khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, nơi Trung Quốc ngày càng gia tăng hiện diện quân sự. Đây cũng là trọng tâm trong chính sách đối ngoại của Mỹ hiện nay.
Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen nhấn mạnh, trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị gia tăng và cạnh tranh chiến lược ngày càng khốc liệt, các đối tác tin cậy cần tăng cường phối hợp và gắn kết. Bà khẳng định quan hệ hữu nghị bền chặt giữa châu Âu và Australia đang bước sang một giai đoạn phát triển mới.
Hiện EU và Australia đang trong quá trình đàm phán một hiệp định thương mại tự do, tuy nhiên tiến trình đàm phán về thỏa thuận quốc phòng sẽ được tiến hành riêng biệt.
Thỏa thuận đối tác an ninh và quốc phòng (SPD), tương tự thỏa thuận mà EU ký với Vương quốc Anh hồi tháng trước, được kỳ vọng sẽ là kết quả chính của Hội nghị thượng đỉnh EU - Canada diễn ra vào ngày 24/6 tại Brussels, với sự tham dự của bà von der Leyen, Chủ tịch Hội đồng châu Âu Antonio Costa và Thủ tướng Canada Mark Carney.
SPD là điều kiện tiên quyết để các quốc gia ngoài EU được tham gia chương trình SAFE - một phần trong kế hoạch “Readiness 2030” nhằm tăng cường năng lực quốc phòng và khả năng sẵn sàng chiến đấu của khối. Theo quy định, ít nhất 65% hệ thống vũ khí mua sắm phải được sản xuất tại EU hoặc bởi nhà sản xuất thuộc quốc gia đã ký SPD với khối này.
Một thỏa thuận thứ hai cũng sẽ cần được ký kết nhằm cho phép các quốc gia đối tác tham gia trực tiếp vào SAFE, từ đó nhận được hỗ trợ tài chính từ EU.
Chương trình SAFE đã được các nước thành viên thông qua vào cuối tháng 5. Các chính phủ hiện có thời hạn vài tháng để trình lên Ủy ban châu Âu các dự án mua sắm chung mà họ muốn tham gia, trước khi EU bắt đầu giải ngân vào cuối năm nay.
Trong một diễn biến liên quan, Pháp thông báo Bulgaria vừa tham gia sáng kiến hợp tác mua sắm radar THALES nhằm tăng cường giám sát không phận. Bộ Quốc phòng Pháp cho biết một số quốc gia khác cũng đang thể hiện sự quan tâm và dự kiến sẽ sớm gia nhập cơ chế hợp tác này trong thời gian tới.
