EU gặp khó về lệnh cấm động cơ đốt trong

Địa chính trị thay đổi

Lệnh cấm động cơ đốt trong của EU đang vấp phải nhiều rào cản.

Ý tưởng này là ưu tiên chính của Ủy ban châu Âu trước đây, nơi dành riêng cho cuộc chiến chống biến đổi khí hậu. Nhưng chiến tranh, phản ứng dữ dội của dân túy, tình trạng trì trệ kinh tế và ngành công nghiệp ô tô đang thua lỗ đang buộc Brussels phải lùi bước.

Các nhà sản xuất ô tô của châu Âu đã giành được chiến thắng chính trị lớn trong tuần này khi Chủ tịch Ủy ban Ursula von der Leyen đã nhượng bộ trước lời kêu gọi của họ về việc nới lỏng mục tiêu khí thải có hiệu lực trong năm nay và xem xét sớm hơn luật năm 2035 như một phần trong kế hoạch cứu ngành công nghiệp ô tô đang gặp khó khăn của bà.

Được thúc đẩy bởi thành công đó, các nhà sản xuất ô tô và những người ủng hộ chính trị của họ muốn nhiều hơn nữa.

"Hãy cho ngành công nghiệp ô tô một tấc, họ sẽ lấy một dặm. Trước khi mực khô trên bản kế hoạch về ngành ô tô, đã có những lời kêu gọi về sự cởi mở về công nghệ", Julia Poliscanova, giám đốc cấp cao về ngành xe tại tổ chức phi chính phủ xanh Transport & Environment cho biết. "Thỏa thuận xanh sẽ bị giết chết bởi hàng nghìn vết cắt trừ khi các nhà lập pháp đứng lên bảo vệ nó".

Mặc dù biện pháp ban đầu đã được tất cả các quốc gia thành viên thông qua vào năm 2023 (bất chấp sự phản đối vào phút chót từ Đức), nhưng nó đã trở thành một câu chuyện chính trị phức tạp.

Trong năm qua, các cuộc bầu cử trên khắp EU đã chứng kiến các chính phủ quốc gia, những người vận động hành lang và các nhà sản xuất ô tô hưởng ứng lời kêu gọi làm suy yếu hoặc đảo ngược nó.

Đảng Nhân dân Châu Âu đã hứa sẽ đảo ngược luật.

Ở Đức mong muốn có một ngoại lệ đối với nhiên liệu điện tử, một loại nhiên liệu thay thế tổng hợp cho xăng, nhưng đắt hơn nhiều so với nhiên liệu hóa thạch và không được sản xuất với số lượng lớn.

Ý muốn luật được thay đổi để tạo ra ngoại lệ cho nhiên liệu sinh học, bất chấp những lo ngại về nạn phá rừng, mất đa dạng sinh học và xói mòn đất do sử dụng nhiên liệu này. Ba Lan cũng ủng hộ ý tưởng đó.

Ăn mừng

Các nhà hoạch định chính sách của Pháp đã đi ăn mừng chiến thắng tại một nhà máy của Renault mới đây. Họ đã ăn mừng thông báo của Ủy ban rằng họ sẽ hạ thấp mục tiêu phát thải trong năm nay sau khi các nhà sản xuất ô tô phàn nàn rằng họ có thể phải trả hàng tỷ USD tiền phạt nếu không đạt được mục tiêu. Bây giờ, thay vì mục tiêu dựa trên doanh số bán hàng trong năm nay, mục tiêu sẽ dựa trên mức trung bình ba năm, điều này giúp các công ty dễ đạt được mục tiêu hơn.

"Tôi có lẽ là người đầu tiên giơ tay về vấn đề này", Tổng giám đốc điều hành của Renault, Luca De Meo, trả lời báo giới tại nhà máy Renault ở Douai, miền bắc nước Pháp. Với tư cách là cựu chủ tịch của nhóm vận động hành lang ô tô EU ACEA, De Meo đã đánh trống thúc giục nới lỏng mục tiêu phát thải.

De Meo cũng hoan nghênh sự ủng hộ của Ủy ban đối với tính trung lập về công nghệ, nghĩa là không chỉ xe chạy bằng pin mới có thể đạt được các mục tiêu xanh, mặc dù ông khẳng định rằng ông không muốn hủy bỏ biện pháp năm 2035.

“Nó mở ra một cửa sổ về logic mà chúng tôi luôn ủng hộ. Hãy cho chúng tôi biết bạn muốn chúng tôi đi đâu, nhưng đừng nói với chúng tôi bằng cách nào”, ông lưu ý rằng “kẻ thù không phải là công nghệ mà kẻ thù là CO2”.

Tuy nhiên, không phải mọi nhà sản xuất ô tô đều có tâm trạng ăn mừng. Thương hiệu Volvo của Thụy Điển, được công ty Trung Quốc Geely mua lại vào năm 2010, muốn các mục tiêu vẫn giữ nguyên.

Paris vẫn bảo vệ lệnh cấm động cơ đốt trong nhưng nhấn mạnh rằng việc nới lỏng mục tiêu phát thải trong năm nay sẽ giúp các nhà sản xuất ô tô đáp ứng được thời hạn năm 2035.

Bất đồng quan điểm trong chính sách xanh hóa đã khiến EU phải nhượng bộ.

Bài toán khó giải

Ủy ban cũng đồng ý di chuyển xem xét lại luật 2035. Đây là một yêu cầu quan trọng khác từ các nhà sản xuất ô tô được giới quan sát cho rằng dễ dàng phá hoại luật chung.

"Chúng tôi đã buộc Ủy ban phải gỡ bỏ bẫy tiền phạt và dự đoán việc xem xét lại quy định về CO2. Bây giờ chúng ta phải ngay lập tức tạo ra một mặt trận chung để vượt qua sự điên rồ của Thỏa thuận Xanh", Bộ trưởng Công nghiệp Ý Adolfo Urso cho biết trong một tuyên bố.

Trong khi đó, Đảng Dân chủ Cơ đốc giáo mới đắc cử của Đức gọi thông báo của Ủy ban là "nửa vời và không thỏa đáng".

“Tôi tin rằng mối đe dọa lớn nhất đối với thị trường ô tô châu Âu không còn là đối thủ cạnh tranh từ Trung Quốc, mà là làn sóng quy định của châu Âu”, Thomas Bareiß, phát ngôn viên về giao thông của nhóm tại Bundestag của Đức, cho biết. “Các mục tiêu phát thải có thể đã bị hủy bỏ hoàn toàn, cho đến nay vẫn chưa có ai có thể giải thích rõ ràng cho tôi lý do tại sao chúng ta cần các mục tiêu phát thải để bảo vệ khí hậu thành công”.

Ông cho rằng việc duy trì lệnh cấm đang tạo ra sự bất ổn trên thị trường và làm chậm quá trình tiếp nhận nhiên liệu thay thế.

Bareiß và những người phản đối luật năm 2035 khác đang bám vào tính trung lập về công nghệ để làm suy yếu thêm luật, mà một số nhà sản xuất ô tô và các nhóm chính trị cho rằng nên cho phép xe hybrid và các loại xe khác kết hợp động cơ đốt trong và pin.

Hildegard Müller, chủ tịch của nhóm vận động hành lang ô tô Đức VDA, cho hay cần phải làm nhiều hơn nữa để “thực hiện tính cởi mở về công nghệ. Điều này cũng bao gồm việc cân nhắc nhiều hơn đến vai trò của xe hybrid sạc điện sau năm 2035”.

Các nhóm về khí hậu thì cho rằng xe hybrid vẫn thải ra CO2, vi phạm luật năm 2035.

Những người bảo vệ luật đang đấu tranh phòng thủ để giữ cho luật không bị làm loãng đến mức trở nên vô dụng.

“Ủy ban EU đang mở hộp Pandora, vì Đảng Nhân dân Châu Âu muốn làm nhiều hơn là chỉ vặn một vài con ốc, họ muốn lật ngược hoàn toàn lệnh cấm động cơ đốt trong”, Nghị sĩ châu Âu Xanh Michael Bloss nhấn mạnh.

Hoàng Lâm