EU nghiên cứu dùng tài sản Nga bị phong tỏa để bảo lãnh khoản vay cho Ukraine

Phát biểu trước báo giới sau Hội nghị thượng đỉnh EU, Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk cho biết các nhà lãnh đạo châu Âu đã nhất trí xem xét các phương án sử dụng khoản tài sản trị giá 210 tỷ Euro của Ngân hàng Trung ương Nga đang bị phong tỏa tại Liên minh châu Âu.

Thủ tướng Ba Lan Tusk. Ảnh: AP.

Ông Tusk phát biểu: “Chúng tôi đã đạt được tiến triển mang tính đột phá, với sự đồng thuận rằng việc xem xét sử dụng các nguồn lực của Nga nhằm hỗ trợ Ukraine là điều cần thiết và phù hợp với lợi ích chung của châu Âu. Tuy nhiên, vẫn còn một số thành viên cương quyết muốn bảo đảm quyền lợi của mình ở mức tối đa”.

Ông Donald Tusk nhấn mạnh đây là một bước tiến quan trọng trong quá trình tìm kiếm nguồn tài chính dài hạn cho Ukraine trong giai đoạn 2026–2027, đặc biệt khi triển vọng hỗ trợ từ Mỹ đang có xu hướng giảm, đồng thời nhiều quốc gia thành viên EU vẫn giữ thái độ thận trọng đối với phương án phát hành thêm nợ chung của Khối.

Theo phương án đang được thảo luận, châu Âu sẽ không trực tiếp tịch thu số tài sản nói trên, mà sử dụng chúng làm công cụ bảo đảm cho các khoản vay dài hạn dành cho Ukraine, tương tự mô hình một cơ chế vay gắn với trách nhiệm bồi thường. Cách tiếp cận này được kỳ vọng sẽ giúp Ukraine duy trì nguồn lực tài chính ổn định cho ngân sách và quốc phòng, đồng thời hạn chế tình trạng nợ công gia tăng đối với Liên minh châu Âu.

Tuy nhiên, sáng kiến này vẫn vấp phải những lo ngại pháp lý và tài chính. Một số quốc gia thành viên, đặc biệt là Bỉ - nơi đang lưu giữ phần lớn tài sản Nga - cảnh báo về nguy cơ tranh chấp pháp lý, trả đũa kinh tế từ Moscow, cũng như các tiền lệ liên quan đến luật pháp quốc tế và bảo vệ tài sản nhà nước. Do đó, các lãnh đạo EU thống nhất cần tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý và đánh giá rủi ro trước khi đưa ra quyết định cuối cùng.

Giới quan sát cho rằng việc các nhà lãnh đạo châu Âu chính thức đưa phương án này vào chương trình nghị sự phản ánh sự điều chỉnh quan trọng trong tư duy chính sách của châu Âu, chuyển từ các biện pháp hỗ trợ ngắn hạn sang xây dựng những cơ chế tài chính bền vững hơn cho Ukraine. Dù chưa phải là quyết định cuối cùng, song sự đồng thuận đạt được tại Brussels được đánh giá là tín hiệu chính trị mạnh mẽ, tạo tiền đề để châu Âu triển khai những bước đi cứng rắn và linh hoạt hơn trong thời gian tới.

Anh Tuyển/VOV-Paris