EU nới lỏng lệnh cấm xe xăng, dầu năm 2035 để cứu ngành ô tô

Ô tô điện tại một bãi đỗ xe ở Romorantin-Lanthenay, Pháp. Ảnh: AFP/TTXVN

Theo các đề xuất mới, các nhà sản xuất ô tô sẽ phải cắt giảm 90% lượng khí thải từ xe mới so với mức năm 2021 – thấp hơn so với mức dự kiến ban đầu là cắt giảm hoàn toàn 100%.

Điều này đồng nghĩa rằng trên thực tế, các hãng xe vẫn có thể bán một số lượng hạn chế các loại xe có mức độ gây ô nhiễm nhất định – từ xe hybrid cắm sạc (plug-in hybrid) đến xe chạy dầu diesel – sau năm 2035, miễn là lượng khí thải phát sinh được "bù đắp" bằng nhiều cách thức khác nhau.

Với đề xuất này, ông Stephane Sejourne, Ủy viên của EU phụ trách Thịnh vượng và Chiến lược công nghiệp, cho biết Ủy ban châu Âu (EC) đã lựa chọn một cách tiếp cận vừa thực tế vừa nhất quán với các mục tiêu khí hậu.

Khi được thông qua vào năm 2023, lệnh cấm xe động cơ đốt trong vào năm 2035 nói trên từng được ca ngợi là thắng lợi lớn trong cuộc chiến vì khí hậu và là công cụ then chốt để thúc đẩy đầu tư vào điện khí hóa.

Tuy nhiên, trong năm qua, các nhà sản xuất ô tô đã vận động hành lang mạnh mẽ để EU nới lỏng quy định này, trước bối cảnh cạnh tranh gay gắt từ Trung Quốc và quá trình chuyển đổi sang xe điện (EV) diễn ra chậm hơn dự kiến.

Đối mặt với hàng loạt thông báo cắt giảm việc làm và đóng cửa nhà máy trong năm qua, ngành công nghiệp ô tô châu Âu – nơi sử dụng gần 14 triệu lao động và chiếm khoảng 7% GDP của châu Âu – vẫn giữ quan điểm rằng mục tiêu năm 2035 nói trên không còn thực tế.

Các nhà sản xuất cho biết chi phí ban đầu cao và sự thiếu hụt cơ sở hạ tầng sạc đồng bộ tại một số khu vực trong liên minh 27 quốc gia này đồng nghĩa với việc người tiêu dùng vẫn chưa mặn mà với xe điện. Theo số liệu của ngành, chỉ hơn 16% số xe mới bán ra trong chín tháng đầu năm 2025 là xe chạy bằng pin.

EC cũng công bố hàng loạt biện pháp bổ sung để hỗ trợ ngành ô tô, nằm trong gói đề xuất cần sự chấp thuận của Nghị viện châu Âu và các quốc gia thành viên.

Trong giai đoạn hướng tới năm 2035, các nhà sản xuất ô tô sẽ được hưởng lợi từ "siêu tín chỉ" dành cho các xe điện cỡ nhỏ "giá rẻ" sản xuất tại EU, một thủ thuật tính toán giúp việc đạt được các mục tiêu phát thải trở nên dễ dàng hơn.

Bên cạnh đó, EC cũng đề xuất hạ chỉ tiêu cắt giảm khí thải năm 2030 đối với xe tải nhẹ từ mức 50% xuống còn 40%. Các hãng xe tải cũng sẽ được gia hạn thêm thời gian để hoàn thành mục tiêu của mình.

Để thúc đẩy doanh số xe điện, các công ty vừa và lớn sẽ phải "xanh hóa" đội xe của mình. Phân khúc này hiện chiếm khoảng 60% doanh số xe mới tại châu Âu.

Ngoài ra, EU sẽ cung cấp 1,5 tỷ euro (khoảng 1,76 tỷ USD) để hỗ trợ các nhà sản xuất pin châu Âu, thông qua các khoản vay không lãi suất.

Khánh Ly/vnanet.vn