EU xem xét trì hoãn Brexit thì chính phủ Anh sẽ tiến hành bầu cử sớm

Nước Anh đã tiến gần hơn bao giờ hết đến thời điểm giải quyết vấn đề hóc búa của Brexit trong 3 năm qua, khi Thủ tướng Anh đồng ý một thỏa thuận mới với EU và đảm báo một tín hiệu sớm từ Nghị viện. Nhưng vẫn còn nhiều rào cản và khả năng chính phủ của Thủ tướng Johnson đưa ra cam kết "làm hay chết" để đưa Anh ra khỏi EU trước ngày 31/10 là chưa chắc chắn, sau khi Nghị viện Anh từ chối lịch trình ba ngày để ban hành thỏa thuận.

Chủ tịch Hội đồng Châu Âu Donald Tusk nói trên Twitter rằng ông đã khuyến nghị các nhà lãnh đạo EU xem xét lại một sự chậm trễ, điều mà chính phủ Anh không muốn nhưng đã bị Nghị viện buộc phải yêu cầu. Các quan chức châu Âu cho biết kịch bản rất có thể là khối liên minh sẽ đồng ý kéo dài thêm ba tháng, với việc Anh được phép rời khỏi EU sớm hơn nếu có thể ban hành luật nhanh hơn. Cũng có khả năng một số nước EU, đặc biệt là Pháp, có thể yêu cầu gia hạn ngắn hơn, có thể chỉ vài ngày hoặc vài tuần.

Phát ngôn viên của Thủ tướng Anh Boris Johnson cho biết nếu EU trì hoãn Brexit đến cuối tháng 01 năm 2020 thì cần phải có một cuộc bầu cử ở Anh và điều này có thể được tổ chức trước Giáng sinh. Ông Johnson đã tạm dừng Dự luật sẽ thực hiện thỏa thuận mà ông đã đạt được với các thành viên khác của EU, sau cuộc bỏ phiếu kịch tính ngày 22/10, trong đó Nghị viện chấp nhận thỏa thuận về nguyên tắc nhưng từ chối thời gian biểu ba ngày để ban hành. Chính phủ cho rằng một lịch trình chặt chẽ là cần thiết để đáp ứng thời hạn vào tuần tới nhưng các nhà lập pháp cho biết họ cần thêm thời gian.

Đây là thời điểm mà các nhà lãnh đạo của 27 quốc gia thành viên EU sẽ quyết định liệu thời hạn 31 tháng 10 có nên bị đẩy lùi hay không. Kết quả rất có thể là gia hạn cho đến ngày 31/01/2020, theo yêu cầu của London, với khả năng Anh ra khỏi EU sớm hơn, để kết thúc các quy trình pháp lý của mình. Về cơ bản ngay khi nước Anh sẵn sàng thì có thể ra đi. Một điều không chắc chắn là liệu Pháp có đồng ý hay không. Nguồn tin tại văn phòng của Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cho biết vào cuối ngày 22/10 rằng Paris đã sẵn sàng cho thêm vài ngày để tạo điều kiện thuận lợi cho cuộc bỏ phiếu của Quốc hội Anh nhưng phản đối bất kỳ sự gia hạn nào ngoài điều đó. Ngày 23/10, các quan chức Pháp vẫn kiên định với quan điểm đó, bất chấp khuyến nghị của Chủ tịch Hội đồng Châu Âu về sự chậm trễ lâu hơn. Phía Pháp cho rằng việc chậm trễ có thể là một vài ngày, một vài tuần nhưng không thể kéo dài đến tháng 01.

Bất kỳ sự gia hạn nào cũng phải được thống nhất giữa EU 27. Họ đã đồng ý hai lần hoãn Brexit từ thời hạn ban đầu là 29/3 năm nay. Cả hai lần, nước Pháp đều phàn nàn nhưng cuối cùng cũng đồng ý. Các đại sứ của EU 27 gặp nhau tại Brussels vào ngày 23/10 để xem xét đề nghị của Chủ tịch Hội đồng Châu Âu và đề nghị về việc tìm kiếm sự đồng thuận của các nhà lãnh đạo mang tính "thủ tục bằng văn bản". Thủ tướng Ailen Leo Varadkar, người ủng hộ gia hạn ba tháng, phát biểu trước Nghị viện rằng nếu không có sự đồng thuận giữa các nhà lãnh đạo của EU27, họ có thể có một hội nghị thượng đỉnh khẩn cấp vào ngày 28/10 tới hoặc thậm chí ngay ngày 25/10. Thủ tướng Anh Johnson đã đề nghị sẽ thúc đẩy một cuộc bầu cử mới, vận động trên một nền tảng để "hoàn thành Brexit", nếu EU đồng ý trì hoãn ba tháng đầy đủ mà các nhà lập pháp buộc ông phải đưa ra yêu cầu. Tuy nhiên, ông Johnson không thể tiến hành một cuộc bầu cử mà không có sự hỗ trợ của Đảng Lao động đối lập, họ đã gợi ý sẽ chỉ ủng hộ nếu thời hạn Brexit được kéo dài quá ngày bầu cử.

Việt Dũng