Gắn trách nhiệm của ngân hàng trong cung ứng vốn

“Vốn vào nền kinh tế phải mạnh mẽ hơn”

Ngân hàng Nhà nước vừa ban hành văn bản số 10167/NHNN-CSTT gửi các tổ chức tín dụng về kế hoạch tăng trưởng tín dụng năm 2024 là 15% được giao cho các ngân hàng ngay đầu năm, yêu cầu các tổ chức tín dụng kiểm soát tăng trưởng tín dụng.

Nguyên tắc tính chỉ tiêu tăng trưởng được quy định theo công thức: Dư nợ tín dụng tối đa đến ngày 31.12.2024 = Dư nợ tín dụng ngày 31.12.2023 + [Điểm xếp hạng năm 2022 x 3,5% x (dư nợ tín dụng ngày 31.12.2023 - dư nợ tín dụng vượt chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng Ngân hàng Nhà nước thông báo năm 2023 (nếu có))] - Các khoản bán dư nợ tín dụng thực hiện bán trong năm 2024 và chưa thu tiền đến thời điểm tính dư nợ tín dụng (nếu có).

Các ngân hàng 100% vốn nước ngoài, ngân hàng liên doanh kiểm soát tăng trưởng tín dụng (bao gồm cả yếu tố điều chỉnh tỷ giá) đến cuối năm 2024 không vượt quá mức dư nợ tín dụng được nêu trên.

Phó Thống đốc Đào Minh Tú chủ trì họp báo

Các tổ chức tín dụng còn lại kiểm soát tăng trưởng tín dụng (bao gồm cả yếu tố điều chỉnh tỷ giá) không vượt quá mức dư nợ tín dụng nêu trên trong suốt cả năm 2024.

Ngân hàng Nhà nước cũng yêu cầu tổ chức tín dụng thực hiện tăng trưởng tín dụng an toàn, phù hợp với năng lực quản trị rủi ro, tình hình thanh khoản và khả năng huy động vốn của tổ chức tín dụng; bảo đảm chất lượng tín dụng cũng như an toàn hoạt động của tổ chức tín dụng. Nghiêm cấm việc cấp tín dụng không đúng quy định, không đúng đối tượng, cấp tín dụng cho ban lãnh đạo, ban điều hành và người có liên quan của tổ chức tín dụng, các doanh nghiệp thuộc hệ sinh thái, doanh nghiệp sân sau... với lãi suất ưu đãi trong khi người dân, doanh nghiệp có nhu cầu chính đáng, hợp pháp lại gặp khó khăn trong tiếp cận vốn tín dụng.

Song song với đó, các tổ chức tín dụng phải tiếp tục duy trì ổn định mặt bằng lãi suất huy động và phấn đấu giảm lãi suất cho vay; thường xuyên rà soát để cắt giảm thủ tục hành chính, đơn giản hóa quy trình và thủ tục cấp tín dụng, tạo điều kiện thuận lợi, hỗ trợ doanh nghiệp, người dân tiếp cận tín dụng ngân hàng.

Như vậy, cách điều hành của Ngân hàng Nhà nước năm nay đã có sự khác biệt, khi trước đây, việc giao chỉ tiêu tín dụng được thực hiện theo từng đợt trong năm.

Tại cuộc họp báo về Triển khai nhiệm vụ ngân hàng năm 2024 diễn ra sáng 3.1.2024, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú xác nhận, trước đây, việc cấp chỉ tiêu tín dụng như khoản cấp phát. Thực tế, bên cạnh những ngân hàng tăng trưởng tín dụng đúng chỉ tiêu thì có những ngân hàng tăng trưởng tín dụng thấp, thậm chí là âm. Có nhiều lý do, trong đó có thể do ngân hàng chưa mạnh dạn cho vay.

Rút kinh nghiệm đó, Ngân hàng Nhà nước cấp chỉ tiêu tín dụng cho các ngân hàng ngay từ đầu năm nay để các ngân hàng phải phấn đấu hoàn thành hạn mức được giao. Điều này nhằm truyền tải thông điệp là “vốn đưa vào nền kinh tế năm nay phải mạnh mẽ hơn, quyết liệt hơn, các ngân hàng phải có trách nhiệm cao hơn”, Phó Thống đốc Đào Minh Tú nhấn mạnh.

Có được cấp vượt hạn mức tín dụng?

Lý giải rõ hơn về sự thay đổi trong điều hành lần này, Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ, Ngân hàng Nhà nước Phạm Chí Quang cho rằng: Khó khăn của nền kinh tế sẽ còn tiếp tục trong năm 2024.

Hiện, các ngân hàng trung ương lớn vẫn chưa hạ lãi suất và duy trì ở mức rất cao, vì thế khả năng suy thoái nhẹ ở các nền kinh tế, trong đó có Mỹ, là có thể xảy ra. Do đó, nhu cầu toàn cầu giảm sẽ tác động rất lớn tới nền kinh tế Việt Nam vốn có độ mở rất lớn. Điều này đòi hỏi Ngân hàng Nhà nước phải có biện pháp để thúc đẩy tổng cầu trong nền kinh tế thông qua việc giao ngay tăng trưởng tín dụng từ đầu năm.

“Đây là một trong những giải pháp rất chủ động, rất quyết liệt, rất sáng tạo của Ngân hàng Nhà nước trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, cung ứng đủ vốn để kịp thời thúc đẩy các nhu cầu hợp pháp của nền kinh tế và qua đó thúc đẩy sự lan tỏa vốn vào trong thực tế”, Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ phát biểu.

Tất nhiên, nguồn vốn trong nền kinh tế không phải chỉ đến từ ngân hàng, mà còn từ nguồn vốn đầu tư công, vốn đầu tư của khu vực tư nhân, khu vực đầu tư nước ngoài (FDI), kiều hối… Khi các nguồn vốn này cùng hợp lại sẽ tạo lực cho kinh tế phát triển.

Như vậy, việc giao hết chỉ tiêu tín dụng ngay từ đầu năm là để ràng buộc trách nhiệm của các tổ chức tín dụng trong cung ứng vốn. Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho biết, nếu ngân hàng nào hết hạn mức tín dụng đã được thông báo từ đầu năm thì Ngân hàng Nhà nước sẽ xem xét để gia tăng, với điều kiện là nền kinh tế cho phép mở rộng tín dụng mà vẫn bảo đảm an toàn vĩ mô cũng như bảo đảm vốn vào đúng đối tượng. “Ngân hàng Nhà nước sẽ tăng cường giám sát, bảo đảm minh bạch, khách quan, không còn cơ chế xin cho. Vốn tín dụng phải vào đúng đối tượng và phù hợp với năng lực của từng ngân hàng thương mại”, Phó Thống đốc chỉ rõ.

Ngân hàng Nhà nước đặt mục tiêu tăng trưởng tín dụng năm nay là 15%, trong bối cảnh năm 2023 chỉ tăng 13,5%, thấp hơn mục tiêu đề ra. Theo ông Đào Minh Tú cho rằng, muốn hấp thụ được nguồn vốn trong năm nay thì cầu tín dụng cần phải tăng. Đó không chỉ là bản thân ngành ngân hàng, mà cầu đầu tư, cầu tiêu dùng… cũng phải tăng, tức nền kinh tế phải sôi động, đòi hỏi sự đồng bộ các giải pháp của Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương.

Ông Tú đề nghị, các doanh nghiệp cần phải nâng cao năng lực, có dự án hiệu quả và phải mạnh dạn đi vay. Về phía các ngân hàng, phải có cơ chế cởi mở, tức là phải cải cách thủ tục, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp tiếp cận vốn và phải mạnh dạn cho vay.

Hà Lan