Gen Z Trung Quốc vung tiền cho 'tiêu dùng cảm xúc'

Thương hiệu thú bông Jelly Cat đang rất được giới thanh thiếu niên ưa chuộng

Theo báo cáo thường niên của Hiệp hội Người tiêu dùng Trung Quốc, năm 2024 đã chứng kiến sự thay đổi trong thói quen mua sắm của thế hệ Gen Z, khi yếu tố giá cả hợp lý không còn là động lực chính trong quyết định tiêu dùng của họ. Thay vào đó, nhu cầu giải tỏa cảm xúc trở thành yếu tố quan trọng đối với thế hệ trẻ.

“CHỮA LÀNH” QUA MUA SẮM

Năm 2024, tổng doanh số bán lẻ hàng tiêu dùng tại Trung Quốc đạt 48.789,5 tỷ nhân dân tệ, tăng 3,5% so với năm 2023, theo số liệu từ Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc.

"Thị trường tiêu dùng Trung Quốc đang cho thấy dấu hiệu phục hồi bền vững, một phần nhờ vào sự thay đổi trong xu hướng tiêu dùng”, chuyên gia Zhang Yi, CEO của Viện Nghiên cứu iiMedia chia sẻ với Global Times.

Theo đó, khác với các thế hệ trước, giới trẻ ngày nay thường hướng đến việc tận hưởng về tinh thần và trải nghiệm văn hóa ở mức cao hơn khi các nhu cầu cơ bản đã được đáp ứng.

Trong cuộc phỏng vấn với tờ Global Times, Li Yingge ở Bắc Kinh cho biết cô đã ghé công viên giải trí Universal Beijing Resort tới 5 lần trong vòng 6 tháng qua, thường là sau khi cô kết thúc một tuần làm việc mệt mỏi. Và mỗi chuyến đi đều kết thúc với việc mua sắm thêm đồ lưu niệm và đồ chơi. Ban đầu, cô cảm thấy giá cả hơi đắt, nhưng sức hấp dẫn của các cùng danh tiếng của công viên khiến mọi thứ trở nên hợp lý hơn. Do vậy, Li sẵn sàng chi tiền mà không đắn đo.

Niềm yêu thích của Li - một nhân viên văn phòng 25 tuổi - đối với các sản phẩm thú bông, phụ kiện hoạt hình không phải là trường hợp cá biệt. Trong những năm gần đây, ngày càng nhiều người tiêu dùng thế hệ Gen Z tại Trung Quốc sẵn sàng mở hầu bao cho những món đồ chơi, đồ phụ kiện dễ thương nhưng không hề thiết yếu.

Các công viên giải trí còn được xem như "phương thuốc chữa lành" cho người lớn, đặc biệt là nữ giới, khi họ cảm thấy mệt mỏi và căng thẳng vì cuộc sống

"Mọi người ngày càng chú trọng đến việc chăm sóc bản thân và sự thỏa mãn về mặt cảm xúc. Một nền kinh tế cảm xúc đang dần hình thành, tập trung vào việc chữa lành và nuông chiều bản thân”, ông Cao Lai, giám đốc thương mại điện tử tại Viện Kinh tế Internet Trung Quốc giải thích.

Trong một khảo sát về tâm lý tiêu dùng của giới trẻ Trung Quốc do Viện Phát triển Fudan và các tổ chức nghiên cứu thực hiện vào năm 2024 cho thấy, người tiêu dùng trẻ đang dần chuyển sự quan tâm từ những món đồ đắt tiền như nhà cửa, ô tô và nội thất sang thực phẩm và các sản phẩm giải trí mang lại niềm vui tức thời.

Giới trẻ Trung Quốc ngày càng hiểu rõ mong muốn cá nhân, do vậy, nhiều người chọn đầu tư vào sở thích. Theo khảo sát của Viện Phát triển Fudan, họ đặc biệt ưa chuộng những sản phẩm mang lại giá trị cảm xúc, dù là đồ chơi túi mù (blind box) hay cây bút có in hình hoạt hình, bởi chúng có ý nghĩa tinh thần lớn hơn giá trị sử dụng thực tế.

TIÊU DÙNG NÂNG CẤP

Dự kiến, xu hướng tiêu dùng cảm xúc sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ. Những người ưu tiên giá trị cảm xúc thường mua sắm nhiều hơn và cảm thấy hài lòng hơn, trong khi các thương hiệu nhanh chóng bắt kịp xu thế này để thúc đẩy doanh số, chuyên gia Zhang Yi nhận xét.

Lấy các nền tảng mua sắm trực tuyến làm ví dụ. Một món đồ chơi giảm stress hình thỏ có giá khoảng 5 nhân dân tệ ghi nhận doanh thu 100.000 chiếc trong năm 2024. Nhiều mẫu ốp điện thoại và áo thun in chữ mang nội dung an ủi tinh thần cũng trở nên phổ biến. Khác hẳn với nhu cầu thị trường trước đây, những sản phẩm này có thể không có công dụng thực tế, thậm chí một số còn là sản phẩm ảo. Một sản phẩm trên nền tảng Taobao của Alibaba mang tên "Bộ não Einstein" đã lọt vào top 10 sản phẩm bán chạy nhất năm 2023. Là một sản phẩm ảo, vấn đề vận chuyển không cần quan tâm. Chỉ với vài nhân dân tệ, khách hàng ngay lập tức có thể sử dụng món đồ tăng cường trí tuệ này để tự cổ vũ bản thân.

Rõ ràng, điều mà giới trẻ tìm kiếm không chỉ đơn thuần là một món hàng. Họ đang tìm kiếm thứ có thể giúp xua tan những cảm xúc tiêu cực trong cuộc sống hàng ngày. Khi thế hệ Gen Z dần trở thành nhóm tiêu dùng chính, họ mang theo nhu cầu mạnh mẽ hơn về sở thích cá nhân.

Không khó để bắt gặp hình ảnh các bạn trẻ bỏ ra hàng triệu đồng để sở hữu một bộ sưu tập mô hình phiên bản giới hạn hay kiên nhẫn săn vé để có cơ hội gặp gỡ thần tượng

Ông Zhang nhấn mạnh, tiêu dùng dựa trên cảm xúc là một dạng nâng cấp tiêu dùng, trong đó giá trị xã hội và cảm xúc ảnh hưởng đến quyết định mua sắm. Xu hướng này được dự kiến sẽ trở thành một điểm nóng tiêu dùng mới trong tương lai.

Theo một khảo sát của McKinsey, 64% người tiêu dùng Trung Quốc coi trọng yếu tố cảm xúc trong các quyết định mua sắm và xu hướng này đặc biệt rõ rệt ở thế hệ trẻ. Những sản phẩm và dịch vụ mang lại niềm vui, sự thoải mái và cảm giác ấm áp có thể tạo kết nối sâu sắc hơn với người tiêu dùng và xây dựng mối quan hệ bền vững.

Trước nhu cầu cảm xúc ngày càng gia tăng từ người tiêu dùng, các doanh nghiệp cũng đang chuyển hướng từ việc đơn thuần bán sản phẩm sang tạo ra những trải nghiệm có ý nghĩa, mang tính bản sắc cá nhân và mang giá trị tinh thần cao hơn.

Mỹ Hân