Giá khí đốt châu Âu bất ngờ tăng vọt sau khi mất nguồn cung từ Nga qua Ukraine

Hình minh họa

Giá khí đốt châu Âu tăng trong ngày giao dịch đầu tiên của năm khi khu vực này chuẩn bị đối mặt với nhiệt độ mùa đông đóng băng, mà không còn nguồn cung quan trọng nữa.

Nguồn cung khí đốt từ Nga qua Ukraine đã bị dừng vào ngày đầu Năm mới sau khi hợp đồng trung chuyển giữa hai quốc gia đang xung đột hết hạn mà không có phương án thay thế.

Các nhà giao dịch đang theo dõi xem liệu việc mất nguồn cung từ Nga — một nguồn cung cấp quan trọng cho một số quốc gia Trung Âu — có dẫn đến việc rút khí từ kho lưu trữ nhanh hơn hay không. Tồn kho trên khắp châu Âu hiện đang giảm với tốc độ nhanh nhất kể từ năm 2021, khi cuộc khủng hoảng khí đốt bắt đầu nhen nhóm.

Việc dừng cung cấp diễn ra đồng thời với dự báo nhiệt độ dưới 0°C ở một số quốc gia, làm gia tăng nhu cầu sưởi ấm. Tại Slovakia, một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất bởi sự gián đoạn này, nhiệt độ có thể xuống thấp tới -7°C vào giữa tháng 1.

Mặc dù châu Âu khó có khả năng cạn kiệt khí đốt trong mùa đông này nhờ tồn kho và nguồn cung từ các nhà cung cấp khác, các nhà giao dịch có thể gặp khó khăn hơn trong việc lấp đầy kho dự trữ cho mùa sưởi ấm tiếp theo. Giá khí đốt cho mùa hè tới đã tăng vọt vượt giá cho mùa đông 2025-2026, khiến việc tái dự trữ trở nên đắt đỏ hơn.

“Có nguy cơ ngày càng tăng rằng EU sẽ kết thúc mùa đông với mức dự trữ khí đốt thấp, khiến việc bổ sung trở nên tốn kém hơn”, Arne Lohmann Rasmussen, nhà phân tích trưởng tại Global Risk Management ở Copenhagen, nhận định.

Dòng khí đốt qua đường ống của Nga đến châu Âu hiện chỉ còn một tuyến duy nhất — một tuyến qua Thổ Nhĩ Kỳ chuyển khí đến Hungary. Các nhà giao dịch sẽ theo dõi chặt chẽ các hoạt động cung cấp qua tuyến này.

Với việc mất nguồn cung qua Ukraine, châu Âu sẽ phải dựa nhiều hơn vào khí tự nhiên hóa lỏng (LNG), bao gồm cả từ Nga. Năm ngoái, Nga đã vận chuyển khối lượng LNG kỷ lục đến khu vực này, trở thành nhà cung cấp lớn thứ hai sau Mỹ, quốc gia vừa đưa hai nhà máy xuất khẩu mới vào hoạt động.

Tuy nhiên, đối với các quốc gia không giáp biển ở Trung và Đông Âu, chi phí vận chuyển LNG qua đường biển đến Đức, Ba Lan hoặc Hy Lạp, sau đó hóa khí và vận chuyển tiếp, khiến đây trở thành lựa chọn đắt đỏ. Slovakia ước tính việc nhập khẩu khí từ phía tây sẽ làm tăng chi phí thêm 177 triệu EUR (183 triệu USD).

“Thị trường khí đốt ở châu Âu không thiếu hụt”, nhưng việc vận chuyển nhiên liệu từ tây sang đông gặp phải một số hạn chế, dẫn đến chi phí tăng cao ở khu vực này, Walter Boltz, cựu quan chức điều tiết năng lượng Áo và hiện là cố vấn cấp cao tại Baker & McKenzie LLP, cho biết.

Châu Âu sẽ cần cạnh tranh mạnh hơn để giành LNG trong năm nay, đặc biệt vào mùa hè khi nhu cầu năng lượng cho điều hòa không khí tăng mạnh ở châu Á. Dù một số nhà máy LNG mới đang được xây dựng trên toàn cầu, các bổ sung công suất đáng kể sẽ chưa sẵn sàng trong vài năm tới.

Giá khí đốt kỳ hạn tiêu chuẩn cho tháng 2 tại Hà Lan đã tăng 3,1% lên 50,39 EUR mỗi megawatt-giờ vào lúc 8 giờ 10 sáng tại Amsterdam. Giá hợp đồng tương lai cũng vượt mức 50 EUR vào ngày 31/12, dự báo trước sự gián đoạn nguồn cung.

Nh.Thạch

AFP