Giá khí đốt tăng mạnh, châu Âu sẽ tránh được cuộc khủng hoảng năng lượng mới?
Theo đài CNN, sau nhiều tháng giảm liên tiếp, giá khí đốt tự nhiên ở châu Âu đã tăng trở lại trong tháng này
Các nhà phân tích cho rằng châu Âu phải chấp nhận một sự thật rằng khi dòng chảy khí đốt từ Nga giảm mạnh, thị trường năng lượng của châu lục này sẽ trở nên rất dễ tổn thương đối với bất kỳ sự gián đoạn nguồn cung nào.
Giá khí đốt bất ngờ đảo chiều
Theo đài CNN, sau nhiều tháng giảm liên tiếp, giá khí đốt tự nhiên ở châu Âu đã tăng trở lại trong tháng này. Dữ liệu của Dịch vụ Theo dõi Hàng hóa Độc lập (ICIS) cho thấy giá khí đốt kỳ hạn tiêu chuẩn tại châu Âu đã nhảy vọt lên mức 35 euro (tương đương 38 USD) mỗi MWh, tăng 52% so với hồi đầu tháng.
Giá khí đốt kỳ hạn tiêu chuẩn tại châu Âu đã tăng 52% so với hồi đầu tháng. Ảnh: AP
Các nhà phân tích lý giải giá khí đốt tự nhiên tại châu Âu bất ngờ tăng mạnh trong những tuần gần đây do hoạt động bảo trì lâu hơn dự kiến tại những nhà máy khí đốt quan trọng ở Na Uy. "Đợt tăng giá gần đây cho thấy thị trường châu Âu rất nhạy cảm với bất cứ sự gián đoạn nào về nguồn cung", chuyên gia kinh tế hàng hóa Bill Weatherburn ở Capital Economics nhận định với đài CNN.
Trên thực tế, giá khí đốt tự nhiên tại châu Âu hiện vẫn thấp hơn nhiều so với mùa hè năm ngoái. Thời điểm đó, lục địa này rơi vào cuộc khủng hoảng năng lượng sau khi Nga giảm mạnh nguồn cung năng lượng sang châu Âu.
Tuy nhiên, đợt tăng giá gần đây đã cho thấy sau khi cắt giảm nhập khẩu khí đốt từ Nga, thị trường nhiên liệu châu Âu dễ tổn thương như thế nào.
Hôm 13/6, Gassco - công ty điều hành mạng lưới khí đốt Na Uy - đã thông báo kéo dài thời gian dừng hoạt động một trong các nhà máy khí đốt đến ngày 15/7. Trước đó, nhà máy này dự kiến hoạt động trở lại vào ngày 21/6. Trong khi đó, 2 nhà máy khí đốt khác phải dừng hoạt động vô thời hạn "do những vấn đề về quy trình".
Năm ngoái, Na Uy đã thay thế Nga trở thành nhà cung cấp đốt tự nhiên lớn nhất của Liên minh châu Âu (EU). Nước này hiện chiếm 24% thị trường khí đốt tại EU, trong khi thị phần của Moscow là 15%.
Bên cạnh đó, một số nguồn cung khí đốt lớn của châu Âu cũng sẽ bị cắt đứt hoàn toàn. Giá khí đốt tại châu lục này đã tăng vọt hôm 15/6 sau thông tin Hà Lan chuẩn bị đóng cửa vĩnh viễn mỏ khí đốt Groningen.
Giá khí đốt kỳ hạn đã nhảy vọt lên 50 euro/MWh (tương đương 55 USD), tăng gấp đôi so với hồi đầu tháng.
Hà Lan từng là quốc gia cung cấp khí đốt tự nhiên chính của châu Âu. Nhưng trong thập kỷ qua, nước này đã giảm sản xuất khí đốt tại các mỏ trên đất liền vì nguy cơ động đất.
Groningen là một trong những mỏ khí đốt tự nhiên lớn nhất thế giới, nhưng hiện chỉ chiếm một phần nhỏ trong cung khí đốt của châu Âu. Dù vậy, thông tin mỏ sẽ bị đóng cửa vào tháng 10 tới vẫn khiến các nhà giao dịch lo ngại.
Chuyên gia Tom Marzec-Manser - Trưởng bộ phận Phân tích khí đốt tại ICIS, dự báo giá khí đốt toàn cầu sẽ tăng cao. "Thị trường khí đốt thế giới nói chung và châu Âu nói riêng vẫn chưa thoát khỏi mối đe dọa về sự mất cân bằng cung cầu", vị chuyên gia chỉ ra, đồng thời nhận định giá khí đốt giao vào 2 mùa đông tiếp theo vẫn đang tăng cao so với mức trung bình trước đây.
Sẽ xuất hiện cuộc khủng hoảng năng lượng mới?
Vào tháng 8 năm ngoái, giá khí đốt ở châu Âu đã thiết lập mức cao kỷ lục là 340 euro/MWh (tương đương 372 USD). Thời điểm đó, các nước châu Âu đang chạy đua tích trữ kho nhiên liệu cho mùa đông đang đến gần.
Nhưng theo dữ liệu của Cơ sở Hạ tầng Khí đốt châu Âu, đến nay, các kho lưu trữ khí đốt của châu Âu đã lấp đầy 73%, cao hơn nhiều so với mức trung bình 56% của khối vào cùng kỳ 5 năm qua.
"Giai đoạn khủng hoảng năng lượng của mùa hè năm ngoái khó lặp lại một lần nữa", chuyên gia nghiên cứu khí đốt Massimo Di Odoardo tại công ty tư vấn Wood Mackenzie nhận định một cách lạc quan.
Hơn nữa, trong năm nay, châu Âu cũng không cần phải tranh giành nguồn cung khí đốt tự nhiên hóa lỏng với các nước châu Á. Mức dự trữ khí đốt ở Nhật Bản và Hàn Quốc đang ở mức cao kỷ lục, trong khi kinh tế Trung Quốc phục hồi chậm hơn dự kiến.
Tuy nhiên, một số nhà đầu tư khác thận trọng cho rằng châu Âu vẫn đối mặt rủi ro nguồn cung khí đốt. "Châu Âu phải thừa nhận rằng khi nguồn cung khí đốt từ Nga giảm mạnh, những sự cố bất ngờ có thể dễ dàng đẩy giá tăng vọt", ông Henning Gloystein - Giám đốc năng lượng, khí hậu và tài nguyên của Eurasia Group - nói với CNN.
Theo chuyên gia Di Odoardo, nếu các nhà máy khí đốt quan trọng của Na Uy đóng cửa dài ngày, thị trường sẽ mất hàng tỷ m3 khí đốt. "Chỉ cần giảm 5 tỷ m3 khí đốt, thị trường đã trở nên thắt chặt hơn rất nhiều", ông cảnh báo.
