Gia tăng giá trị sản phẩm nhờ áp dụng khoa học công nghệ

Mô hình tưới nước tiết kiệm phun mưa trồng cây ớt tại xã Vĩnh Hải (Khánh Hòa).

Hàng loạt mô hình nhà màng, tưới tiết kiệm, sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, hữu cơ đang được triển khai, góp phần nâng cao năng suất, chất lượng nông sản và tăng thu nhập cho nông dân.

Tại khu vực phía Nam tỉnh, nhiều nông hộ, hợp tác xã mạnh dạn áp dụng mô hình bao lưới, bao chùm quả và công nghệ nhà màng để thích ứng biến đổi khí hậu, hạn chế sâu bệnh. Điển hình, chị Phạm Thị Lệ Dung, chủ vườn nho Vinh Dung (xã Vĩnh Hải), cho biết gia đình đã chuyển từ giống nho đỏ truyền thống Red Cardinal sang trồng giống nho hồng ngón tay NH01-152 theo tiêu chuẩn VietGAP, kết hợp làm du lịch sinh thái tham quan vườn nho.

“Nhờ áp dụng kỹ thuật bao chùm quả, sản lượng nho tăng 10 - 20%, tỷ lệ trái hỏng giảm rõ rệt, chi phí được tiết kiệm khi túi bao có thể tái sử dụng cho vụ sau. Nho NH01-152 khi chín cho màu đỏ vang đẹp mắt, vị ngọt đậm, được tiêu thụ với giá khoảng 120.000 đồng/kg và luôn hút hàng”, chị Phạm Thị Lệ Dung nói.

Song song với cây nho, nhiều mô hình áp dụng khoa học – kỹ thuật phát triển các loại cây trồng đặc sản khác cũng đang được triển khai. Hợp tác xã dịch vụ tổng hợp nông nghiệp Thái An (xã Vĩnh Hải) đang nhân rộng giống tỏi Phan Rang từ kết quả của đề tài “Nghiên cứu, tuyển chọn và phục tráng giống tỏi Phan Rang” do Trường Đại học Nông Lâm Thành phố Hồ Chí Minh phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Ninh Thuận (trước đây) thực hiện.

Ông Nguyễn Khắc Phòng, Giám đốc Hợp tác xã Dịch vụ tổng hợp nông nghiệp Thái An (xã Vĩnh Hải) cho biết: “Từ giống tỏi phục tráng, hợp tác xã trồng và thu được gần 1,8 tấn tỏi giống khô và hiện đang tiếp tục chuyển giao giống các xã viên trồng nhân rộng trên diện tích 2,4 ha. Hợp tác xã hỗ trợ giống, vật tư cho xã viên để mở rộng diện tích trồng giống tỏi Phan Rang trên địa bàn, hướng tới xây dựng sản phẩm tỏi đặc sản thành hàng hóa chủ lực”.

Mô hình bao lưới vườn táo để phòng, chống côn trùng gây hại mùa màng ở xã Ninh Phước (Khánh Hòa).

Để nâng cao hiệu quả sản xuất, gia tăng giá trị nông sản, tỉnh Khánh Hòa đang tập trung phát triển các mô hình nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ và nông nghiệp tuần hoàn. Cùng với đó, tại các địa phương đã và đang triển khai hàng trăm mô hình ứng dụng khoa học kỹ thuật trong sản xuất trong trồng trọt, chăn nuôi, sản xuất các loại rau, quả trong nhà màng, sản xuất tôm giống, cá giống và các loài nhuyễn thể, áp dụng hệ thống tưới tiết kiệm nước, áp dụng công nghệ cao nuôi tôm hùm, cá biển, mực...

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường Khánh Hòa, toàn tỉnh hiện có hơn 1.000 ha sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao; gần 5.600 ha cây trồng như: điều, dưa lưới, măng tây, chà là, nhãn, xoài… được chứng nhận hữu cơ theo tiêu chuẩn Mỹ (USDA-NOP), Nhật Bản (JAS) và Liên minh châu Âu (EU). Khánh Hòa cũng đã cấp 163 mã số vùng trồng với diện tích hơn 5.171 ha; trong đó, có 65 mã số phục vụ xuất khẩu, tạo điều kiện thuận lợi cho truy xuất nguồn gốc và mở rộng thị trường tiêu thụ.

Các cây trồng chủ lực như: sầu riêng, xoài, bưởi, nha đam không chỉ tiêu trong nước mà còn đẩy mạnh xuất khẩu. Hàng năm, sầu riêng tươi xuất khẩu sang Trung Quốc đạt 8.000 – 10.000 tấn; xoài được xuất khẩu sang Australia, Hoa Kỳ, Dubai, New Zealand, châu Âu với sản lượng 300 – 500 tấn; bưởi tiêu thụ tại Singapore, châu Âu, Lào, Trung Quốc khoảng 900 - 1.000 tấn; nha đam xuất khẩu sang Hàn Quốc, Nhật Bản, Mỹ, châu Âu, Đài Loan (Trung Quốc), Ấn Độ, Trung Đông với sản lượng ước khoảng 4.500 tấn, giá trị xuất khẩu nha đam đạt 2,5 triệu USD; măng tây đạt 12.000 USD trong năm 2024.

Đối với cây nho, táo cũng là hai loại cây trồng chủ lực và mang lại giá trị kinh tế cao cho nông dân, cây táo cho lợi nhuận từ 161 - 267 triệu đồng/ha/năm; một số giống nho mới cũng cho lợi nhuận từ 626 triệu đồng/ha, sản xuất được hai vụ mỗi năm.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa Trịnh Minh Hoàng thông tin, tỉnh đang tập trung triển khai các nhiệm vụ cơ cấu lại ngành trồng trọt, chăn nuôi gắn với chính sách hỗ trợ để thực hiện hiệu quả các mục tiêu phát triển nông nghiệp, nông thôn bền vững. UBND tỉnh giao ngành Nông nghiệp phối hợp các sở, ngành và địa phương đồng hành cùng doanh nghiệp thực hiện các dự án nông nghiệp công nghệ cao, xúc tiến đầu tư các dự án mới.

Hiện nay, tỉnh đang ưu tiên thu hút đầu tư nuôi biển công nghệ cao, xây dựng đề án đánh giá đặc điểm thổ nhưỡng, nông hóa đất đai, hình thành cơ sở dữ liệu phục vụ phát triển cây trồng, vật nuôi giai đoạn 2026 – 2030; đồng thời, triển khai xây dựng hệ thống thông tin quản lý ngành nông nghiệp giai đoạn 1, từng bước số hóa công tác quản lý và sản xuất.

Thời gian tới, Khánh Hòa tiếp tục tập trung phát triển các nhóm cây trồng, vật nuôi đặc thù như: nho, táo, nha đam, măng tây xanh, hành, tỏi, dê, cừu, yến sào, xoài, sầu riêng, lúa giống chất lượng cao; đồng thời, tỉnh đẩy mạnh thu hút doanh nghiệp, hợp tác xã đầu tư vào chuỗi giá trị nông nghiệp, ứng dụng công nghệ số để nâng cao giá trị gia tăng sản phẩm.

Nông dân xã Vĩnh Hải (Khánh Hòa) áp dụng kỹ thuật bao chùm quả giống nho NH01-152.

Song song với đó, Khánh Hòa chú trọng xây dựng vùng nguyên liệu gắn với chỉ dẫn địa lý, truy xuất nguồn gốc và xây dựng thương hiệu nông sản để mở rộng thị trường trong và ngoài nước. Các chương trình hỗ trợ đào tạo kỹ thuật, cung cấp giống chất lượng cao, chuyển giao quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP tiếp tục được triển khai đồng bộ, giúp nông dân giảm chi phí, tăng năng suất và chất lượng.

Cùng với đó, tỉnh Khánh Hòa thúc đẩy liên kết “4 nhà” (Nhà nước - doanh nghiệp - nhà nông - nhà khoa học) để hỗ trợ nông dân, hợp tác xã phát triển sản xuất - kinh doanh; thu hút nguồn lực đầu tư hạ tầng phục vụ nông nghiệp công nghệ cao, hệ thống tưới tiết kiệm nước, kho bảo quản, sơ chế, chế biến sau thu hoạch nhằm giảm thất thoát, nâng cao sức cạnh tranh và giá trị xuất khẩu. Những giải pháp đồng bộ này đang mở ra hướng đi bền vững cho ngành nông nghiệp địa phương, góp phần nâng cao năng suất, tăng giá trị xuất khẩu, cải thiện thu nhập cho nông dân và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội trong giai đoạn mới.

Bài và ảnh: Nguyễn Thành (TTXVN)