Gia tăng trẻ em mắc COVID-19: Những lưu ý khi điều trị tại nhà
Bộ Y tế nhận định gần đây có xu hướng gia tăng ca mắc COVID-19 ở trẻ em. Phần lớn trẻ mắc COVID-19 không triệu chứng hoặc nhẹ, tuy nhiên trẻ dưới 12 tháng tuổi có nguy cơ cao, diễn tiến nặng.
PGS.TS Nguyễn Trường Sơn, Thứ trưởng Bộ Y tế, cho biết biến chủng Omicron đã khiến việc lây nhiễm COVID-19 nhiều hơn ở nhóm trẻ em chưa tiêm vắc xin phòng COVID-19. Phần lớn trẻ mắc COVID-19 không triệu chứng hoặc nhẹ với triệu chứng viêm hô hấp trên hoặc tiêu hóa (55%), trung bình (40%), nặng (4%), nguy kịch (0,5%).
Hầu hết trẻ chỉ bị viêm đường hô hấp trên với sốt nhẹ, ho, đau họng, sổ mũi, mệt mỏi; hay viêm phổi và thường tự hồi phục sau khoảng 1-2 tuần. Khoảng 2% trẻ có diễn tiến nặng, thường vào ngày thứ 5-8 của bệnh. Trong đó một số trẻ (khoảng 0,7%) cần điều trị tại các đơn vị hồi sức tích cực với các biến chứng nặng như: hội chứng nguy kịch hô hấp cấp (ARDS), viêm cơ tim, nhiễm khuẩn huyết, sốc nhiễm trùng và MIS-C.
Điều trị trẻ mắc COVID-19 tại nhà
Theo chuyên gia y tế, ngoài các cách hạ sốt, cha mẹ cần cho trẻ uống nước thường, nước điện giải. Những biểu hiện mất nước như tiểu ít, nước tiểu vàng, đậm đặc, môi khô. Nước điện giải cần pha đúng liều lượng. Sau khi cho con uống, cha mẹ theo dõi cả ngày và đêm, sau bù nước mà tiểu nhiều, trong hơn, môi không khô thì có thể yên tâm. Cách thức uống: 15 - 20 phút/ lần, mỗi lần vài thìa; cho trẻ bú và ăn nhẹ nhàng, chia nhỏ và nhiều hơn các cữ bú và bữa ăn. “Không uống quá nhiều nước cam, nước quả nguy cơ gây nôn, đầy bụng”, TS Trần Minh Điển. Giám đốc Bệnh viện Nhi T.Ư khuyến cáo, đồng thời lưu ý, nếu trẻ ho có thể sử dụng các loại siro ho thảo dược để giảm triệu chứng. Trẻ không cần đưa đến viện nếu cha mẹ đảm bảo theo dõi sát trẻ chơi ngoan không, ăn bú đầy đủ và có đáp ứng với thuốc hạ sốt, giảm sốt trẻ tỉnh táo.
PGS.TS Trần Minh Điển, Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, khi phát hiện nghi mắc hoặc mắc COVID-19 cha mẹ cần bình tĩnh xác định mức độ bệnh của con. Nếu trẻ mắc COVID-19 mức độ nhẹ thì việc điều trị tại nhà là chìa khóa giúp trẻ được chăm sóc tốt từ gia đình, ít ảnh hưởng tới tâm lí của trẻ và hạn chế tình trạng quá tải y tế không cần thiết. Nguy cơ lây nhiễm virus, bệnh khác từ bệnh viện được giảm bớt.
Nhóm trẻ lớn, có khả năng tự bảo vệ và nói ra triệu chứng, cảm nhận cơ thể tốt hơn, cha mẹ vẫn cần đặc biệt chú ý đánh giá sốt cả thời điểm ngày và đêm, cho trẻ uống thuốc hạ sốt khi sốt cao trên 38,5 độ C; theo dõi biến chuyển trong 4 tới 6 giờ liên tục bằng cách đo nhiệt độ.
Ở nhóm trẻ từ 2 đến 6 tuổi khi sốt cao có thể có nguy cơ co giật khi nhiệt độ tăng nhanh trong thời gian ngắn. Nếu trẻ có hiện tượng co giật cha mẹ phải thực sự bình tĩnh, gọi thêm sự giúp đỡ của mọi người xung quanh. Đặt trẻ nằm trên một mặt phẳng cứng, ngửa nhẹ đầu và nghiêng đầu sang một bên; không đưa bất cứ thứ gì vào miệng trẻ để tránh gây tình trạng tụt lưỡi hoặc khó thở; không vội vàng ôm chầm lấy trẻ hay bế dựng trẻ lên; cởi bỏ bớt quần áo cho trẻ, cặp nhiệt độ, cho trẻ hạ sốt bằng thuốc đặt đường hậu môn; lấy khăn ấm lau chườm cổ, nách, bẹn và tiếp tục theo dõi tình trạng của trẻ. Thông thường cơn co giật do sốt cao đơn thuần chỉ diễn ra trong vòng khoảng 1-2 phút. Nếu sau đó môi và tứ chi của bé ấm, hồng bình thường thì có thể hoàn toàn yên tâm. Nếu trẻ có biểu hiện nặng hơn và kéo dài, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất.
Lưu ý khi trẻ diễn biến bất thường
TS Điển cho biết thêm, hầu hết trẻ có thể tự hồi phục sau 1 - 2 tuần nếu được chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, có nhiều trường hợp bệnh tình diễn biến nặng, cần được can thiệp y tế ngay để tránh những biến chứng nguy hiểm. Khi con có bất cứ biểu hiện bất thường nào ngoài triệu chứng thông thường, cha mẹ hãy đưa con đến cơ sở y tế gần nhất để được điều trị kịp thời. Đặc biệt, với những trẻ có bệnh nền như: đẻ non cân nặng thấp, bệnh phổi mạn, hen, ung thư, bệnh thận mạn, ghép tạng, đái tháo đường, bệnh tim mạch, bệnh thần kinh, bệnh huyết học, bệnh hệ thống, suy giảm miễn dịch, đang điều trị thuốc corticoid hoặc thuốc ức chế miễn dịch… cần được quan tâm, bảo vệ nhiều hơn, theo dõi sát sao hơn bởi các bác sĩ chuyên khoa.
PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu, Giám đốc Bệnh viện ĐH Y Hà Nội cho hay, thông thường trẻ khi mắc COVID-19 chỉ cần theo dõi, điều trị tại nhà, một tỉ lệ rất nhỏ vào viện khám. Với những trẻ có triệu chứng thở nhanh, chỉ số bão hòa ô xy giảm, bác sĩ cần chỉ định chụp X-quang, nếu X-quang bình thường thì kiểm tra lại, có thể cho trẻ về nhà. Thể nặng và nguy kịch là khi bão hòa ô xy tụt, trẻ kém ăn, bỏ bú, tổn thương phổi rõ rệt, thậm chí có trường hợp bị sốc, suy đa phủ tạng, phải thở máy…cần đưa ngay trẻ đến cơ sở y tế để có biện pháp điều trị kịp thời.